200+ đề đọc hiểu Văn 12 | Luyện đề đọc hiểu lớp 12 80+ Đề đọc hiểu Tiểu thuyết - Luyện đề đọc hiểu Văn 12

Đọc hiểu Mở rừng (Lê Lựu) | Luyện đề đọc hiểu Văn 12


- Anh đã gặp ai ở thị xã chưa? Mà có quen nhà ta ý.

GÓP Ý HAY - NHẬN NGAY QUÀ CHẤT

Gửi góp ý cho Loigiaihay.com và nhận về những phần quà hấp dẫn

Câu hỏi

Đọc văn bản và thực hiện các câu hỏi:

MỞ RỪNG

(Trích)

Lê Lựu 1

(Tóm tắt: Tiểu thuyết Mở rừng được nhà văn Lê Lựu sáng tác trong khoảng thời gian 1973 - 1975. Tác phẩm tái hiện cuộc sống chiến đấu gian khổ, kiên cường của những người lính Trường Sơn trong kháng chiến chống Mỹ. Đoạn trích dưới đây thuộc chương VIII, kể về Vũ - anh lính lái xe - tranh thủ nghỉ phép về thăm nhà. Thị xã quê anh vừa bị bom Mỹ tàn phá, nhà cửa đổ nát, bố và em trai Phúc đã mất, mẹ và em gái Hạnh phải sơ tán, ở nhờ nhà bác Xuân. Trên đường về, Vũ được bác Xuân kể lại tình cảnh đau thương và dặn anh giấu gia đình việc mình đã biết. Khi gặp Vũ, mẹ và em gái cũng nén đau thương, giấu kín mất mát để anh yên tâm trở lại chiến trường. Em gái Vũ, khi trò chuyện với anh, lo anh biết chuyện nên liên tục dò hỏi.)

- Anh đã gặp ai ở thị xã chưa? Mà có quen nhà ta ý.

- Chưa gặp ai, kể cả lạ lẫm quen. Anh có đi đường ấy đâu mà gặp.

- Thế ạ. Giá anh đi đằng ấy thì gặp cậu mới lị em Phúc vẫn coi nhà ở trên phố ấy.

Vũ cố nuốt một làn hơi trồi nóng ở cổ.

- Ừ. Không thấy cậu với em Phúc ở đây, anh cũng đoán thế.

- Thằng Phúc nó học giỏi lắm, viết chính tả được những chín điểm đấy anh ạ.

Vũ vội vàng ngẩng mặt nhìn lên mái nhà. Lúc sau anh từ từ đứng dậy, vẫn ngửa mặt nhìn vào chỗ khuất ánh đèn, giả vờ đang tìm kiếm một cái gì đó để nén tiếng khóc khỏi bật lên. "Em ơi, Hạnh ơi, em cũng biết nói dối anh như một người lớn rồi ư! Trời ơi, ai đã dạy cho em sự chịu đựng kì lạ ấy". Bà giảo không ngờ con bé Hạnh giữ được với anh nó như thể, khiến bà phải ba lần quay mặt vào tường nuốt nước mắt giàn sặc xuống mũi. Còn bác gái Xuân bấu hai tay vào nhau suốt, dại nhìn, chốc chốc bác lại chạy xuống bếp dụi lửa và lau nước mắt. Thế ra, ba mẹ con vẫn giấu nhau, bác lại nói hết mọi nhẽ với cháu Vũ rồi có tội không? Biết nói lại với cháu nó thế nào bây giờ! Bác vẫn đứng ngoài sân dõi theo từng cử động của hai anh em Vũ và khóc thầm. Ở trong nhà, con Hạnh nhổm dậy gọi: "Anh Vũ ơi, khi nào hoà bình anh lái ô tô đưa em với em Phúc đi Hà Nội xem duyệt binh nhá!". Bác gái Xuân vội vàng chạy đi. Nhưng không thể nào nén lại được nữa, đến giữa sân bác bật lên thành tiếng khóc. Tiếng khóc đầy lên, lạnh và nhọn xuyên vào nhà khiến con bé Hạnh lao  bắn ra sân kêu:

- Anh Vũ ơi! Em Phúc ơi, cậu ơi! Con lạy mợ con không giữ được đâu, giời ơi!

