Soạn bài Hịch tướng sĩ SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết

Chuẩn bị 1

Câu 1 (trang 110, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định được luận đề, luận điểm; phân biệt được lí lẽ và bằng chứng khách quan với ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Luận điểm:

Chuẩn bị 2

Câu 2 (trang 110, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tìm hiểu biện pháp nghệ thuật đặc sắc được tác giả sử dụng; chú ý yếu tố biểu cảm được bộc lộ chủ yếu qua ngôn từ, giọng điệu lập luận, cách thể hiện quan điểm, tình cảm, thái độ của tác giả nhằm thuyết phục người đọc.

Phương pháp giải:

Tìm hiểu biện pháp nghệ thuật đặc sắc được tác giả sử dụng

Lời giải chi tiết:

- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ rõ ràng, giàu hình ảnh, có sức thuyết phục cao

- Kết hợp hài hòa giữa lí trí và tình cảm

- Lời văn giàu hình ảnh nhạc điệu

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 111, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nội dung chính của phần (2) là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Nội dung chính của phần 2: tố cáo sự hống hách và tội ác của kẻ thù, đồng thời nói lên lòng căm thù giặc.

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 112, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Những thái độ, hành động nào bị tác giả phê phán?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 112, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Việc nêu lên hậu quả nhằm mục đích gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Việc nêu lên hậu quả nhằm mục đích muốn các tướng sĩ quyết tâm tiêu diệt giặc, nêu cao ý chí quyết chiến quyết thắng.

Đọc hiểu 4

Câu 4 (trang 113, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Những vấn đề nào được nêu lên ở đoạn cuối phần (3)?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Ở đoạn cuối phần 3, tác giả tập trung vào vấn đề nêu cao tinh thần cảnh giác, chăm lo rèn luyện để chiến thắng kẻ thù xâm lược. Đồng thời khích lệ binh sĩ học tập cuốn Binh thư yếu lược do chính Trần Quốc Tuấn biên soạn, nhưng mục đích cao nhất chính là kêu gọi tinh thần yêu nước quyết chiến quyết thắng với ngoại xâm.

Đọc hiểu 5

Câu 5 (trang 113, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Câu hỏi “Vì sao vậy?” nhằm giải thích cho điều gì?

Phương pháp giải:

Trả lời theo ý hiểu

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Câu hỏi "Vì sao vậy?" nhằm mở đầu cho việc Trần Quốc Tuấn giải thích lí do việc phải làm ở đoạn văn đầu tiên của phần 4, cụ thể hơn là cho câu: "Nếu các ngươi....nhược bằng khinh bỏ sách này, trái lời dạy bảo của ta, tức là kẻ nghịch thù."

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 114, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định mục đích và đối tượng thuyết phục của bài Hịch tướng sĩ.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Mục đích: phê phán tinh thần mất cảnh giác của tướng sĩ đồng thời khích lệ tinh thần chiến đấu của họ.

Đối tượng thuyết phục của bài Hịch tướng sĩ là các tướng sĩ.

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 114, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Trình bày bố cục của bài hịch, cho biết luận điểm của từng phần và mối quan hệ của mỗi phần với mục đích của bài hịch.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Bài hịch bố cục thành 4 phần:

+ Phần 1 (từ đầu đến "còn lưu tiếng tốt"): Nêu những gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sách để khích lệ ý chí lập công danh, xả thân vì nước.

+ Phần 2 (từ "Huống chi" đến "cũng vui lòng"): Tố cáo sự hống hách và tội ác của kẻ thù, đồng thời nói lên lòng căm thù giặc.

+ Phần 3 (từ "Các ngươi" đến "không muốn vui vẻ phỏng có được không?"): Phân tích phải trái, làm rõ đúng sai trong lối sống, trong hành động của các tướng sĩ.

+ Phần 4 (đoạn còn lại): Nêu nhiệm vụ cụ thể, cấp bách, khích lộ tinh thần chiến đấu của tướng sĩ.

- Giữa các luận điểm có mối quan hệ chặt chẽ với nhau nhằm một mục đích chung là khích lệ tướng sĩ hăng say tập luyện, chống giặc ngoại xâm.

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 114, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hãy chỉ ra cách thuyết phục của tác giả qua bài hịch (Gợi ý: Vì sao tác giả mở đầu bài hịch bằng cách nêu lên những tấm gương trung thần nghĩa sĩ? Vì sao tác giả bày tỏ tình cảm với các tướng sĩ và phê phán nghiêm khắc những suy nghĩ, việc làm sai trái của họ? Lời khuyên nhủ của tác giả dựa trên cơ sở nào?...)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Tác giả muốn những binh lính, tướng sĩ thấy được những tấm gương trung thần nghĩa sĩ để noi theo những tấm gương đó. Khơi gợi tinh thần yêu nước, khích lệ tinh thần chiến đấu của tướng sĩ.

- Các tấm gương đó đều có điểm chung là những vị anh hùng, hào kiệt, yêu nước và rất trung thành với chủ tướng.

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 114, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Văn nghị luận không chỉ thuyết phục bằng lí lẽ mà còn bằng cả tình cảm, cảm xúc. Hãy dẫn ra một số câu văn trong bài hịch nêu lí lẽ và một số câu văn bộc lộ nỗi lòng của Trần Quốc Tuấn.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Những câu văn trong bài hịch thể hiện tấm lòng của người chủ tướng:

"Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa, chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng."

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 114, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nêu khái quát các giá trị về nội dung và nghệ thuật của bài hịch.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Giá trị nội dung: Bài hịch là lời phản ánh chân thực nhất tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam ta trong suốt quá trình tham gia kháng chiến chống quân xâm lược. Qua đó, thể hiện lòng căm thù giặc, ý chí quyết tâm đánh đổ kẻ thù.

- Giá trị nghệ thuật: Bài hịch là một áng văn chính luận xuất sắc với cách đưa ra luận điểm, luận cứ chặt chẽ, rõ ràng, giàu hình ảnh, đầy sức thuyết phục.

CH cuối bài 6

Câu 6 (trang 114, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Ngày nay, loại văn bản nào có mục đích và nội dung tương tự hịch? Theo em, khi nào thì người ta viết loại văn bản như thế?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản và nêu ý nghĩa

Lời giải chi tiết:

- Ngày nay, loại văn bản có mục đích và nội dung tương tự hịch: “Lời kêt gọi toàn quốc kháng chiến” – Chủ tịch Hồ Chí Minh,…

- Theo em, khi người ta có mục đích muốn truyền tải rộng rãi tới người đọc thì họ viết loại văn bản như thế.

CH cuối bài 7

Câu 7 (trang 115, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Từ bài Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, em học được gì về cách viết bài văn nghị luận nhằm thuyết phục người khác?

Phương pháp giải:

Từ bài hịch rút ra kinh nghiệm viết văn cho bản thân

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Từ văn bản, em thấy rằng lập luận, lí lẽ và dẫn chứng là các yếu tố vô cùng quan trọng trong việc viết bài văn nghị luận nhằm thuyết phục người khác. Lập luận, lí lẽ cần mạch lạc rõ ràng, dẫn chứng phải tiêu biểu thì văn bản mới có sức thuyết phục.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn)