Tổng hợp 50 bài văn phân tích một tác phẩm thơ l..

Viết bài văn phân tích bài thơ Đạo hiếu chưa tròn của tác giả Hoàng Mai lớp 9


Bài thơ “Đạo hiếu chưa tròn” của Hoàng Mai là lời tâm tình thấm đẫm cảm xúc của một người con xa quê luôn hướng về cha mẹ.

Tổng hợp đề thi giữa kì 1 lớp 9 tất cả các môn - Kết nối tri thức

Toán - Văn - Anh - Khoa học tự nhiên

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Dàn ý

1. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Hoàng Mai – cây bút giàu tình cảm, thường viết về tình người, quê hương, cha mẹ.

- Giới thiệu bài thơ “Đạo hiếu chưa tròn” – lời tâm sự chân thành, xúc động của người con luôn day dứt vì chưa trọn hiếu với song thân.

2. Thân bài:

a. Luận điểm 1: Ân nghĩa sinh thành sâu nặng

- Hai câu mở đầu thể hiện lòng biết ơn của người con: “Ân dưỡng dục suốt đời ghi tạc / Nghĩa sinh thành nguyện khắc trong tâm”.

- Hình ảnh “nắng mưa cha mẹ dãi dầm” gợi cuộc đời vất vả, hy sinh thầm lặng của đấng sinh thành.

b. Luận điểm 2: Tình quê và bóng dáng cha mẹ

- Không gian “bờ tre khóm trúc”, “quê hương xóm nghèo” đậm hồn dân tộc, gợi ký ức tuổi thơ.

- Dù xa quê, người con vẫn luôn nhớ về nơi ấy – nơi có cha mẹ chở che, yêu thương.

c. Luận điểm 3: Nỗi nhớ và nỗi day dứt của người con

- Tình thương cha mẹ hòa trong nỗi lo: “Cha có tròn được giấc ngủ say / Mẹ ăn uống có đủ đầy”.

- Câu thơ giản dị mà chan chứa lòng hiếu thảo, thể hiện sự ray rứt khi chưa thể báo đáp công ơn sinh thành.

- “Chưa tròn đạo hiếu trách thân tủi hờn” là tiếng lòng chân thật, khép lại bài thơ trong niềm hối tiếc và yêu thương vô hạn.

3. Kết bài:

“Đạo hiếu chưa tròn” là khúc thơ dung dị mà lay động lòng người, nhắc nhở mỗi chúng ta sống trọn chữ “hiếu” khi còn có thể.

Bài siêu ngắn Mẫu 1

Bài thơ “Đạo hiếu chưa tròn” của Hoàng Mai là lời tâm tình thấm đẫm cảm xúc của một người con xa quê luôn hướng về cha mẹ. Những câu thơ giản dị, mộc mạc mà chan chứa yêu thương đã khắc họa sâu sắc hình ảnh cha mẹ vất vả “nắng mưa dãi dầm” để nuôi con khôn lớn. Dù đã trưởng thành, người con vẫn canh cánh trong lòng nỗi nhớ thương, lo lắng cho cha mẹ giữa “mùa thu gió bấc”, tự hỏi cha có ngủ yên, mẹ có đủ ấm. Đó là những suy tư chân thành, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “công cha nghĩa mẹ” của dân tộc Việt. Câu kết “Chưa tròn đạo hiếu trách thân tủi hờn” như tiếng thở dài tự trách, cũng là lời nhắc nhở mỗi người hãy biết trân trọng, yêu thương, phụng dưỡng đấng sinh thành khi còn có thể.

Bài siêu ngắn Mẫu 2

Trong bài thơ “Đạo hiếu chưa tròn”, tác giả Hoàng Mai đã dùng ngôn từ giản dị để gửi gắm một tình cảm thiêng liêng – tình cha mẹ. Hình ảnh “nắng mưa cha mẹ dãi dầm” khiến người đọc liên tưởng đến cuộc đời lam lũ, tảo tần của những người làm cha làm mẹ nơi quê nghèo. Không chỉ là nỗi nhớ, bài thơ còn chan chứa sự lo toan, day dứt: “Cha có tròn được giấc ngủ say / Mẹ ăn uống có đủ đầy”. Những câu hỏi không có lời đáp nhưng vang vọng mãi trong lòng người con xa xứ. Điệp khúc “âm thầm”, “chưa tròn” khiến cảm xúc càng thêm da diết, thể hiện một tấm lòng hiếu thảo sâu sắc nhưng chưa được trọn vẹn. Qua đó, người đọc thấm thía hơn giá trị của chữ “hiếu” – nền tảng đạo đức muôn đời của con người Việt Nam.

