Bài 11. Oxide trang 25, 26 SBT Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều

11.1

Trong các chất: NaCl, CaO, H₂SO₄,CO₂, MgO, CuO, số lượng oxide là

A.1.

B.2.

C.3.

D.4.

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm về oxide

Lời giải chi tiết:

Các oxide là: CaO, CO₂, MgO, CuO.

Đáp án : D

11.2

Trong các oxide: CaO, SO₂, FeO, CO, CO₂, MgO, Na₂O, số lượng oxide base là

A.3.

B.4

C.5

D.6

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm về oxide

Lời giải chi tiết:

Các oxide base: CaO, FeO, MgO, Na₂O.

Đáp án : B

11.3

Sodium hydroxide (NaOH) ở dạng rắn là chất hút nước mạnh, có thể dùng để làm khô một số chất khí có lẫn hơi nước và không phản ứng với naOH. Không dùng NaOH rắn để làm khô khí nào trong số các khí dưới đây? Giải thích.

A. Khí N₂ bị lẫn hơi nước.

B. Khí CO bị lẫn hơi nước.

C. Khí SO₂ bị lẫn hơi nước

D. Khí H₂ bị lẫn hơi nước

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm về oxide

Lời giải chi tiết:

Vì NaOH có phản ứng hoá học với SO2.

Đáp án : C

11.4

Nêu tên gọi và viết công thức hóa học sau:: hai oxide base, hai oxide acid và hai oxide lưỡng tính.

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm về oxide

Lời giải chi tiết:

Oxide base: Copper(II) oxide(CuO); Calcium oxide (CaO); Magnesium oxide (MgO); …

Oxide acid: Carbon dioxide (CO₂); Sulfur dioxide (SO₂); Sulfur dioxide (SO₃); …

Oxide lưỡng tính: Aluminium oxide (Al₂O₃); Zinc oxide (ZnO); Chromium(III) oxide (Cr₂O₃); …

11.5

Cho các chất sau: CuO, MgO, CO₂, Fe₂O₃, SO₂, CaO, Na₂O, SO₃,

a) Chất nào trong các chất trên phản ứng được với dung dịch KOH?

b) Chất nào trong các chất trên phản ứng được với dung dịch HCl?

Viết phương trình hóa học minh họa.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của oxide.

Lời giải chi tiết:

a) Các chất phản ứng được với dung dịch KOH: CO₂, SO₂, SO₃.

b) Các chất phản ứng được với dung dịch HCl: CuO, MgO, Fe₂O₃, CaO, Na₂O.

Phương trình hóa học:

CO₂ + 2KOH → K₂CO₃ + H₂O

SO₂ + 2KOH → K₂SO₃ + H₂O

2KOH + SO₃ → H₂O + K₂SO₄

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

MgO + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Na₂O + 2HCl → 2NaCl + H₂O

11.6

Viết phương trình hóa học của phản ứn tạo ra các oxide sau từ các đơn chất và oxygen: K₂O, MgO, CO₂, SO₂, Al₂O₃, CuO, P₂O₅, CaO.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất của oxide

Lời giải chi tiết:

4K + O₂ → 2K₂O

2Mg + O₂ → 2MgO

C + O₂ → CO₂

S + O₂ → SO₂

4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃

2Cu + O₂ → 2CuO

4P + 5O₂ → 2P₂O₅

2Ca + O₂ → 2CaO

11.7

Các chất sau đây là chất phản ứng và chất sản phẩm của ba phản ứng hóa học khác nhau: CuO, CO₂, SO₂, NaOH, CuSO₄, Na₂CO₃, KOH, K₂SO₃, H₂O. Viết ba phương trình hóa học từ các chất trên.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất của oxide

Lời giải chi tiết:

Các phương trình hoá học của phản ứng:

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

SO₂ + 2KOH → K₂SO₃ + H₂O

11.8

Cốc nước vôi trong trong khi để trong không khí một thời gian thấy xuất hiện một lớp mảng rắn trên bề mặt. Giải thích sự hình thành của lớp màng trắng và viết phương trình hóa học minh họa.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất của oxide

Lời giải chi tiết:

Lớp màng rắn hình thành trên bề mặt nước vôi trong khi để trong không khí là CaCO₃, được tạo thành do Ca(OH)₂ tác dụng với CO₂ trong không khí.

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

11.9

Chia mẫu đây đồng thành hai phần bằng nhau.

Phần 1 cho vào dung dịch HCl, Không thấy hiện tượng gì xảy ra.

Phần 2 đem đốt nóng trong không khí, một thời gian sau thu được chất rắn màu đen. Khi cho vào dung dịch HCl, thấy chất rắn màu đen tan ra và dung dịch có màu xanh.

Giải thích các hiện tượng diễn ra trong các quá trình trên. Viết các phương trình hóa học của phản ứng xảy ra (nếu có).

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm về oxide

Lời giải chi tiết:

Cu không tác dụng với dung dịch HCl.

Khi đốt nóng Cu trong không khí sẽ có phản ứng: 2Cu + O₂ → 2CuO 

CuO có màu đen, khi cho vào dung dịch HCl có phản ứng:

CuO + 2HCl → CuCl₂  + H₂O (nhiệt độ )

CuCl₂  tạo thành tan trong nước tạo ra dung dịch có màu xanh.

11.10

Khi để sắt trong không khí ẩm, trên bề mặt của sắt sẽ xuất hiện một lớp gỉ (trong đó chủ yếu là các oxide sắt FeO và Fe₂O₃). Để làm sạch lớp gỉ này, người ta có thể dùng dung dịch HCl loãng. Giải thích việc làm trên. Viết các phương trình minh họa .

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của oxide.

Lời giải chi tiết:

Khi cho dung dịch HCl loãng lên bề mặt sắt bị gỉ, xảy ra các phản ứng của HCl với FeO và Fe₂O₃ tạo ra các muối FeCl₂ và FeCl₃ tan trong nước, vì vậy, bề mặt sắt được làm sạch gỉ.

Các phương trình hoá học minh hoạ:

FeO + 2HCl → FeCl₂ + H2O

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

11.11

Dẫn khí  CO₂ từ từ qua dung dịch nước vôi trong ( Ca(OH)₂). Sau khi phản ứng kết thúc, trong dung dịch vẫn còn dư Ca(OH)₂ và tạo ra 20 gam CaCO₃ Tính thể tích khí CO₂ (dkc) đã tham gia phản ứng.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của oxide.

Lời giải chi tiết:

Số mol CaCO₃ là: n_CaCO3  = 0,2 (mol).

Phương trình hóa học: CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

Từ phương trình hoá học tính được số mol CO₂ bằng số mol CaCO₃.

Từ đó, thể tích khí CO₂ đã phản ứng là:

V = n x 24,79 =  4,96 lít.

11.12

CaO được sử dụng nhiều trong sản xuất nông nghiệp và công nghiệp. Phương pháp phổ biển để sản xuất CaO là nung vôi (CaCO₃), phương trình hóa học của phản ứng xảy ra như sau:

CaCO₃ ? CaO + CO₂

 Để tạo ra được 7 tấn CaO cần phải dùng bao nhiêu tấn quặng đá vôi ( chứa 80% CaCO₃) và sinh ra bao nhiêu kg khí CO₂?

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của oxide.

Lời giải chi tiết:

Dựa vào phương trình hoá học tạo ra CaO từ CaCO₃ tính được khối lượng CaCO₃ cần dùng là 12,5 tấn, khối lượng CO₃ tạo ra là 5,5 tấn (5 500 kg).

– Gọi lượng quặng chứa 80% CaCO₃ cần dùng là a

 ta có: a x 80% = 12,5 (tấn).

 ? a = 15,625 tấn.

11.13

Khi đốt nóng, kim loại R phản ứng mạnh với oxygen tạo ra oxide ( ở thể rắn, màu trắng, không tan trong nước nhưng tan được trong dung dịch HCl )

a) Xác định công thức của oxide trên, biết kim loại R có hóa trị II và phần trăm khối lượng của kim loại R trong oxide là 60%

b) Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra trong quá trình trên và cho biết oxide được tạo ra thuộc loại oxide nào. Giải thích.

c) Nêu một số ứng dụng của oxide trên trong thực tiễn.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của oxide.

Lời giải chi tiết:

a) Phần trăm khối lượng của kim loại R trong oxide là 60% nên ta có:

M_R = 24 gam/mol.

Kim loại đó là Mg, oxide của kim loại là MgO.

b) Phương trình hóa học: 

2Mg + O₂ → 2MgO

MgO + 2HCl → MgCl₂ + H2O

MgO thuộc loại oxide base.

c) Ứng dụng của magnesium oxide :

- Làm chất trợ lưu hóa trong cao su tổng hợp Polychloroprene (CR), cũng là chất xúc tác tổng hợp Polyphenyleneoxide, các miếng đệm của sơn và giấy

- Được sử dụng rộng rãi như một chất cách điện trong cáp điện chịu nhiệt.

- Là thành phần chính trong các lò sản xuất sắt và thép, các kim loại màu, thủy tinh hay xi măng vì chịu được nhiệt độ rất cao. 

- MgO là một thành phần chống cháy chính trong các vật liệu xây dựng với đặc tính nổi bật là chống cháy, chống mối, chống ẩm, chống nấm mốc và kháng nấm mốc, và độ bền. 

- MgO là một trong những thành phần của xi măng Portland trong các nhà máy chế biến khô.

- Làm chất trợ chảy và tăng khả năng chống rạn men.

- MgO được sử dụng rộng rãi trong việc xử lý đất, nước ngầm, xử lý nước thải, xử lý nước uống bằng cách ổn định độ pH.

- Sử dụng làm thuốc bổ sung và ổn định tính acid của dạ dày: dịu cơn đau ợ nóng và chua của chứng đau dạ dày.