Bài 9. Vai trò của ánh sáng trang 35, 36, 37, 38 SGK Khoa học 4 Kết nối tri thức

Mở đầu

Ánh sáng có vai trò gì đối với sự sống của con người, động vật, thực vật?

Phương pháp giải:

HS trả lời theo hiểu biết của bản thân.

Lời giải chi tiết:

Ánh sáng rất cần cho sự sống của con người, động vật, thực vật. Hầu hết hoạt động của động vật và con người đều cần ánh sáng. Nếu có không có ánh sáng, con người sẽ sống trong tăm tối, không làm được hoạt động gì hiệu quả

? mục 1 HĐ1

Chọn hai chậu cây dừa cạn giống nhau (Hình 1a, 1c). Đặt chậu cây a trong nhà, chậu cây c ngoài sân. Hằng ngày tưới nước đầy đủ cho hai cây. Sau một thời gian hình ảnh hai cây như hình 1b, 1d.

- Quan sát hình 1b, 1d và cho biết sự khác nhau ở hai cây.

- Yếu tố nào làm ảnh hưởng đến sự phát triển của hai cây đó?

Phương pháp giải:

Quan sát hình và trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Cây ở hình 1b phát triển kém hơn trước, giảm lượng hoa, lá; còn cây ở hình 1d phát triển tươi tốt, cây to hơn và nhiều hoa hơn.

- Yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của hai cây là ánh sáng.

? mục 1 HĐ2

Vì sao những cây hoa ở hình 2 đều quay về cùng một hướng?

Phương pháp giải:

Từ đặc điểm của hoa hướng dương để trả lời

Lời giải chi tiết:

Những cây hoa đều quay về phía mặt trời để nhận ánh sáng, nên những cây hoa cùng quay về 1 hướng

? mục 1 HĐ3

Quan sát hình 3, nêu những cách con người sử dụng ánh sáng đối với cây trồng và tác dụng của cách làm đó.

- Hãy nêu ví dụ khác về những cách con người sử dụng ánh sáng đối với cây trồng ở địa phương em.

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh và trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Cách con người sử dụng ánh sáng ở các hình:

Hình a - Chiếu sáng ban đêm cho thanh long để kích thích ra hoa.

Hình b - Sử dụng đèn LED quang hợp cho cây.

Hình c - Dùng lưới che nắng cho cây hoa lan giúp cây phát triển tốt.

- Ví dụ khác:

+ Thắp điện chiếu sáng cho hoa cúc nhằm: Kéo dài thời gian sinh trưởng của cây, hạn chế nụ sớm, điều chỉnh thời gian nở, tăng độ đồng đều và chất lượng của hoa.

+ Thắp điện để ấp trứng với số lượng lớn

? mục 1 CH

Ánh sáng có vai trò gì đối với sự sống của thực vật?

Phương pháp giải:

Nêu những ý nghĩa, tầm quan trọng của ánh sáng trong hoạt động sống, thụ phấn của cây

Lời giải chi tiết:

Vai trò của ánh sáng với sự sống của thực vật.

• Ánh sáng ảnh hưởng rất lớn đến sự sinh trưởng và phát triển của cây. 

• Thời gian chiếu sáng ảnh hưởng đến sự ra hoa của một số loài cây.

? mục 2 HĐ

Quan sát hình 4 và cho biết động vật cần ánh sáng để làm gì?

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Hình a - Ánh sáng giúp động vật khỏe mạnh (mèo sưởi nắng).

Hình b - Ánh sáng giúp cho thực vật xanh tốt, nhờ đó động vật có được thức ăn từ thực vật.

Hình c - Ánh sáng giúp động vật nhìn rõ mọi vật (để săn mồi).

? mục 2 CH1

Ánh sáng có vai trò gì đối với sự sống của động vật?

Phương pháp giải:

Nêu những ý nghĩa, tầm quan trọng của ánh sáng trong hoạt động sống, kiếm ăn, sinh sản của động vât.

Lời giải chi tiết:

- Ánh sáng giúp động vật khỏe mạnh.

- Ánh sáng giúp cho thực vật xanh tốt, nhờ đó động vật có được thức ăn từ thực vật.

- Ánh sáng giúp động vật nhìn rõ mọi vật.

? mục 2 CH2

Người ta dùng ánh sáng đèn điện ở các trang trại nuôi gà (Hình 5) để làm gì?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự quan trọng của ánh sáng đối với sự sống của động vật để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Nếu được chiếu sáng tốt gà sẽ sinh trưởng và phát triển tốt: Có bộ lông sáng đẹp; Duy trì tỷ lệ đẻ, tổng lượng trứng, trọng lượng trứng, tỷ lệ sống, tỷ lệ ấp nở ở mức ổn định; Giúp tìm được ổ đẻ đúng chỗ; Tránh được hiện tượng cắn mổ nhau.

? mục 3 HĐ1

- Quan sát hình 6 và nêu những tác dụng của ánh sáng đối với đời sống của con người.

- Hãy nêu ví dụ khác về tác dụng của ánh sáng đối với đời sống của con người.

Phương pháp giải:

Quan sát và trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Tác dụng của ánh sáng đối với đời sống con người:

a - Ánh sáng giúp con người nhìn rõ mọi vật, nhận biết thế giới hình ảnh, màu sắc.

b - Ánh sáng Mặt trời là nguồn năng lượng sạch, tái tạo của con người.

c - Ánh sáng giúp cho thực vật xanh tốt, nhờ đó con người, động vật có được thức ăn từ thực vật.

d - Ánh sáng giúp con người nhìn rõ mọi vật thuận tiện cho việc đi lại.

- Một số ví dụ khác: Con người dùng ánh sáng Mặt trời để sưởi ấm …

? mục 3 HĐ2

- Quan sát hình 7 và cho biết để tránh tác hại do ánh sáng quá mạnh gây ra cho mắt, chúng ta nên và không nên làm gì? Vì sao?

- Hãy nêu ví dụ khác về những tác hại của ánh sáng quá mạnh đối với mắt và cách phòng tránh.

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh và trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Để tránh ánh sáng quá mạnh gây ra cho mắt:

Hình a - Không được nhìn trực tiếp vào tia lửa hàn vì ánh sáng từ tia lửa hàn gây hại cho mắt.

Hình b - Đội mũ vành rộng hoặc che ô, đeo kính râm khi đi ra ngoài trời nắng để không bị bỏng da, cháy nắng khi tiếp xúc ánh mặt trời.

Hình c - Không được nhìn điện thoại gần tránh hại mắt.

Hình d - Không nhìn trực tiếp vào đèn pha xe máy đang bật sáng tránh lóa mắt gây nguy hiểm khi tham gia giao thông.

- Một số ví dụ khác:

Không nên nhìn trực tiếp vào bóng đèn điện.

Không nhìn trực tiếp ánh mặt trời.

? mục 3 HĐ3

Trường hợp nào dưới đây cần tránh để không gây hại cho mắt khi ngồi học? Vì sao?

Phương pháp giải:

Quan sát hình, dựa vào kiến thức về tư thế ngồi học đúng để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Trường hợp a, b, d cần tránh để không gây hại cho mắt khi ngồi học:

a - Ánh sáng quá yếu.

b - Ánh sáng quá mạnh.

d - Để mắt sát sách vở.

? mục 3 CH1

Đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng có hại cho mắt không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Căn cứ vào tầm quan trọng của ánh sáng đối với hoạt động của con người để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Khi đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng có hại cho mắt vì có thể khiến bị giảm sút thị giác (như bị tật cận thị…).

? mục 3 CH2

Để tránh bị cận thị thì tư thế ngồi học và khoảng cách từ mắt đến sách cần phải thế ngồi học và khoảng cách như thế nào?

Phương pháp giải:

Kiến thức về tư tế ngồi học đúng, hiệu quả.

Lời giải chi tiết:

Thực hiện tư thế ngồi học ngay ngắn ở nơi đủ ánh sáng, khoảng cách từ mắt đến sách 25 cm đến 30 cm để tránh bị cận thị.

? mục 3 CH3

Để bảo vệ mắt em cần làm những việc gì? Vì sao?

Phương pháp giải:

Lưu ý những điều mắt cần để duy trì trạng thái tốt nhất.

Lời giải chi tiết:

Một số việc nên làm để bảo vệ mắt:

- Ánh sáng quá mạnh chiếu vào mắt có thể gây hại mắt. Không học, đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng hoặc nơi ánh sáng quá mạnh.

- Thực hiện tư thế ngồi học ngay ngắn ở nơi đủ ánh sáng, khoảng cách từ mắt đến sách 25 cm đến 30 cm để tránh bị cận thị.

- Không nhìn quá gần hoặc quá lâu vào màn hình điện thoại, máy tính, ti vi để bảo vệ mắt.

Em có thể 1

Thực hiện tư thế ngồi học ngay ngắn ở nơi đủ ánh sáng, khoảng cách từ mắt đến sách 25 cm đến 30 cm để tránh bị cận thị.

Lời giải chi tiết:

Học sinh tự thực hiện.

Em có thể 2

Giải thích vì sao không nhìn quá gần hoặc quá lâu vào màn hình điện thoại, máy tính, ti vi để bảo vệ mắt.

Phương pháp giải:

Giải thích bằng thị lực của mắt.

Lời giải chi tiết:

Không nhìn quá gần hoặc quá lâu vào màn hình điện thoại, máy tính, ti vi để bảo vệ mắt vì nếu nhìn quá lâu vào chúng sẽ bị giảm thị lực (bị tật cận thị ở mắt…)