Bài siêu ngắn Mẫu 3

Bài thơ “Đạo hiếu chưa tròn” không chỉ là tiếng lòng của riêng tác giả Hoàng Mai mà còn là tâm sự chung của biết bao người con trong cuộc sống hiện đại. Khi mải mê với công việc, với nhịp sống nơi phố thị, ta dễ quên rằng cha mẹ vẫn từng ngày già đi, vẫn dõi theo con bằng tất cả yêu thương. Câu thơ “Chưa tròn đạo hiếu trách thân tủi hờn” vang lên như một lời cảnh tỉnh. Nó nhắc ta rằng, hiếu đạo không chỉ nằm ở lời nói hay lễ nghi mà phải thể hiện bằng hành động cụ thể – chăm sóc, quan tâm, yêu thương cha mẹ khi còn có thể. Bài thơ vì thế mang giá trị nhân văn sâu sắc, giúp mỗi người soi chiếu lại lòng mình, sống trọn nghĩa tình hơn với đấng sinh thành.

Bài tham khảo Mẫu 1

Bài thơ “Đạo hiếu chưa tròn” của Hoàng Mai là một khúc tâm tình mộc mạc mà tha thiết, thể hiện đạo lý muôn đời của dân tộc – lòng biết ơn và hiếu thảo đối với cha mẹ.

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, tác giả đã bày tỏ tấm lòng tri ân sâu sắc:

“Ân dưỡng dục suốt đời ghi tạc

Nghĩa sinh thành nguyện khắc trong tâm.”

Nhịp thơ nhẹ nhàng, ngôn từ giản dị mà chan chứa lòng biết ơn. Đó là tiếng nói của một người con luôn ghi nhớ công lao sinh thành, dưỡng dục. Hình ảnh “nắng mưa cha mẹ dãi dầm” gợi lên cuộc đời tảo tần, vất vả, hi sinh thầm lặng của cha mẹ để con khôn lớn nên người.

Những khổ thơ tiếp theo đưa người đọc trở về với quê hương yêu dấu:

“Quê mình đó bờ tre khóm trúc

Vẫn bên con những lúc dặm trường.”

Cảnh vật quê nghèo gắn liền với hình bóng cha mẹ, như thể tình quê và tình thân hòa quyện vào nhau. Dù con có đi xa đến đâu, trong lòng vẫn mang theo hình ảnh quê hương, nơi có cha mẹ hiền hậu chở che.

Đến khổ thơ thứ ba, giọng thơ trở nên bâng khuâng, chan chứa nỗi nhớ:

“Mùa thu đến mưa heo gió bấc

Cha có tròn được giấc ngủ say

Mẹ ăn uống có đủ đầy

Mặc có đủ ấm những ngày lạnh căm.”

Những câu hỏi tu từ ấy bộc lộ tình cảm chân thành và nỗi lo lắng khôn nguôi của người con xa xứ. Đó là nỗi day dứt, áy náy vì chưa thể đền đáp công ơn cha mẹ, chưa làm tròn chữ hiếu.

Khép lại bài thơ là tiếng thở dài đầy tự trách:

“Chưa tròn đạo hiếu trách thân tủi hờn.”

Lời thơ giản dị mà lay động lòng người, như nhắc nhở mỗi chúng ta hãy biết quý trọng cha mẹ, hãy sống trọn vẹn với đạo hiếu khi còn có thể.

Với giọng thơ chân thành, mộc mạc, hình ảnh gần gũi, bài thơ đã chạm đến trái tim người đọc, gợi lên những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam – chữ “hiếu” thiêng liêng, bất diệt.

Bài tham khảo Mẫu 2

“Đạo hiếu chưa tròn” của Hoàng Mai là tiếng lòng sâu lắng của một người con luôn day dứt vì chưa thể báo đáp trọn vẹn công ơn cha mẹ. Bài thơ tuy ngắn gọn nhưng chứa đựng những cảm xúc chân thành và giá trị nhân sinh sâu sắc.

Mở đầu bài thơ, tác giả khẳng định lòng biết ơn với cha mẹ bằng những lời mộc mạc:

“Ân dưỡng dục suốt đời ghi tạc

Nghĩa sinh thành nguyện khắc trong tâm.”

Từ “ghi tạc”, “khắc” cho thấy tấm lòng son sắt, không bao giờ phai nhạt của người con. Hình ảnh “nắng mưa cha mẹ dãi dầm” gợi lên cuộc đời lao nhọc, hi sinh thầm lặng để con được lớn khôn, nên người.

Bài thơ còn là bức tranh quê hương thân thuộc: “bờ tre khóm trúc”, “quê hương xóm nghèo” – nơi chất chứa bao ký ức yêu thương. Trong tâm tưởng người con, cha mẹ luôn là hiện thân của quê hương, là điểm tựa tinh thần không gì thay thế được.