Bà giáo đứng dậy hai mắt mở trừng trừng nhìn Vũ. Bác gái Xuân đứng ngoài cửa cũng nhìn vào Vũ. Con Hạnh nén tiếng khóc nhìn qua khe liep xem anh co sao khong. Dường như mọi nỗi lo lắng đều sáp lại khuôn mặt xám xanh đã từng chịu đựng bao nhiêu thử thách ở mặt trận, lúc này có chịu đựng được thêm nữa không, có đủ sức trở về với đồng đội nữa không? Không nhìn ai, Vũ vẫn nhận ra nỗi lòng mẹ, sự sợ hãi của cái Hạnh, cả tấm lòng thương cảm của bác chủ nhà. Mọi người đang nhìn anh, nhìn vào chân dung người lính ở chiến trường đây. Vũ nghĩ thầm. Anh đi lại bên mẹ:

- Mợ2 ơi, con biết hết mọi chuyện từ trước khi về nhà rồi mợ ạ.

Tiếng mẹ bị dìm nấc trong nước mắt:

- Mợ chỉ sợ ... con ... on. Vũ ơi!

- Dạ! Con rất hiểu mợ ạ. Mợ đừng khóc làm em Hạnh nó sợ. Mợ gọi nó vào nói chuyện với con. Bác chủ nhà đang chuẩn bị mọi thứ cho con đi hở mợ?

- Ừ, bác quý hóa lắm. Mợ không khóc nữa đâu. Con xuống bếp nói chuyện với bác. "Đêm nằm năm ở" con ạ. Những ngày qua không có bác thì - Tiếng nấc chẹn trong cổ bà giáo song, bà lại luống cuống: - Thôi mợ không khóc nữa đâu, mợ lau nước mắt đây rồi, con có cố ở nhà được vài ngày nữa không?

- Không thể được đâu mợ ạ. Đêm mai anh em tập trung nhận xe cả rồi. Chi có người không thì con có thể xin phép về ở nhà thêm với mợ, nhưng mỗi người một xe không có ai lái thay.

- Ừ thôi, việc đi cứ phải đi, mợ hỏi con thế thôi. Cứ mạnh bước mà đi. Mọi sự ở nhà đã có mợ chịu tất, con đừng buồn phiền, lo nghĩ gì con nhá.

Lời mẹ khấn cầu, những mong con để lại cho mẹ tất cả mọi yếu đuối, lo toan, chỉ mang đi mọi sự vững vàng khỏe mạnh của con, của mẹ, của em con, của cậu con và em Phúc đã nằm xuống. Tự vì mẹ không chỉ là người mẹ thông thường, mẹ còn là mẹ bộ đội đang còn đi đánh giặc, mẹ là mẹ người chiến sĩ phải lên đường ngay đêm nay cho kịp với bao nhiêu đồng đội đang chờ đợi con ở chỗ tập trung. Có hiểu lòng mẹ không con! Mẹ thèm cái mùi mồ hôi mặn chua ở bộ quần áo ướt xịu của con, mẹ muốn ghì chặt con trong hai cánh tay mẹ. Nhưng việc đánh giặc, cứu nước của con mẹ không cản đâu. Con phải mạnh bước mà đi. Có khóc thì khóc hết với mẹ đi, trút hết cho mẹ đi, đến chỗ chúng bạn không được khóc nữa, không được buồn phiền nữa. Có hiểu lòng mẹ không con. Mẹ không nói ra được điều gì lúc này đâu!

(Trích Tác phẩm văn học được giải thưởng Nhà nước, Lê Lựu, NXB Hội nhà văn, 2015, tr.389-391)

1 Lê Lựu (1942 - 2022) là nhà văn nổi tiếng của nền văn học Việt Nam hiện đại, chuyên viết về thể loại truyện ngắn và tiểu thuyết. Tác phẩm của ông mang đậm chất hiện thực, phản ánh sâu sắc những vấn đề xã hội và con người trong thời kỳ chiến tranh.

2 "Mợ" là một cách gọi khác của "mẹ".

 

Câu 1

Chỉ ra một dấu hiệu hình thức thể hiện ngôn ngữ thân mật ở phần in đậm của đoạn trích.

Xem lời giải
Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về ngôn ngữ thân mật để nhận biết 

Lời giải chi tiết

- Từ ngữ thể hiện thái độ thân thiện, gần gũi, giàu cảm xúc ("anh", "em Phúc", "nhà ta", "cậu”, “mới lị", "ạ", "ẩy", "ý" ... )

- Cấu trúc câu văn: câu rút gọn/ câu tỉnh lược ("Mà có quen nhà ta ý.", "Chưa gặp ai, kể cả lạ lẫn quen.", ... )

Câu 2

Trong đoạn trích, Vũ có những hành động nào để nén tiếng khóc khỏi bật lên?

