Soạn bài Bố của Xi-mông (chi tiết)

ND chính

Tóm tắt

Cậu bé Xi-mông khoảng 7 – 8 tuổi lần đầu đến trường. Em bị lũ bạn chế giễu vì không có bố. Xi-mông đã đánh nhau và tấn công những kẻ chế nhạo mình. Nhưng em vô cùng đau khổ vì sự thật em không có bố. Xi-mông đi ra bờ sông và định tự tử. Cảnh vật bờ sông làm em nguôi ngoai đôi chút. Nhưng nghĩ đến nhà, đến mẹ, em lại khóc. Bác thợ Phi-líp nhìn thấy, an ủi và đưa em về nhà. Phi-líp đã nhận làm bố của em. Hôm sau Xi-mông đến trường, lũ bạn xấu giễu cợt nhưng Xi-mông dám chống lại vì em tự tin rằng mình có bố Phi-líp.

Câu 1

Câu 1 (trang 143 SGK Ngữ văn 9 tập 2)

Hãy xác định từng phần nếu chia bài văn trên thành bốn phần căn cứ vào diễn biến của truyện: nỗi tuyệt vọng của Xi-mông; Phi-líp gặp Xi-mông và nói sẽ cho em một ông bố; Phi-líp đưa Xi-mông về nhà trả cho chị Blăng-sốt và nhận làm bố của em; Xi-mông đến trường nói với các bạn là có bố và tên bố em là Phi-líp.

Trả lời: 

Bài trích giảng có thể chia làm bốn phần:

- Phần 1: Từ “Trời rất ấm...” đến "em chỉ khóc mà thôi".

- Phần 2: Từ “Bỗng nhiên” đến “một ông bố”.

- Phần 3: Từ “Họ lên đường...” đến “rút lui rất nhanh”.

- Phần 4: Từ “Ngay hôm sau...” đến “em về nhà”.

Câu 2

Câu 2 (trang 143 SGK Ngữ văn 9 tập 2)

Xi-mông đau đớn vì sao? Nỗi đau đớn ấy được nhà văn khắc họa như thế nào qua những ý nghĩ, sự bộc lộ tâm trạng và cách nói năng của em trong bài văn.

Trả lời:

- Mới “độ bảy tám tuổi”, “hơi xanh xao, rất sạch sẽ”, “vẻ nhút nhát, gần như vụng dại”. Ngoại hình ít nhiều thể hiện hoàn cảnh đau đớn của Xi-mông, bị mang tiếng là đứa trẻ không cha và thường bị bạn bè trêu chọc.

- Nỗi đau đớn thể hiện qua ý nghĩ và hành động của em. Bị chế giễu, đánh đập, em bỏ ra bờ sông, định nhảy xuống sông cho chết đuối vì không bố. May mà trời nắng dễ chịu, ánh nắng êm đềm, mặt cỏ, chú nhái con khiến Xi-mông nghĩ đến một thứ đồ chơi, nghĩ đến nhà, nghĩ đến mẹ.

- Ngoài ra, nỗi đau đớn còn biểu lộ ở những giọt nước mắt của em nhiều lần em đã khóc: “cảm giác uể oải thường theo sau khi em “thấy buồn hết sức em lại khóc, người em rung lên”, “mắt đẫm lệ, mặt đầy nước mắt...”

- Sau cùng là cách nói năng của em cũng thể hiện nỗi đau đớn: phần 1 em nói không nên lời, bị ngắt quãng (chúng nó đánh cháu... vì... cháu... không có bố... không có bố...)

Câu 3

Câu 3 (trang 143 SGK Ngữ văn 9 tập 2)

Qua hình ảnh ngôi nhà của chị Blăng-sốt, thái độ của chị đối với khách và nỗi lòng của chị khi nghe con nói, chứng minh chị Blăng-sốt chẳng qua vì lầm lỡ mà sinh ra Xi-mông, chứ căn bản chị là người tốt.

Trả lời:

- Blăng-sốt cô gái một thời lầm lỡ khiến Xi-mông không có bố.

- Chị vẫn là người phụ nữ đức hạnh, đứng đắn, là "một trong những cô gái đẹp nhất vùng".

- Bản chất của chị được thể hiện qua hình ảnh ngôi nhà "quét vôi trắng, hết sức sạch sẽ" - thái độ sống đứng đắn, nghiêm túc.

- Blăng-sốt một mình nuôi dạy Xi-mông trở thành đứa trẻ ngoan ngoãn.

- Bản chất Blăng-sốt được thể hiện qua cách chị đối xử với khách: Đứng nghiêm nghị trước cửa nhà, như muốn cấm đàn ông bước qua ngưỡng cửa của ngôi nhà.

- Khi nghe con nói bị đánh, bị chế giễu vì không có bố "đôi má thiếu phụ đỏ bừng và, tê tái đến tận xương tủy… nước mắt lã chã tuôn rơi".

=> Blăng-sốt là người phụ nữ đứng đắn, giàu đức hi sinh, lòng tự trọng, thương con.

Câu 4

Câu 4 (trang 143 SGK Ngữ văn 9 tập 2)

Nêu lên diễn biến tâm trạng của Phi-líp qua các giai đoạn: khi gặp Xi-mông; trên đường đưa Xi-mông về nhà; khi gặp chị Blăng-sốt; lúc đối đáp với Xi-mông.

Trả lời:

- Là người nhân hậu, vị tha nên gặp Xi-mông đang khóc, Phi-lip liền đến hỏi han. Biết được nỗi đau của em, chú đã động viên: “Người ta sẽ cho cháu... một ông bố”

- Đưa Xi-mông về nhà, chú nhận ra ngay lai lịch cậu bé. Đây là con chị Blăng-sốt, người phụ nữ đã một lần lầm lỡ. Chú chợt nảy ra ý nghĩ không được trong sáng: “một tuổi xuân đã lầm lỡ rất có thể lỡ lầm lần nữa”. Nghĩa là chú định mượn tình thế này làm quen với chị để lợi dụng. Nhưng đến khi nhìn thấy chị, Phi-lip biết ngay là mình đã sai lầm “hiểu ngay là không bỡn cợt được nữa với cô gái cao lớn, xanh xao, đứng nghiêm nghị trước cửa nhà mình." 

- Khi gặp mẹ của Xi-mông: lúng túng, bối rối trước sự nghiêm nghị của chị, nhưng cũng cảm phục, thấu hiểu cho hoàn cảnh của Blăng

- Tuy có lúc ý nghĩ thoáng qua không tốt nhưng căn bản, chú Phi-lip là người nhân hậu, chân tình, vô tư, hào hiệp nên cùng với các bác thợ rèn khác, chú đã được nhà văn miêu tả như những vị hiền thần, phúc thần đã giải thoát cho Xi-mông khỏi nỗi đau khổ của em và mang lại cho em hạnh phúc.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Bố của Xi-mông