Nhưng càng thương nhớ, người con càng day dứt:

“Cha có tròn được giấc ngủ say

Mẹ ăn uống có đủ đầy.”

Những câu thơ ấy như lời tự nhủ, lời hỏi han gửi theo gió, thể hiện nỗi lo lắng khôn nguôi của người con xa nhà. Để rồi cuối cùng, tiếng lòng bật lên đầy xót xa:

“Chưa tròn đạo hiếu trách thân tủi hờn.”

Bài thơ kết lại bằng niềm hối tiếc, cũng là lời thức tỉnh mỗi người: hãy sống trọn đạo hiếu, bởi cha mẹ không thể ở bên ta mãi mãi. Với giọng thơ mộc mạc, tình cảm chân thành, “Đạo hiếu chưa tròn” đã góp thêm một khúc ca đẹp đẽ về tình cảm gia đình và lòng hiếu thảo – giá trị muôn đời của con người Việt Nam.

Bài tham khảo Mẫu 3

Bài thơ “Đạo Hiếu Chưa Tròn” của Hoàng Mai là một tác phẩm đầy xúc cảm, phản ánh tình cảm chân thành, sâu sắc của con cái đối với cha mẹ, đồng thời là lời nhắc nhở về trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người con trong việc báo đáp công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ. Tác phẩm không chỉ thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn" mà còn khắc họa một cách tinh tế nỗi khắc khoải, day dứt của người con khi chưa thể thực hiện trọn vẹn nghĩa vụ hiếu thảo đối với cha mẹ.

Bài thơ mở đầu với hai câu thơ rất giàu cảm xúc: "Ân dưỡng dục suốt đời ghi tạc / Nghĩa sinh thành nguyện khắc trong tâm". Hai từ "ghi tạc" và "khắc trong tâm" đã thể hiện một tình cảm sâu sắc, bền lâu. Ân dưỡng dục của cha mẹ không phải là điều gì có thể quên lãng mà luôn ghi nhớ, tạc vào lòng, như một ấn tượng không thể phai mờ. Câu thơ "Nghĩa sinh thành nguyện khắc trong tâm" mang một sắc thái nguyện ước mạnh mẽ. Người con mong muốn, nguyện ước sẽ mãi nhớ đến công ơn sinh thành, nuôi dưỡng của cha mẹ, như một lời hứa, một động lực để người con sống có trách nhiệm, biết ơn và trân trọng cha mẹ.

Ở câu thơ tiếp theo "Nắng mưa cha mẹ dãi dầm / Nuôi con khôn lớn âm thầm chở che", tác giả đã miêu tả công lao nuôi dưỡng của cha mẹ rất cụ thể và sinh động. Hình ảnh "nắng mưa" là hình ảnh quen thuộc nhưng cũng rất phù hợp để miêu tả những vất vả mà cha mẹ phải trải qua. Cha mẹ không chỉ "dãi dầm" trong suốt hành trình vất vả ấy mà còn "âm thầm chở che" con cái. Dù trong điều kiện khó khăn, mẹ cha vẫn hy sinh tất cả để nuôi con khôn lớn, và điều này lại càng thấm thía khi người con trưởng thành và nhận ra sự hy sinh lớn lao ấy.

Bài thơ tiếp tục mở rộng phạm vi của tình cảm hiếu thảo đối với cha mẹ qua hình ảnh quê hương: "Quê mình đó bờ tre khóm trúc / Vẫn bên con những lúc dặm trường". Quê hương hiện lên với bức tranh bình dị, thân thuộc qua hình ảnh "bờ tre", "khóm trúc" – những đặc trưng đặc sắc của vùng quê Việt Nam. Đó không chỉ là không gian vật lý, mà còn là nơi chứa đựng tình cảm gia đình, là chốn trở về của người con. "Vẫn bên con những lúc dặm trường" là một câu thơ thể hiện sự che chở vô điều kiện của cha mẹ. Dù con có đi xa, dù có phải đối diện với bao nhiêu khó khăn, cha mẹ vẫn luôn là chỗ dựa vững chắc, luôn hướng về con. Tình thương của cha mẹ trong bài thơ không phải chỉ là sự lo lắng về vật chất, mà còn là sự lo lắng về tâm hồn, tình cảm của con cái. Hình ảnh "Ơn cha nghĩa mẹ quê hương xóm nghèo" là lời khẳng định rằng, dù gia đình có nghèo khó, dù có thiếu thốn, tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái vẫn vô cùng to lớn và sâu sắc. Hình ảnh "quê hương xóm nghèo" không chỉ là không gian mà còn là biểu tượng của sự giản dị, nghèo khó nhưng tràn đầy tình yêu thương.

