Phân tích tác phẩm Gió lạnh đầu mùa lớp 8

Dàn ý chi tiết

1. Mở đoạn: 

Giới thiệu khái quát về nhà văn Thạch Lam, truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa.

2. Thân đoạn: 

a. Khái quát chủ đề của truyện

- Chủ đề của truyện xoay quanh những đứa trẻ và sự khác biệt giữa những đứa trẻ lớn lên trong gia đình giàu có và những đứa trẻ nghèo khổ tận cùng của xã hội.

b. Nhân vật Sơn

- Sơn là một đứa trẻ được yêu thương: từ mẹ và từ chị

=> Bởi vì nhận được sự yêu thương nên Sơn cũng biết trao đi yêu thương.

- Sơn là một cậu bé hòa đồng, thân thiện

+ Sơn và chị mặc dù nhà có khá giả hơn nhưng vẫn thân mật chơi đùa với mấy đứa trẻ con ở dãy nhà lá, chứ không kiêu kì, và khinh khỉnh như các em họ của Sơn.

+ Sơn còn chủ động chơi với chúng: Sơn thấy chị gọi Hiên không lại thì tự bước đến gần.

- Sơn là một cậu bé biết thương người

+ Thấy thương khi nhắc đến em Duyên

+ Đem cho Hiên cái áo bông cũ

+ Trong lòng thấy ấm áp, vui vui khi được cho người khác chiếc áo ấm

+ Mặc dù sau đó lo quá, sắp ăn, bỏ đũa đứng dậy vội ra chợ tìm Hiên, ra cánh đồng

=> Tâm lí chung của trẻ nhỏ, không phải biểu hiện của việc thay đổi.

c. Đánh giá chủ đề và ý nghĩa nhân vật

 - “Gió lạnh đầu mùa” là một câu chuyện nhẹ nhàng, nhưng lại chan chứa tình yêu thương. 

- Nhân vật Sơn đã thể hiện được những giá trị nhân văn cao đẹp mà tác giả muốn gửi gắm.

3. Kết đoạn: 

Khẳng định ý nghĩa của vấn đề nghị luận.

Bài siêu ngắn Mẫu 1

Thạch Lam, một nhà văn lãng mạn vô cùng nổi tiếng, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả thông qua nhiều tác phẩm xuất sắc, trong đó "Gió lạnh đầu mùa" nổi bật với sự diệu kỳ và tình cảm đặc trưng của ông.

Bức tranh thiên nhiên lúc chuyển giao mùa đông mở đầu tác phẩm, được Thạch Lam mô tả tinh tế và khéo léo. Sơn, nhân vật chính, thức dậy vào buổi sáng, chứng kiến mọi người trong gia đình đã sẵn sàng đối mặt với khí trời rét buốt. Những câu văn miêu tả về gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, lá khô lạo xạo, cùng với bầu trời trắng đục và cây lan rung động, tạo nên một bức tranh hùng vĩ của mùa đông.

Thạch Lam không chỉ giới hạn ở việc mô tả thiên nhiên mà còn tận dụng không gian để khắc họa sinh hoạt sáng sớm của gia đình Sơn. Hình ảnh mẹ và chị Lan ngồi quạt hỏa lò pha nước chè, cùng chiếc áo bông của Duyên, làm nổi bật tình cảm mẫu tử và tình anh em sâu đậm. Cái áo bông không chỉ là một mảnh vải, mà là biểu tượng của những kí ức và tình cảm thiêng liêng trong gia đình.

Cuộc sống dư dả của gia đình Sơn không làm cho họ trở nên kiêu kì hay khinh khỉnh. Ngược lại, Sơn và chị Lan vẫn giữ nguyên tinh thần tốt bụng và sẵn lòng chia sẻ với những đứa trẻ nghèo nàn ở xóm chợ. Thạch Lam chi tiết hóa cuộc sống khốn khó của các em nhỏ như Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc, mô tả chân thực về bộ quần áo rách rưới, môi tím lại và cái gió lạnh làm chúng rung lên.

Tuy nhiên, điểm độc đáo và xúc động nhất của truyện là sự xuất hiện của Hiên, cô bé đang chịu đựng cảm lạnh trong chiếc áo rách tả tơi. Sơn, bằng tấm lòng nhân ái, nhớ đến quá khứ nghèo đói của Hiên và quyết định tặng chiếc áo bông cũ. Hành động này không chỉ là sự chia sẻ vật chất mà còn là biểu tượng của tình người và lòng nhân ái sâu sắc.

Qua " Gió lạnh đầu mùa", Thạch Lam không chỉ tôn vinh tình yêu thương và lòng nhân ái mà còn tạo ra một tác phẩm sâu sắc, ấn tượng và truyền cảm. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa mô tả thiên nhiên, cuộc sống gia đình và những giá trị nhân văn để xây dựng một câu chuyện độc đáo và ý nghĩa.

Bài siêu ngắn Mẫu 2

Thạch Lam, là một cái tên không thể không nhắc đến khi nói đến nhóm Tự lực văn đoàn, nơi tài năng và tâm huyết của các nhà văn Việt Nam thăng hoa. Trong số những tác phẩm nhẹ nhàng và sâu sắc của ông, không thể không kể đến truyện ngắn " Gió lạnh đầu mùa".

Lan và Sơn, hai chị em, không chỉ là những đường nét trong bức tranh gia đình, mà còn là biểu tượng của sự hòa đồng và thân thiện. Trong bức tranh mùa đông, khi Sơn thức dậy, mọi người trong gia đình đã sẵn sàng trong những chiếc áo ấm. Mẹ mặc cho Sơn chiếc áo vệ sinh màu nâu sẫm với cái áo dạ khâu chỉ đỏ, tạo nên một hình ảnh ấm cúng và đẹp đẽ.

Thạch Lam không chỉ tập trung vào mô tả khung cảnh tự nhiên, mà còn mô tả sinh hoạt gia đình với sự tận tâm. Những chiếc áo cũ trở thành đối tượng tốt của ông để thể hiện tình cảm và lòng nhân ái. Nhìn thấy chiếc áo bông cánh xanh, mẹ Sơn kể về nguồn gốc của nó, tạo nên một không khí ấm áp và thân thiện trong gia đình.

Sự xuất hiện của Hiên, cô bé mảnh mai trong chiếc áo rách, là điểm nhấn đặc biệt của câu chuyện. Thạch Lam tận dụng cảm nhận của Sơn để thể hiện lòng nhân ái và tình yêu thương. Hình ảnh Sơn và Lan quyết định tặng chiếc áo bông cũ cho Hiên không chỉ là một hành động đẹp, mà còn là biểu tượng của sự chia sẻ và sẻ chia khó khăn với người khác.

Phần cuối của truyện là một sự kết hợp tinh tế của tình huống và tâm trạng. Sự lo lắng của Sơn và Lan khi nghe người vú già nói mẹ đã biết chuyện, cùng với họ đến tìm Hiên để đòi lại chiếc áo, tạo nên một bước ngoặt thú vị. Hành động của mẹ Hiên khi đến trả áo bông không chỉ là sự lạc quan mà còn là biểu tượng cho lòng nhân ái và tình thương, thể hiện rõ giá trị nhân văn.

Truyện ngắn " Gió lạnh đầu mùa" không chỉ là một câu chuyện mô tả một ngày đông bình thường, mà là một tác phẩm thực sự đậm chất nhân văn, nâng cao tầm nhìn và giáo dục lòng nhân ái trong độc giả. Thạch Lam đã tạo ra một tác phẩm tinh tế, lôi cuốn, và đầy ý nghĩa.

Bài siêu ngắn Mẫu 3

Thạch Lam là một nhà văn nổi tiếng của nền văn học Việt Nam. Văn của ông trong sáng, giản dị mà thâm trầm sâu lắng. Truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa là một tác phẩm nổi tiếng của ông. Nổi bật trong truyện là nhân vật Sơn - nhân vật chính của tác phẩm.

Truyện mở đầu với việc nhà văn miêu tả khung cảnh thời tiết vào mùa đông. Sơn sống trong một gia đình khá giả. Cậu được mẹ quan tâm, chăm sóc rất chu đáo. Sơn được mặc cái áo dạ chỉ đỏ lẫn áo vệ sinh, ngoài lại mặc phủ cái áo vải thâm. Cách ăn mặc ấy đối với những đứa trẻ em nghèo ngày xưa là cả một niềm mơ ước. Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc vẫn mặc những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ. Môi chúng nó “tím lại”, chỗ áo quần rách “da thịt thâm đi”. Gió lạnh thổi đến, chúng nó lại “run lên, hai hàm răng đập vào nhau”. Khi nhìn thấy Sơn và Lan, lũ trẻ con xóm chợ đều lộ vẻ “vui mừng”. Hai chị em Sơn tỏ ra thân thiết với chúng chứ không khinh khỉnh như các em họ của Sơn. Ở đây, nhân vật Sơn tiếp tục hiện lên là một cậu bé hòa đồng, thân thiện.

Không chỉ vậy, Sơn còn giàu lòng yêu thương. Khi nhìn thầy Hiên đang đứng “co ro” bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo “rách tả tơi”, “hở cả lưng và tay”. Sơn đã “động lòng thương” và chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Sơn đã nói với chị Lan cho Hiên chiếc áo bông cũ. Sau đó, Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Sơn yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Cái áo chứa đựng tấm lòng đồng cảm sâu sắc.

Như vậy, có thể “Gió lạnh đầu mùa” là một câu chuyện nhẹ nhàng, nhưng lại chan chứa tình yêu thương. Nhân vật Sơn đã thể hiện được những giá trị nhân văn cao đẹp mà tác giả muốn gửi gắm.

Bài tham khảo Mẫu 1

Thạch Lam, những tác phẩm đặc sắc của ông trong nhóm Tự lực văn đoàn không chỉ là nơi thể hiện tài năng văn chương mà còn là nơi khắc họa những tầm nhìn sáng tạo và độ sâu tâm hồn. Một trong những truyện ngắn độc đáo của ông đó là " Gió lạnh đầu mùa".

Bức tranh mùa đông mở đầu truyện không chỉ là sự mô tả về thời tiết mà còn là một tác phẩm nghệ thuật miêu tả cuộc sống. Sau đêm mưa rào, bức tranh nổi gió bấc và thời tiết chuyển lạnh khiến cho môi trường trở nên quyến rũ. Sơn, nhân vật chính của câu chuyện, xuất hiện trong bối cảnh này, tạo nên một kết nối giữa con người và thiên nhiên. Mọi người trong gia đình đã sẵn sàng cho ngày mới với những chiếc áo rét. Khung cảnh mùa đông được mô tả chi tiết qua những hình ảnh sắc nét, từ lá khô lạo xạo bị gió thổi lăn, đến bầu trời trắng đục, tạo nên một bức tranh tĩnh lặng nhưng tràn ngập cảm xúc.

Thạch Lam tiếp tục chiến dịch miêu tả về sinh hoạt gia đình Sơn vào buổi sáng. Mẹ Sơn và chị Lan đang thể hiện sự ân cần và tận tâm trong việc chuẩn bị nước chè ấm áp. Không khí ấm cúng nảy sinh từ những đối thoại nhỏ trong gia đình, và chiếc áo bông của Duyên, đứa em gái đã khuất, làm nổi bật sự xúc động và tình cảm gia đình. Thông điệp về tình yêu và sự mất mát được chuyển tải một cách tinh tế qua giọng điệu và mô tả của tác giả.

Điểm đặc biệt của truyện là khả năng kết hợp giữa cuộc sống dư dả của gia đình Sơn và lòng nhân ái, sự hiểu biết của họ về hoàn cảnh khó khăn của người khác. Lan và Sơn, bất chấp điều kiện sống tốt của gia đình, vẫn thể hiện sự tốt bụng và lòng nhân ái đối với những đứa trẻ nghèo nàn ở xóm chợ. Cuộc sống nghèo khổ của những đứa trẻ này được Thạch Lam mô tả chi tiết và xúc động. Những hình ảnh như "bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ," "môi tím lại," và "hàm răng đập vào nhau" là những điểm nhấn thực tế và đau lòng.

Sự xuất hiện của Hiên, với chiếc áo rách tả tơi, là một cú shock nhẹ, nhưng lại mở ra một chuỗi sự kiện đầy ý nghĩa. Thạch Lam không chỉ tập trung vào việc miêu tả về ngoại hình của Hiên mà còn tận dụng cơ hội để truyền đạt thông điệp về lòng nhân ái và sự chia sẻ. Hành động của Sơn và Lan, khi quyết định tặng áo bông cũ cho Hiên, không chỉ là một hành động đẹp mắt mà còn là biểu tượng của lòng nhân ái và sự chia sẻ với những người less may mắn.

