Đọc hiểu Chân quê (Nguyễn Bính) | Luyện đề đọc hiểu Văn 12

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là chàng trai thôn quê

Biện pháp tu từ được sử dụng trong 2 câu thơ: Câu hỏi tu từ 

Câu thơ đầu tiên "Hôm qua em đi tỉnh về" đã xác định rõ hoàn cảnh xuất hiện của cô gái.

Hành động "đợi", lại "đợi mãi" ở một địa điểm cụ thể (con đê đầu làng) thể hiện sự mong ngóng, trông chờ tha thiết, xuất phát từ tình yêu.

Chàng trai đau khổ vì cô gái đã thay đổi phong cách ăn mặc (khăn nhung, quần lĩnh, khuy bấm) và từ bỏ những trang phục dân dã, quen thuộc (yếm lụa sồi, dây lưng đũi, áo tứ thân...).

- Đây là hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ và giản dị.

+ "Hoa chanh" tượng trưng cho cô gái, cho vẻ đẹp thanh khiết, trong trắng.

+ "Vườn chanh" tượng trưng cho quê hương, môi trường sống quen thuộc, thuần khiết.

- Ý nghĩa: Vẻ đẹp tự nhiên, phù hợp và hài hòa nhất khi nó thuộc về đúng môi trường, cội nguồn của nó. Con người cũng vậy, vẻ đẹp "chân quê" chỉ thực sự tỏa sáng khi gắn bó với quê hương, với những gì mộc mạc, nguyên bản nhất.

Câu thơ mang ý nghĩa rằng mình là người chân chất, mộc mạc, hồn hậu nơi quê hương thì nên sống sao cho đúng bản chất của mình. Đừng để cuộc sống chốn phồn hoa đô hội làm cho đánh mất bản chất vốn có, đáng quý của mình.

Bài thơ "Chân quê" của Nguyễn Bính chính là một lời cảnh tỉnh nhẹ nhàng mà sâu sắc về việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Trước sự thay đổi của cuộc sống, tác giả lo sợ con người sẽ đánh mất đi những vẻ đẹp thuần khiết, mộc mạc của quê hương. Ông không cực đoan bài xích cái mới, mà chỉ tha thiết kêu gọi mỗi người hãy biết trân trọng và bảo vệ cái "chân quê" - cái hồn cốt, gốc rễ trong tâm hồn và lối sống. Thông điệp ấy đến nay vẫn còn nguyên giá trị, nhắc nhở chúng ta sống hội nhập nhưng không được hòa tan, phải biết giữ gìn cái đẹp truyền thống như một phần bản thể không thể tách rời.

Để gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống trong bối cảnh hội nhập, trước hết cần bắt đầu từ ý thức của mỗi cá nhân trong việc tìm hiểu và trân trọng di sản. Gia đình và nhà trường đóng vai trò then chốt trong việc giáo dục, vun đắp tình yêu văn hóa cho thế hệ trẻ. Đồng thời, chúng ta cần chủ động và sáng tạo để đưa các giá trị truyền thống đến gần hơn với đời sống hiện đại, thông qua nghệ thuật, thời trang và truyền thông. Có như vậy, chúng ta mới có thể vừa hòa nhập với thế giới, vừa giữ vững được cốt cách "chân quê" của dân tộc.