Chuyển sang phần sau của bài thơ, tác giả đặt ra câu hỏi đầy trăn trở về sự hiếu thảo của người con đối với cha mẹ trong hoàn cảnh hiện tại: "Mùa thu đến mưa heo gió bấc / Cha có tròn được giấc ngủ say". Đây là những câu thơ thể hiện sự quan tâm sâu sắc của người con đối với cha mẹ. Mùa thu đến, những cơn mưa gió có thể khiến cha mẹ cảm thấy mệt mỏi, bệnh tật, nhưng liệu người con đã làm đủ để giúp cha mẹ yên tâm, sống vui vẻ, khỏe mạnh? Liệu người con có thực hiện trọn vẹn trách nhiệm của mình đối với cha mẹ hay không? Câu hỏi tiếp theo "Mẹ ăn uống có đủ đầy / Mặc có đủ ấm những ngày lạnh căm" không chỉ là sự quan tâm đến điều kiện vật chất của cha mẹ mà còn là sự trăn trở về tình cảm, về sự chu toàn trong việc chăm sóc cha mẹ. Mẹ có đủ ăn, đủ mặc không chỉ là vấn đề vật chất, mà còn là sự thể hiện lòng hiếu thảo, tình yêu thương của người con đối với cha mẹ. Đó là những trăn trở về một cuộc sống đủ đầy, không chỉ cho mình mà còn cho cha mẹ, giúp họ có một tuổi già bình yên, ấm no.

Khép lại bài thơ là những lời tâm sự đầy day dứt của người con: "Con vẫn mãi âm thầm nguyện ước / Cha mẹ già luôn được bình an". Lời nguyện ước âm thầm của người con cho thấy sự yêu thương, kính trọng vô hạn dành cho cha mẹ. Tuy nhiên, câu thơ cuối "Mùa về tháng bảy vu lan / Chưa tròn đạo hiếu trách thân tủi hờn" lại thể hiện nỗi khắc khoải, day dứt của người con khi chưa thực hiện trọn vẹn đạo hiếu. "Tháng bảy vu lan" là thời điểm để những người con tưởng nhớ, tri ân công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, nhưng với người con trong bài thơ, đây lại là một lời nhắc nhở về sự thiếu sót trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình. Dù người con đã có những nỗ lực, nhưng cảm giác "chưa tròn" đạo hiếu vẫn còn đọng lại trong lòng. Điều này càng làm tăng thêm giá trị của bài thơ, khi tác giả đã khéo léo đưa vào một sự phản tỉnh về trách nhiệm và đạo lý của con cái đối với cha mẹ.

Bài thơ “Đạo Hiếu Chưa Tròn” của Hoàng Mai là một tác phẩm đầy xúc động và sâu sắc, thể hiện tình cảm thiêng liêng, kính trọng của người con đối với cha mẹ. Bài thơ không chỉ nói về đạo lý hiếu thảo, mà còn khắc họa những nỗi niềm, sự day dứt của những người con khi chưa thể làm trọn vẹn bổn phận với cha mẹ. Những câu thơ đầy tâm sự ấy sẽ khiến chúng ta suy ngẫm về cách sống, về trách nhiệm của mỗi người đối với những bậc sinh thành đã dày công nuôi dưỡng, chăm sóc mình. Bài thơ là lời nhắc nhở sâu sắc về giá trị của tình yêu thương, sự hiếu thảo và đạo lý "uống nước nhớ nguồn" mà mỗi người con cần phải ghi nhớ và thực hiện trong cuộc sống.


Bình chọn:
4.9 trên 7 phiếu
Bài tiếp theo

>> Xem thêm

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Văn 9 - Kết nối tri thức - Xem ngay

Báo lỗi - Góp ý

Tham Gia Group Dành Cho Lớp 9 - Ôn Thi Vào Lớp 10 Miễn Phí

Các bài khác cùng chuyên mục


App Loigiaihay trên google play store App Loigiaihay trên apple store

Hãy viết chi tiết giúp Loigiaihay.com

Vui lòng để lại thông tin để ad có thể liên hệ với em nhé!

Vấn đề em gặp phải là gì ?

Hãy viết chi tiết giúp Loigiaihay.com

Cảm ơn bạn đã sử dụng Loigiaihay.com. Đội ngũ giáo viên cần cải thiện điều gì để bạn cho bài viết này 5* vậy?

Vui lòng để lại thông tin để ad có thể liên hệ với em nhé!

Copyright © 2021 loigiaihay.com

DMCA.com Protection Status
App Loigiaihay trên apple store App Loigiaihay trên google play store