200+ đề đọc hiểu Văn 12 | Luyện đề đọc hiểu lớp 12 80+ Đề đọc hiểu Thơ - Luyện đề đọc hiểu Văn 12

Đọc hiểu Cấu trúc làng (Hoàng Trần Cương) | Luyện đề đọc hiểu Văn 12


Mẹ trở lại cánh đồng Khom mình vớt lúa Bữa về thăm con bất chợt nhận ra

Câu hỏi

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

Mẹ trở lại cánh đồng

Khom mình vớt lúa

Bữa về thăm con bất chợt nhận ra

Một cấu trúc có từ muôn thuở

Cấu trúc hình bông lúa

Những hạt lúa ken nhau dày đặc

Đứng trước đứng sau

Gié ngắn gié dài

Hạt mẩy không che

Hạt gầy không lép

Xúm nhau thành ruộng thành đồng

Kết tụ mùa màng đi dọc tháng năm

Bỗng nhớ luỹ tre làng

Bao quanh thôn xóm

Những bãi bờ ken dày tre Thánh Gióng

Cái giống tre gan góc trong gió sóng

Cũng xúm nhau như lúa đồng vào vụ gặt

Cấu trúc của làng hiển hiện xanh

 

Con tắm trong kỷ niệm trong lành

Mải miết theo bến bờ xuôi ngược

Nước xanh không có tuổi

Những con sóng cũng xếp bên nhau lần lượt vỗ bờ

Những con sóng rợp bóng tre bóng lúa

Cấu trúc của làng

Nghĩa tình của mẹ

Đậm đà nhân ái sâu xa

 

Ai lọc mà nước trong

Ai quấy mà sông đục

Nén đau sóng đi vòng

Cho bờ thôi xới lở

Những dòng sông quặn thắt

Chở đẫm mình phù sa

Nước xiết như bào ruột

Vẫn buông mình đi xa

Những dòng sông gầy rộc

Những luỹ tre quanh nhà

Những cánh đồng của mẹ

Rồi đi vào miền xa

Rồi lặn vào trầm tích

Rồi ngập tràn nhung nhớ

Rồi trăng non bói tìm

​​​​​(Trích Cấu trúc làng, Trầm tích, Hoàng Trần Cương, NXB Hội nhà văn, 1996)

Câu 1

Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của đoạn trích.

Xem lời giải
Phương pháp giải

Căn cứ vào các đặc điểm hình thức để nhận biết thể thơ

Lời giải chi tiết

Dấu hiệu để xác định thể thơ tự do của đoạn trích là:

+ Sự đa dạng về số chữ trong mỗi dòng thơ và không có sự gieo vần theo một quy tắc chặt chẽ.

+ Các dòng thơ có độ dài ngắn khác nhau, có dòng chỉ hai chữ ("Khom mình", "Vớt lúa"), có dòng lại lên đến mười chữ ("Những hạt lúa ken nhau dày đặc").

Câu 2

Xác định hình ảnh trung tâm là cơ sở để triển khai cấu tứ của bài thơ.

Xem lời giải
Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản để tìm hình ảnh trung tâm để triển khai cấu tứ thơ

Lời giải chi tiết

Hình ảnh trung tâm là cơ sở để triển khai cấu tứ của bài thơ chính là "cấu trúc".

+ Từ "cấu trúc" được nhắc đến ngay trong nhan đề và lặp lại nhiều lần trong bài thơ ("Một cấu trúc có từ muôn thuở", "Cấu trúc hình bông lúa", "Cấu trúc của làng hiển hiện xanh", "Cấu trúc của làng").

+ Hình ảnh này không chỉ là một khái niệm trừu tượng mà còn được cụ thể hóa qua các hình ảnh khác như bông lúa với những hạt lúa ken dày, lũy tre làng bao quanh thôn xóm, và dòng sông với những con sóng xếp lớp.

Câu 3

Nêu tác dụng của việc phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường trong những dòng thơ sau:

Ai lọc mà nước trong

Ai quấy mà sông đục

Nén đau sóng đi vòng

Cho bờ thôi xới lở

Những dòng sông quặn thắt

Chở đẫm mình phù sa

Xem lời giải
Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường

Lời giải chi tiết

- Việc phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường trong các dòng thơ sau có nhiều tác dụng:

+ Gợi hình ảnh mạnh mẽ, ấn tượng

+ Thể hiện sự thấu hiểu, đồng cảm của nhân vật trữ tình

+ Tạo nên những câu thơ giàu sức gợi, khơi gợi nhiều tầng ý nghĩa

Câu 4

Chỉ ra tình cảm của nhân vật trữ tình đối với làng thể hiện trong đoạn thơ.

Xem lời giải
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản để phân tích ý nghĩa hình ảnh thơ

Lời giải chi tiết

- Tình cảm của nhân vật trữ tình đối với làng thể hiện trong đoạn thơ là sự gắn bó sâu sắc, tình yêu thương tha thiết và niềm tự hào về vẻ đẹp và những giá trị truyền thống của làng quê. Điều này được thể hiện qua:

+ Sự quan sát tỉ mỉ, trân trọng: Nhân vật trữ tình quan sát những chi tiết nhỏ nhất của làng, từ bông lúa, lũy tre đến dòng sông, và nhận ra những "cấu trúc" bền vững, mang tính cộng đồng cao.

+ Sự hồi tưởng, nhớ nhung: Hình ảnh "Con tắm trong kỷ niệm trong lành" cho thấy sự gắn bó của nhân vật với những ký ức đẹp đẽ về tuổi thơ ở làng quê.

+ Sự đồng cảm, thấu hiểu: Việc nhân hóa các hình ảnh thiên nhiên như dòng sông, con sóng cho thấy sự đồng cảm sâu sắc của nhân vật với những "vất vả", những "hy sinh" của quê hương.

+ Sự khẳng định những giá trị tốt đẹp: Những dòng thơ "Cấu trúc của làng / Nghĩa tình của mẹ / Đậm đà nhân ái sâu xa" khẳng định những giá trị nhân văn sâu sắc, sự yêu thương, đùm bọc vốn là bản chất của làng quê Việt Nam.

+ Nỗi niềm trăn trở, lo lắng: nỗi buồn man mác, một sự lo lắng về sự phai nhạt, biến mất của những hình ảnh thân thương của làng quê trong dòng chảy thời gian và sự thay đổi của xã hội.

Câu 5

Trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự thay đổi của cấu trúc làng trong quá trình đô thị hoá hôm nay.

Xem lời giải
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản để rút ra thông điệp phù hợp

Lời giải chi tiết

Đô thị hóa đang làm thay đổi sâu sắc cấu trúc làng truyền thống. Mặt tích cực, nó mang lại tiện nghi hiện đại, cơ hội kinh tế và hạ tầng phát triển, nâng cao đời sống vật chất. Tuy nhiên, mặt khác, nó đe dọa làm mai một không gian sống, lối sống cộng đồng và các giá trị văn hóa truyền thống như tình làng nghĩa xóm, lễ hội bản sắc. "Cấu trúc" làng không chỉ là nhà cửa, đường xá mà còn là đời sống tinh thần. Do đó, cần những giải pháp hài hòa: quy hoạch bảo tồn không gian xanh, di tích, hỗ trợ người dân chuyển đổi nghề nghiệp mà vẫn giữ gìn phong tục tốt đẹp. Sự thay đổi là tất yếu, nhưng phải được định hướng để bảo vệ những giá trị nghĩa tình, giúp cấu trúc làng phát triển bền vững trong thời đại mới.


Bình chọn:
4.9 trên 7 phiếu

>> Xem thêm

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Ngữ Văn 12 - Xem ngay

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí