Soạn bài Chất làm gỉ SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh diều - chi tiết

Nội dung chính

Chuẩn bị 1

Câu 1 (trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc trước truyện ngắn Chất làm gỉ, tìm hiểu thêm các tư liệu về truyện khoa học viễn tưởng và thông tin tác giả Rây Brét-bơ-ry.

Phương pháp giải:

Tham khảo sách báo, internet

Lời giải chi tiết:

1. Truyện khoa học viễn tưởng

- Truyện khoa học viễn tưởng là một thể loại tiểu thuyết hư cấu mang các yếu tố khoa học, thường khám phá hoặc dự đoán những hệ quả, hậu quả tiềm tàng của những đổi mới trong khoa học, xã hội và công nghệ.

2. Tác giả

Ray Bradbury Douglas (22 tháng 8 năm 1920 — 5 tháng 6 năm 2012) là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng, và bí ẩn người Mỹ. Nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết 451 độ F (Fahrenheit 451, 1953) và tập hợp những câu chuyện khoa học viễn tưởng như The Martian Chronicles (1950) và Người minh họa (The Illustrated Man, 1951), Ray Bradbury là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ 20 và 21 của nước Mỹ. Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim và chương trình truyền hình.

Chuẩn bị 2

Câu 2 (trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em đã thấy gỉ sắt bao giờ chưa? Hãy tìm hiểu và miêu tả hiện tượng sắt bị gỉ sẽ như thế nào.

Phương pháp giải:

Liên hệ hiểu biết của em

Lời giải chi tiết:

Rỉ sắt (hay gỉ sét) là sắt bị oxy hóa. Rỉ sét được hình thành do sắt kết hợp với oxy khi có mặt nước hoặc không khí ẩm. Trên bề mặt sắt thép bị rỉ hình thành những lớp vảy rất dễ vỡ, thường có màu nâu, nâu đỏ hoặc đỏ. Lớp rỉ này không có tác dụng bảo vệ sắt ở phía trong.

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đại tá muốn làm gì với viên trung sĩ?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần đầu của văn bản

Lời giải chi tiết:

Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ đi nơi khác, có thể là sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa.

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Viên trung sĩ muốn gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Anh trung sĩ nhún vai…như vậy đó”

Lời giải chi tiết:

Viên trung sĩ muốn sống không có chiến tranh. Anh muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường.

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đại tá có tin vào ý tưởng của viên trung sĩ không?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “- Anh hãy dẹp ý tưởng về chất làm hoen gỉ…thành bụi ngay”

Lời giải chi tiết:

Đại tá không tin vào ý tưởng của viên trung sĩ

Đọc hiểu 4

Câu 4 (trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tại sao đại tá lại khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích từ “Đại tá cúi thấp người…thảm họa chiến tranh”

Lời giải chi tiết:

Đại tá khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu vì đại tá nghĩ rằng viên trung sĩ cần có sự giúp đỡ của bác sĩ khám chữa.

Đọc hiểu 5

Câu 5 (trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Viên trung sĩ đã nêu các dự định gì của mình

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ "- Đại tá hẳn nghĩ rằng ... thảm họa chiến tranh. [...]"

Lời giải chi tiết:

Viên trung sĩ đã nêu những dự định:

- Điều chỉnh các thiết bị siêu nhỏ cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ

- Anh ta sẽ hủy diệt ngay bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại

- Sau đó, anh ta sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, viên trung sĩ sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh

Đọc hiểu 6

Câu 6 (trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đến lúc này, đại tá có tin những điều viên trung sĩ nói không?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Đến lúc này, đại tá vẫn chưa tin viên trung sĩ

Đọc hiểu 7

Câu 7 (trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Nội dung phần (2) kể về chuyện gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần (2)

Lời giải chi tiết:

Phần 2 kể về việc viên đại tá cho rằng những ý nghĩ của trung sĩ là điên rồ và gọi cho bác sĩ để chữa trị cho anh ta. Nhưng sau đó, tất cả những điều mà trung sĩ nói lại trở thành hiện thực khi súng và các thiết bị điện tử bị hóa thành bột mịn khiến đại tá tức điên lên.

Đọc hiểu 8

Câu 8 (trang 68, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích từ “giọng nói đứt quãng…vô định trên mặt đường”

Lời giải chi tiết:

Lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá bắn viên trung sĩ vì những khẩu súng của họ đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng.

Đọc hiểu 9

Câu 9 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Liệu đại tá có làm gì được viên trung sĩ không?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần kết thúc văn bản

Lời giải chi tiết:

Kết thúc truyện đặc sắc ở chỗ khẩu súng lục kim loại của đại tá cất trong ngăn kéo đã biến thành vụn sắt gỉ, ông tức giận vô cùng và đuổi bắt viên trung sĩ. Đại tá sẽ không làm gì được viên trung sĩ.

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Truyện kể về sự kiện gì? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Truyện kể về mong muốn chấm dứt chiến tranh của viên trung sĩ bằng cách làm gỉ tất cả các loại súng máy, xe tăng. Viên đại tá đã cho rằng những ý tưởng đó là điên rồ và gọi điện cho bác sĩ nhưng sau đó lại tức điên lên vì những điều trung sĩ nói đều trở thành hiện thực.

Truyện có các nhân vật: đại tá, trung sĩ, bác sĩ và quân lính. Trong đó đại tá và trung sĩ là hai nhân vật chính

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hiểu “chất làm gỉ” là gì? Ý tưởng về "chất làm gỉ" của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? Đoạn văn nào trong văn bản Chất làm gỉ nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý cơ sở phát minh mà viên trung sĩ đề xuất

Lời giải chi tiết:

- Em hiểu “chất làm gỉ” là chất khiến các loại súng máy, vũ khí chiến tranh bị hóa thành bột hoặc vô hiệu hóa, không thể thực hiện chức năng chiến đấu, giết chóc

- Đoạn văn nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng chất làm gỉ thể hiện rõ nhất ở đoạn viên trung sĩ giải thích cho ông đại tá ý tưởng khoa học của mình: “Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng, đại tá hẳn biết rằng các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định. Tôi đi tìm một nhân tố nào đó có khả năng phá huỷ sự cân bằng của chúng. Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim... Trong đầu tôi nảy ra ý nghĩ là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước. Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự làm công việc của nó.”.

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của "chất làm gỉ' được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ ở lời đối thoại nói về ước mơ của viên trung sĩ qua đoạn văn: “Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ. Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì tôi sẽ huỷ diệt ngay cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm hoạ chiến tranh.”

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Ý tưởng dùng "chất làm gỉ" để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa xóa bỏ vũ khí để chấm dứt chiến tranh.

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Hãy nêu nhận xét của em về tính cách nhân vật đại tá trong truyện

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích, chú ý những chi tiết miêu tả nhân vật đại tá

Lời giải chi tiết:

Nhân vật đại tá là một người có tính cách nóng nảy và độc đoán. Ông gạt phăng tất cả những dự định, ước mơ của viên trung sĩ và khăng khăng yêu cầu cấp dưới phải làm theo mệnh lệnh, còn gọi cho bác sĩ vì cho rằng trung sĩ có vấn đề thần kinh

CH cuối bài 6

Câu 6 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Người viết gửi gắm ước mơ gì qua câu chuyện? Điều đó còn có ý nghĩa với xã hội hiện nay không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Truyện thể hiện ước mơ xóa bỏ vũ khí, chấm dứt chiến tranh của người viết. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với xã hội hiện nay. Khi các nước phát triển đang chạy đua vũ trang, phát minh ra các loại vũ khí vô cùng tân tiến thì nguy cơ bùng phát chiến tranh lại càng cao. Chính vì thế tác phẩm này đã thể hiện một ước mơ về một chất có thể giúp xóa bỏ các loại vũ khí chết chóc, hướng đến mục đích vì hòa bình của thế giới.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Chất làm gỉ