Phần cuối cùng của truyện làm tăng thêm sự hấp dẫn và sự sâu sắc. Sơn và Lan trở về nhà với nỗi lo lắng về sự phát hiện của mẹ, tạo ra một bầu không khí căng thẳng. Tuy nhiên, điều bất ngờ xảy ra khi mẹ Hiên đã tự giác trả lại chiếc áo bông. Hành động của mẹ Hiên và mẹ Sơn, khi hiểu rõ tình hình, không chỉ làm giảm đi nỗi lo của Sơn và Lan mà còn làm nổi bật sự nhân hậu và sẻ chia trong cộng đồng. Mẹ Sơn thậm chí còn cho mẹ Hiên vay tiền để may áo cho con, đẩy mọi giới hạn của lòng nhân ái lên một tầm cao mới.

Từ những sự kiện này, Thạch Lam không chỉ làm nổi bật tình cảm gia đình mà còn truyền đạt thông điệp về lòng nhân ái và sẻ chia trong xã hội. Truyện " Gió lạnh đầu mùa" không chỉ là một câu chuyện mô tả về cuộc sống hàng ngày mà còn là một tác phẩm văn học sâu sắc, truyền cảm và ý nghĩa. Thạch Lam đã tạo nên một tác phẩm văn chương đậm chất nhân văn, khám phá và tôn vinh những giá trị tốt đẹp trong con người và xã hội.

Bài tham khảo Mẫu 2

Thạch Lam là một trong những nhà văn tiêu biểu của khuynh hướng văn học lãng mạn. Những tác phẩm của ông chủ yếu là khai thác thế giới nội tâm của nhân vật với những cảm xúc mong manh, mơ hồ trong cuộc sống thường ngày. Một trong những tác phẩm tiêu biểu là truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa.

Thạch Lam đã mở đầu chuyện bằng khung cảnh buổi sáng mùa đông. Chỉ sau một đêm mưa rào, trời bắt đầu nổi gió bấc. Nhân vật Sơn ngủ dậy thấy mọi người trong nhà, mẹ và chị… đều “đã mặc áo rét cả rồi”. Ngoài sân “Gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo. Bầu trời không u ám, toàn một màu trắng đục”. Những cây lan trong chậu “lá rung động và hình như sắt lại vì rét”.

Thế rồi khung cảnh sinh hoạt của gia đình Sơn được Thạch Lam khắc họa thật giản dị. Mẹ Sơn bảo chị Sơn bê thúng quần áo ra. Nhìn chiếc áo bông cánh xanh đã cũ nhưng còn lành, mẹ Sơn nói: “Đây là cái áo của cô Duyên đấy”. Người vú già đã “với lấy cái áo lật đi lật lại ngắm nghía, tay mân mê các đường chỉ”. Khi nghe mẹ nói, Sơn cũng “nhớ em, cảm động và thương em quá”. Cậu xúc động khi thấy mẹ “hơi rơm rớm nước mắt”. Cái áo bông chính là kỉ vật gợi lên tình cảm mẫu tử thiêng liêng, tình anh em sâu đậm và tình thương của vú già nhân hậu.

Gia đình Sơn khá giả, chị em Sơn được mẹ chăm sóc, lo toan. Sơn được mặc cái áo dạ chỉ đỏ lẫn áo vệ sinh, ngoài lại mặc phủ cái áo vải thâm. Cách ăn mặc ấy đối với những đứa trẻ em nghèo ngày xưa là cả một niềm mơ ước. Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc vẫn mặc những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ. Môi chúng nó “tím lại”, chỗ áo quần rách “da thịt thâm đi”. Gió lạnh thổi đến, chúng nó lại “run lên, hai hàm răng đập vào nhau”. Khi nhìn thấy Sơn và Lan, lũ trẻ con xóm chợ đều lộ vẻ “vui mừng”. Hai chị em Sơn tỏ ra thân thiết với chúng chứ không khinh khỉnh như các em họ của Sơn.

Đặc biệt nhất là khi chị Lan nhìn thấy Hiên đang đứng “co ro” bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo “rách tả tơi”, “hở cả lưng và tay”. Sơn đã “động lòng thương” và chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Chị Lan và Sơn đã bàn với nhau cho cái Hiên chiếc áo bông cũ. Sau đó, Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Sơn yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Cái áo cũ mà chị em Sơn đem cho cái Hiên chứa đựng biết bao tình người, thể hiện tình cảm san sẻ của một đứa trẻ có một trái tim giàu tình yêu thương. Hành động của chị em Sơn tuy nhỏ bé nhưng lại thật cao cả, đáng quý.

Nhưng truyện không dừng lại ở đó. Phần cuối truyện, mẹ Hiên đã đem cái áo bông đến trả mẹ của Sơn. Hành động này thể cho thấy có những con người trong xã hội xưa, dù sống khó khăn, khổ cực nhưng vẫn giữ vững phẩm chất tốt đẹp: “Đói cho sạch, rách cho thơm”. Mẹ Sơn sau khi nghe rõ việc, đã cho mẹ Hiên mượn năm hào về may áo ấm cho con. Còn với hai chị em Sơn, bà chẳng những không tức giận mà còn “vẫy hai con lại gần, rồi âu yếm”. Điều đó cho thấy mẹ Sơn cũng là một người phụ nữ nhân hậu, giàu lòng vị tha và yêu thương.

“Gió lạnh đầu mùa” là một câu chuyện nhẹ nhàng, nhưng lại chan chứa tình yêu thương. Truyện đã đem đến những bài học vô cùng quý giá cho mỗi người đọc.

Bài tham khảo Mẫu 3

Truyện ngắn "Gió lạnh đầu mùa" có cốt truyện đơn giản nói về chuyện cho áo, trả áo rét giữa ba đứa trẻ và hai người mẹ nơi phố huyện nghèo, cách chúng ta ngày nay trên 60 năm trời. Đúng như có ý kiến đã cho rằng: "Truyện tuy có nói đến gió lạnh nhưng lại ấm áp tình đời và tình người".

Truyện mở đầu bằng cảnh gió lạnh, đó là một buổi sáng mùa đông. Cái rét mướt chợt đến chỉ sau một đêm mưa rào, trời nổi gió bấc. Sơn ngủ dậy thấy mọi người trong nhà, mẹ và chị… "đã mặc áo rét cả rồi". Ngoài sân "Gió vi vu… thổi lăn những cái lá khô lạo xạo". Rét lắm, trời "một màu trắng đục". Những cây lan trong chậu "lá rung động và hình như sắt lại vì rét". Lạnh lắm, Sơn "co ro" đứng dậy sau khi kéo chăn lên đắp cho em nhỏ. Gió lạnh mà ấm áp tình đời. Cả nhà nhớ đến những mùa đông lạnh lẽo đã qua. Nhìn chiếc áo bông cánh xanh đã cũ nhưng còn lành, mẹ Sơn nói: "Đây là cái áo của cô Duyên đấy". Vú già, người đã nuôi Duyên từ lúc mới đẻ "với lấy cái áo lật đi lật lại ngắm nghía, tay mân mê các đường chỉ". Bé Duyên đã chết từ năm lên bốn tuổi. Nghe mẹ nói, Sơn "nhớ em, cảm động và thương em quá". Nhìn thấy mẹ "yên lặng…", Sơn xúc động khi thấy mẹ "hơi rơm rớm nước mắt". Cái áo bông, một di vật của bé Duyên bạc mệnh để lại, gợi lên bao nỗi đau và tình thương: tình mẹ con, tình anh em, tình thương của vú già nhân hậu. Tình tiết nói về chiếc áo bé Duyên cho thấy ngòi bút Thạch Lam rất tinh tế, giàu xúc cảm, "tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời" (Nguyễn Tuân).

