Lý thuyết Giải bai toán có lời văn - Ôn hè Toán lớp 4

1. Bài toán: Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó

Muốn tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó, ta có thể thực hiện theo một trong hai cách sau:

Cách 1: Tìm số bé trước

Số bé = (Tổng - Hiệu) : 2

Cách 2: Tìm số lớn trước

Số lớn = (Tổng + Hiệu) : 2

Ví dụ 1: Trường Tiểu học Kim Đồng có tất cả 1286 học sinh, biết số học sinh nam nhiều hơn số học sinh nữ là 48 bạn. Tính số học sinh nam, số học sinh nữ của trường?

Lời giải:

Số học sinh nam của trường là:

(1286 + 48) : 2 = 667 (học sinh)

Số học sinh nữ của trường là:

1286 – 667 = 619 (học sinh)

Đáp số: nam: 667 học sinh, nữ: 619 học sinh

Ví dụ 2: Một hình chữ nhật có chiều dài hơn chiều rộng là 24 cm và tổng của chúng là 92 cm. Tính diện tích của hình chữ nhật đã cho?

Lời giải:

Chiều dài hình chữ nhật là:

(24 + 92) : 2 = 58 (cm)

Chiều rộng hình chữ nhật là:

92 – 58 = 34 (cm)

Diện tích hình chữ nhật là:

58 × 34 = 1972 (cm²)

Đáp số: 1972 cm²

2. Bài toán: Tìm số trung bình cộng

Muốn tìm số trung bình cộng của nhiều số, ta lấy tổng các số đó chia cho số các số hạng

Ví dụ 1. Lớp 4A có 32 học sinh, lớp 4B có 37 học sinh, lớp 4C có 36 học sinh. Hỏi trung bình mỗi lớp có bao nhiêu học sinh?

Cách giải

Trung bình mỗi lớp có số học sinh là:

(32 + 37 + 36) : 3 = 35 (học sinh)

Đáp số: 35 học sinh

Ví dụ 2. Trung bình cộng số tuổi của bố, mẹ và Hoa là 32 tuổi. Nếu không tính tuổi bố thì trung bình số tuổi của mẹ và Hoa là 28 tuổi. Hỏi bố Hoa bao nhiêu tuổi?

Cách giải

Tổng số tuổi của bố, mẹ và Hoa là:

32 × 3 = 96 (tuổi)

Tổng số tuổi của mẹ và Hoa là:

28 × 2 = 56 (tuổi)

Bố Hoa có số tuổi là:

96 - 56 = 40 (tuổi)

Đáp số: 40 tuổi

3. Bài toán rút về đơn vị

Ví dụ 1. Cửa hàng bán 5 chiếc bút chì giá 30 000 đồng. Bạn Bình muốn mua 8 chiếc bút chì như thế. Hỏi bạn Bình phải trả bao nhiêu tiền?

Tóm tắt:

5 chiếc bút: 30 000 đồng

8 chiếc bút: ? đồng

Bài giải

Giá tiền 1 chiếc bút chì là:

30 000 : 5 = 6 000 (đồng)

Mua 8 chiếc bút chì phải trả số tiền là:

6 000 x 8 = 48 000 (đồng)

Đáp số: 48 000 đồng

Ví dụ 2. Xếp đều 36 quả táo vào 9 khay. Hỏi có 68 quả táo thì xếp được bao nhiêu khay như vậy?

Tóm tắt:

36 quả táo: 9 khay

68 quả táo: ? khay

Bài giải

Số quả táo trong mỗi khay là:

36 : 9 = 4 (quả)

Số khay để xếp 68 quả táo là:

68 : 4 = 17 (khay)

Đáp số:17 khay