Xem lời giải
Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản để xác định chi tiết phù hợp

Lời giải chi tiết

Trong đoạn trích, Vũ có những hành động để nén tiếng khóc khỏi bật lên: “vội vàng ngẩng mặt nhìn lên mái nhà", "từ từ đứng dậy, vẫn ngửa mặt nhìn vào chỗ khuất ánh đèn, giả vờ đang tìm kiếm một cái gì đó".

Câu 3

Nêu hiệu quả của điểm nhìn được sử dụng trong những câu văn sau: Không nhìn ai, Vũ vẫn nhận ra nỗi lòng mẹ, sự sợ hãi của cải Hạnh, cả tấm lòng thương cảm của bác chủ nhà. Mọi người đang nhìn anh, nhìn vào chân dung người lính ở chiến trường đây. Vũ nghĩ thầm.

Xem lời giải
Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về điểm nhìn trần thuật để phân tích tác dụng 

Lời giải chi tiết

- Điểm nhìn bên trong, điểm nhìn từ nhân vật Vũ.

- Hiệu quả:

+ Giúp thể hiện chân thực, sâu sắc tâm trạng và vẻ đẹp tâm hồn của Vũ (sự tinh tế, nhạy cảm; nỗi xúc động, xót xa; ý thức cao về bổn phận, trách nhiệm của người lính và cách ứng xử trước nỗi đau ... ); góp phần làm nổi bật chủ đề tác phẩm (tình cảm gia đình, nỗi đau chiến tranh,

phẩm chất cao đẹp của người lính, của dân tộc Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ); thể hiện sự đồng cảm, trân trọng của tác giả đối với nhân vật.

+ Tạo nên sự sinh động, hấp dẫn và chiều sâu cảm xúc trong nghệ thuật tự sự của tác phẩm.

Câu 4

Anh/Chị hiểu như thế nào về nhân vật Vũ qua câu trả lời mẹ: Không thể được đâu mợ ạ. Đêm mai anh em tập trung nhận xe cả rồi. Chi có người không thì con có thể xin phép về ở nhà thêm với mợ, nhưng mỗi người một xe không có ai lái thay.

Xem lời giải
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản để nhận xét về nhân vật 

Lời giải chi tiết

- Vũ sống có kỉ luật, kiên quyết dứt khoát trong việc thực hiện nhiệm vụ (Không thể được đâu mợ ạ. Đêm mai anh em tập trung nhận xe cả rồi); ý thức rõ vai trò trách nhiệm của bản thân trước tập thể, nghĩa vụ của cá nhân đối với đất nước (nhưng mỗi người một xe không có ai lái thay).

- Anh thấu hiểu và trân trọng tình yêu thương của mẹ (Vũ động viên mẹ: Chi có người không thì con có thể xin phép về ở nhà thêm với mợ)

→ Câu nói thể hiện sự hy sinh cao cả, sẵn sàng gác tình riêng để làm tròn bổn phận với đất nước, dân tộc của người lính thời chống Mĩ.

Câu 5

Từ đoạn trích trên, hãy nêu một thông điệp ý nghĩa nhất với anh/chị. Lý giải tại sao.

Xem lời giải
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản và liên hệ bản thân để rút ra thông điệp phù hợp, sâu sắc 

Gợi ý:

+ Tình yêu gia đình là sức mạnh vượt qua thử thách.

+ Hy sinh vì tổ quốc và gia đình là sự cao cả.

+ Sự kiên cường giúp con người vượt qua khó khăn.

Lời giải chi tiết

 

Qua văn bản, tác giả gửi gắm tới người đọc thông điệp: Sự hy sinh thầm lặng vì nghĩa lớn chính là biểu hiện cao đẹp của lòng yêu nước và tình thương gia đình. Lý do là bởi, trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt, mỗi nhân vật đều phải nén lại nỗi đau riêng tưởng chừng không thể chịu nổi. Người mẹ và em gái giấu đi sự mất mát, người lính Vũ gạt bỏ niềm xót thương để trở về đơn vị. Tất cả đều chọn hy sinh lợi ích cá nhân, gánh chịu tổn thương về mình để giữ vững ý chí, hướng về nhiệm vụ chung của đất nước. Điều đó không chỉ cho thấy sức mạnh tinh thần phi thường của con người Việt Nam mà còn nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay phải biết trân trọng hòa bình, sống có trách nhiệm với gia đình và Tổ quốc.

 


Bình chọn:
4.9 trên 7 phiếu

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Ngữ Văn 12 - Xem ngay

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí