Giải Mục 1. Một số khái niệm - Chuyên đề học tập Lịch sử 12 Chân trời sáng tạo

Câu a

a) Toàn cầu hóa  (trang 39, sách chuyên đề học tập Lịch sử 12)

   1. Trình bày khái niệm và những biểu hiện toàn cầu hóa.

   2. Hãy chọn và phân tích một tác động tích cực và tiêu cực của toàn cầu hóa đối với Việt Nam. 

Lời giải chi tiết:

1. Khái niệm và những biểu hiện toàn cầu hóa

    - Toàn cầu hoá là một thuật ngữ phản ánh quá trình gia tăng mạnh mẽ các liên kết, tác động và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia, dân tộc, khu vực ở quy mô toàn cầu. 

    - Những biểu hiện của toàn cầu hóa:

          + Gia tăng vai trò của các tập đoàn xuyên quốc gia: Vai trò đó được thể hiện qua hoạt động thương mại đầu tư, phát triển nguồn nhân lực, nghiên cứu phát triển và chuyển giao khoa học, kĩ thuật.

          + Tăng cường vai trò của các tổ chức liên kết khu vực và toàn cầu: Sự hình thành và phát triển của các tổ chức liên kết kinh tế, thương mại, tài chính khu vực và toàn cầu.

          + Mở rộng thị trường và thương mại toàn cầu: Toàn cầu hoá đã mở ra thị trường mới, rộng lớn hơn cho hàng hoá và dịch vụ. 

          + Tăng cường trao đổi văn hoá toàn cầu:Toàn cầu hoá dẫn đến việc tăng cường trao đổi, giao lưu văn hoá giữa các quốc gia.

2. Tác động tích cực và tiêu cực của toàn cầu hóa đối với Việt Nam. 

- Một tác động tích cực của toàn cầu hóa và ví dụ:

          + Tạo cơ hội cho Việt Nam phát triển kinh tế thông qua tự do thương mại, thu hút đầu tư, chuyển giao khoa học-  công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hoá, dịch vụ. Toàn cầu hoá thúc đẩy cơ cấu kinh tế Việt Nam chuyển dịch theo hướng tích cực với mô hình công nghiệp hoá hướng tới xuất khẩu.

          + Ví dụ: Toàn cầu hóa đã mở ra cơ hội xuất khẩu rộng lớn cho Việt Nam thông qua việc tham gia vào các thỏa thuận thương mại quốc tế như Hiệp định Thương mại Tổng hợp và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). 

- Một tác động tiêu cực của toàn cầu hóa và ví dụ:

- Về chính trị:

          + Toàn cầu hoá làm gia tăng tính liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia, từ đó, đặt ra những nguy cơ và thách thức nhất định đối với chủ quyền quốc gia.

          + Ví dụ: Vấn đề Biển Đông ở Việt Nam.

Câu b

b) Hội nhập quốc tế (trang 42, sách chuyên đề học tập Lịch sử 12)

1. Hãy giải thích khái niệm hội nhập quốc tế.

   2. Nêu các lĩnh vực hội nhập quốc tế. Chọn một lĩnh vực cụ thể để nêu ví dụ. 

Lời giải chi tiết:

   1. Hãy giải thích khái niệm hội nhập quốc tế.

- Hội nhập quốc tế là quá trình liên kết, gắn kết giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ với nhau thông qua việc tham gia các tổ chức, thiết chế, cơ chế, hoạt động hợp tác quốc tế vì mục tiêu phát triển của mỗi quốc gia, vùng lãnh thổ, tạo thành sức mạnh tập thể giải quyết những vấn đề chung mà các bên cũng quan tâm.

- Hội nhập kinh tế quốc tế: Đây là quá trình các nước tiến hành các hoạt động tăng cường sự gắn kết về kinh tế nhằm đạt hiệu quả tăng trưởng cao hơn. Ví dụ: Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) là một diễn đàn kinh tế mở, nhằm xúc tiến các biện pháp kinh tế, thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa các nền kinh tế thành viên trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện. 

2. Các lĩnh vực hội nhập quốc tế

- Hội nhập quốc tế về chính trị: là quá trình các nước tham gia vào thể chế chính trị song phương, đa phương nhằm thúc đẩy ổn định khu vực và giải quyết những thách thức chung.

- Hội nhập quốc tế về an ninh- quốc phòng: là sự tham gia của quốc gia vào quá trình đảm bảo hoà bình và an ninh thông qua các thoả thuận song phương hay đa phương về an ninh- quốc phòng. Ví dụ: Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) là một diễn đàn quan trọng nhất về hợp tác an ninh ở châu Á. ARF đã bổ sung vào các cơ chế liên minh song phương và đối thoại khác nhau hiện có ở châu Á, củng cố hợp tác an ninh ở khu vực. 

- Hội nhập quốc tế về văn hoá- giáo dục: là quá trình mở cửa, trao đổi văn hoá với các quốc gia khác, chia sẻ các giá trị văn hoá với thế giới, tiếp thu các giá trị văn hoá tiến bộ của thế giới để bổ sung và phát triển nền văn hoá dân tộc. Ví dụ: Tổ chức Giáo dục hoạt động với mục đích thắt chặt sự hợp tác giữa các quốc gia về giáo dục, khoa học và văn hoá, góp phần xây dựng hoà bình, phát triển bền vững và đối thoại liền văn hoá,...