Gió càng lạnh, thế giới tuổi thơ càng ấm áp tình người. Chị em Sơn là con nhà trung lưu, được mẹ săn sóc, cho ăn mặc ấm áp. Sơn được mặc cái áo dạ chỉ đỏ lẫn áo vệ sinh, ngoài lại mặc phủ cái áo vải thâm. Cách ăn mặc ấy đối với trẻ em ngày xưa phải nói là đẹp, con nhà nghèo chỉ mơ ước. Trong lúc đó, trẻ con xóm chợ, thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc vẫn mặc những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ. Môi chúng nó "tím lại"", chỗ áo quần rách "da thịt thâm đi". Gió lạnh thổi đến, chúng nó lại "run lên", "hai hàm răng đập vào nhau". Thạch Lam rất nhân hậu khi ông nói về tình bạn tuổi thơ. Lũ trẻ con xóm chợ đều lộ vẻ "vui mừng" khi chị em Sơn đến chơi. Sơn và chị Lan "thản mật" chơi đùa với các bạn. Thằng Xuân đến "mó vào" chiếc áo của Sơn, "tặc lưỡi" khen, ngạc nhiên vì chưa thấy cái áo đẹp như thế bao giờ! Thằng Cúc "ngây ngô" giương mắt lên hỏi Sơn về nơi mua cái áo. Sơn ngây thơ, hồn nhiên "ưỡn ngực" nói với các bạn nhỏ là áo mua tận Hà Nội, "mẹ tôi còn hẹn mua cho tôi một cái áo nhiều tiền hơn nữa kia". Có hạnh phúc nào bằng khi "già được bát canh, trẻ được manh áo mới". Cái ước mơ có manh áo mới, có áo ấm trong mùa đông đối với con nhà nghèo được Thạch Lam nghĩ đến, nói đến với tất cả tình thương và lòng trắc ẩn đáng quý.

Tinh tiết, cái Hiên con nhà mò cua bắt ốc đứng "co ro" bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo "rách tả tơi", "hở cả lưng và tay" được tác giả nhắc đến thật xúc động. Sơn "động lòng thương" chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Chị Lan và Sơn đã bàn với nhau cho cái Hiên chiếc áo bông cũ. Chị Lan "hăm hở" chạy về nhà lấy áo. Sơn yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy "ấm áp vui vui". Chiếc áo bông cũ đối với cái Hiên lúc bấy giờ là vô giá. Em đang sống trong cảnh nghèo, đói rét. Một miếng khi đói bằng một gói khi no. Cái áo cũ mà chị em Sơn đem cho cái Hiên chứa đựng biết bao tình người, thể hiện tình cảm san sẻ "lá lành đùm lá rách". Trong gió lạnh đầu mùa mà thế giới trẻ con lại ấm áp tình người cao quý.

Phần cuối truyện mở ra một tình huống mới: trả áo và cho vay tiền mua áo. Mẹ cái Hiên đã đem cái áo bông đến trả cho bà mẹ của chị em Sơn và nói: "Tôi về thấy cháu nó mặc cái áo bông, tới hỏi ngay. Nó bảo của cậu Sơn cho nó. Tôi biết cậu ở đây đùa, nên tôi phải vội vàng đem lại đây trả mợ…".

Mẹ cái Hiên tuy nghèo đói mà sạch và thơm. Đối với mẹ của Sơn thì cái áo bông cũ là di vật thiêng liêng của đứa con gái bé bỏng tội nghiệp đã mất khi lên 4 tuổi. Cử chỉ mẹ của Sơn cho mẹ cái Hiên vay năm hào bạc để mua áo rét cho con là nghĩa cử "Thương người như thể thương thân". Người mẹ hiền "âu yếm ôm con vào lòng" và bảo: "Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta không sợ mẹ mắng ư?" làm cho câu chuyện thêm ý vị. Mẹ hiền dạy con bài học biết cách thương người.

Thạch Lam là một cây bút, một thành viên của Tự lực văn đoàn. Sau hơn nửa thế kỉ, văn chương của Tự lực văn đoàn, nói chung đã rơi dần vào quên lãng. Thế nhưng truyện ngắn Thạch Lam vẫn đem đến cho ta nhiều "nhã thú", có lẽ vì tâm hồn ông giàu tình thương và quý trọng người nghèo, ông đã dành cho tuổi thơ những trang văn đậm đà, trong sáng. Và ta càng thấy rõ tình nhân đạo thấm đẫm làm nên chất thơ trong truyện ngắn Thạch Lam. Vì thế, truyện "Gió lạnh đầu mùa" mãi mãi để lại trong lòng người sự ấm áp của tình người và tình đời. Đúng, "người nhân hậu là người đáng quý trọng, đáng yêu nhất".