Bài 28. Sự truyền nhiệt Vở thực hành Khoa học tự nhiên 8

28.1

Từ thí nghiệm ở Hình 28.1 SGK KHTN 8, thực hiện các yêu cầu sau

1. Mô tả hiện tượng xảy ra đối với các đinh.

2. Đinh rơi xuống chứng tỏ điều gì?

3. Đinh lần lượt rơi xuống theo thứ tự nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào kết quả thí nghiệm

Lời giải chi tiết:

1. Đinh rơi xuống 

2. Đinh rơi xuống chứng tỏ nhiệt đã truyền đến sáp làm cho sáp nóng lên và chảy ra.

3. Đinh lần lượt rơi xuống theo thứ tự a, b, c, d,c, e.

28.2

Tại sao chảo được làm bằng kim loại còn cán chảo được làm bằng gỗ hoặc nhựa?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức thực tế

Lời giải chi tiết:

Vì kim loại dẫn nhiệt tốt nên chảo được làm bằng kim loại

Còn gỗ và nhựa dẫn nhiệt kém nên cán thường là bằng nhựa và gỗ

28.3

Tại sao nhà mái ngói thì mùa hè mát hơn, mùa đông ấm hơn nhà mái tôn?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự truyền nhiệt

Lời giải chi tiết:

Vì ngói dẫn nhiệt kém còn mái tôn làm từ kim loại nên dẫn nhiệt tốt nên mùa hè ở nhà mái tôn nóng hơn mùa hè của nhà lợp ngói

28.4

Phân tích công dụng dẫn nhiệt tốt, cách nhiệt tốt của từng bộ phận trong một số dụng cụ thường dùng trong gia đình

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự truyền nhiệt

Lời giải chi tiết:

Ví dụ

Nồi được làm bằng gang, nhôm, inox dẫn nhiệt tốt

Bàn là có đáy làm bằng kim loại do có tác dụng dẫn điện tốt, tay cầm thường được làm bằng nhựa do tính dẫn nhiệt kém giúp bảo vệ tay.

28.5

Hãy giải thích hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm ở Hình 28.2 SGK KHTN 8

Phương pháp giải:

Dựa vào kết quả thí nghiệm

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng: viên sáp bị nóng chảy

Giải thích: Tại điểm tiếp xúc với đèn cồn, nước nóng lên làm các phân tử nước chuyển động từ vùng nóng đến vùng lạnh hơn làm cho nước trong ống nghiệm nóng lên --> viên sáp tan ra.

28.6

Tại sao khi đốt nến thì cánh quạt trong hình 28.4 SGK KHTN 8 lại quay?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự truyền nhiệt

Lời giải chi tiết:

Đốt nến thì cánh quạt trong hình 28.4 lại quay vì ở phía có ngọn nến, do có sự đối lưu mà lớp không khí nóng di chuyển lên trên, sự chênh lệch về áp suất làm cho cánh quạt quay.

28.7

Tìm hiểu thêm ví dụ về sự đối lưu trong thực tế

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức thực tế của bản thân

Lời giải chi tiết:

Tìm hiểu thêm ví dụ về sự đối lưu trong thực tế

Khi đun nước , dòng nước bên dưới nóng lên, nở ra, nhẹ đi và đi lên phía trên, phần nước ở phía trên lạnh , nặng và đi lên phía dưới đi .

Đèn kéo quân quay → nhờ dòng đối lưu của không khí

Đối lưu có thể nhận thấy trong máy điều hòa không khí, hệ thống sưởi, bộ tản nhiệt trong xe ô tô hay lò vi sóng,...

28.8

Quan sát thí nghiệm ở Hình 28.5 SGK KHTN 8 và trả lời các câu hỏi sau:

1. Tại sao trong thí nghiệm ở hình 28.5a thì nhiệt độ trong bình thuỷ tinh tăng dần còn trong thí nghiệm ở Hình 28.5b thì nhiệt độ trong bình thuỷ tinh lại giảm dần về nhiệt độ cũ?

2. Có phải sự truyền nhiệt từ đèn đến bình thuỷ tinh là dẫn nhiệt và đối lưu không? Tại sao?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự truyền nhiệt

Lời giải chi tiết:

- Quan sát hiện tượng thí nghiệm ta thấy: Ở Hình 28.5a, nhiệt độ trong bình thủy tinh tăng dần còn trong thí nghiệm ở Hình 28.5b thì nhiệt độ trong bình thủy tinh lại giảm dần về nhiệt độ cũ.

1.

- Trong thí nghiệm ở Hình 28.5a thì nhiệt độ trong bình thủy tinh tăng dần vì bình thủy tinh nhận được năng lượng nhiệt từ đèn điện dây tóc phát ra.

- Còn trong thí nghiệm ở Hình 28.5b thì nhiệt độ trong bình thủy tinh lại giảm dần về nhiệt độ cũ vì bình thủy tinh không nhận được năng lượng nhiệt từ đèn điện dây tóc phát ra nữa mà dần dần tỏa năng lượng nhiệt thu được từ lúc trước ra môi trường xung quanh.

2. Sự truyền nhiệt từ đèn đến bình thủy tinh không phải là dẫn nhiệt và đối lưu vì:

+ Không khí là chất dẫn nhiệt kém nên sự truyền nhiệt này không phải là hình thức dẫn nhiệt.

+ Sự truyền nhiệt trong trường hợp này truyền theo đường thẳng nên không phải là hình thức đối lưu.

28.9

Đứng gần một bếp lửa, ta cảm thấy nóng. Nhiệt năng mà cơ thể nhận được từ bếp chủ yếu là do dẫn nhiệt, đối lưu hay bức xạ? Tại sao?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về nhiệt năng và sự dẫn nhiệt, đối lưu và bức xạ

Lời giải chi tiết:

Đứng gần một bếp lửa, ta cảm thấy nóng. Nhiệt năng mà cơ thể nhận được từ bếp chủ yếu là do bức xạ vì tia nhiệt truyền thẳng.

28.10

Tại sao mùa hè người ta thường mặc áo màu trắng, ít mặc áo màu đen?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức hấp thụ nhiệt

Lời giải chi tiết:

Mùa hè người ta thường mặc áo màu trắng, ít mặc áo màu đen vì các vật có màu sáng ít hấp thụ các tia nhiệt hơn nên mặc áo trắng vào mùa hè sẽ giảm khả năng hấp thụ các tia nhiệt làm cho ta có cảm giác mát hơn.

28.11

Hãy quan sát Hình 28.6 SGK KHTN 8 và phân tích tác dụng của các bộ phận sau đây của phích: lớp chân không; hai mặt thủy tinh tráng bạc; nút.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự truyền nhiệt

Lời giải chi tiết:

Phân tích tác dụng của các bộ phận của phích:

- Lớp chân không có tác dụng ngăn cản sự dẫn nhiệt.

- Hai mặt thủy tinh tráng bạc có tác dụng phản xạ các tia nhiệt trở lại nước đựng trong phích.

- Nút có tác dụng ngăn cản sự truyền nhiệt bằng đối lưu ra bên ngoài.

28.12

Tại sao trong thí nghiệm Hình 28.8 SGK KHTN 8, nhiệt độ của cốc nước đặt trong lồng kính lại cao hơn nhiệt độ của cốc nước đặt ngoài lồng kính?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về phản xạ nhiệt

Lời giải chi tiết:

Nhiệt độ của cốc nước đặt trong lồng kính cao hơn nhiệt độ của cốc nước đặt ngoài lồng kính vì trong lồng kính năng lượng mặt trời được giữ lại nhiều hơn.

28.13

Mô tả sự truyền năng lượng trong hiệu ứng nhà kính khí quyển

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về bức xạ nhiệt

Lời giải chi tiết:

Mô tả sự truyền năng lượng trong hiệu ứng nhà kính khí quyển

Khi năng lượng bức xạ của tia sáng mặt trời, xuyên qua các cửa sổ hoặc mái nhà bằng kính, được hấp thụ và phân tán trở lại thành nhiệt lượng cho bầu không gian bên trong, dẫn đến việc sưởi ấm toàn bộ không gian bên trong chứ không phải chỉ ở những chỗ được chiếu sáng.

28.14

Những nguyên nhân nảo làm tăng nhanh hàm lượng CO₂ trong khí quyển và những biện pháp nào có thể làm giảm sự tăng hàm lượng CO₂ trong khí quyển?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức thực tế và sự tìm hiểu của bản thân

Lời giải chi tiết:

Những nguyên nhân nảo làm tăng nhanh hàm lượng CO₂ trong khí quyển

- Hoạt động sản suất gia tăng, mở rộng

- Quá trình khai thác tài nguyên thiên nhiên

- Sự phát triển của các phương tiện giao thông vận tải

- Diện tích rừng, diện tích trồng cây xanh giảm

Những biện pháp nào có thể làm giảm sự tăng hàm lượng CO₂ trong khí quyển

- Trồng thêm nhiều rừng, nhiều cây xanh

- Tiết kiệm điện, tiết kiệm nguồn năng lượng

- Tối ưu hóa các phương tiện di chuyển

- Sử dụng nguồn năng lượng sạch

- Tích cực tuyên truyền bảo vệ môi trường

28.15

Em và các bạn có thể làm gì để góp phần cụ thể vào việc làm giảm hiệu ứng nhà kính để góp phần ổn định nhiệt độ bể mặt Trái Đất?

Phương pháp giải:

Nêu những biện pháp thiết thực dựa vào kiến thức của bản thân

Lời giải chi tiết:

Em và các bạn có thể trồng cây xanh, tiết kiệm điện, tiết kiệm nguồn năng lượng, tích cực tuyên truyền bảo vệ môi trường, ... để góp phần làm giảm hiệu ứng nhà kính để góp phần ổn định nhiệt độ bể mặt Trái Đất

28.16

Cách sắp xếp vật liệu dẫn điện từ tốt đến kém nào sau đây là đúng?

A. Đồng, nước, thủy ngân, không khí

B. Đồng, thủy ngân, nước, không khí

C. Thủy ngân, đồng, nước, không khí

D. Không khí, nước, thủy ngân, đồng

Phương pháp giải:

Thứ tự dẫn điện: Kim loại, Nước, không khí => Đồng, thủy ngân, nước, không khí

Lời giải chi tiết:

Đáp án: B

28.17

Đối lưu là sự truyền nhiệt

A. chỉ xảy ra trong chất lỏng

B. Chỉ xảy ra trong chất khí

C. Chỉ xảy ra trong chất lỏng và chất khí

D. Xảy ra trong chất rắn, chất lỏng và chất khí

Phương pháp giải:

Đối lưu là sự truyền nhiệt chỉ xảy ra trong chất lỏng và chất khí

Lời giải chi tiết:

Đáp án: C

28.18

Đưa một miếng đồng vào ngọn lửa đèn cồn thì miếng đồng nóng lên, tắt đèn cồn thì miếng đồng nguội đi. Hai sự truyền nhiệt trên có gì khác nhau?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự truyền nhiệt

Lời giải chi tiết:

Sự truyền nhiệt khi đưa miếng đồng vào ngọn lửa làm miếng đồng nóng lên là sự dẫn nhiệt. Miếng đồng nguội đi là do truyền nhiệt vào không khí bằng bức xạ nhiệt.