Đề thi vào 10 môn Văn Thanh Hóa năm 2025

(1) Sau nhiều năm xa xứ

Ngơ ngác lối xưa về

Làng đổi thay quá đỗi

Đi tìm quê trong quê

(2) Ràng rịt cỏ xanh đê

Níu chân - Chào ta đấy

Nao nao cò trắng vẫy

Đi tìm thơ trong thơ

(3) Giật mình tỉnh cơn mơ

Véo von con sáo sậu

Đánh thức miền thơ ấu

Đi tìm tôi trong tôi

(4) Ngày xưa ấy đâu rồi

Nắng trời bông bưởi trắng

Bâng khuâng cầm sợi nắng

Đi tìm xuân trong xuân.

Phần

Câu

Hướng dẫn giải

I. ĐỌC HIỂU 

(4,0 điểm)

Câu 1.

(0,5 điểm)

Bài thơ được làm theo thể thơ 5 chữ.

Câu 2.

(0,5 điểm)

Trong khổ thơ thứ ba, âm thanh đã “đánh thức miền thơ ấu” của nhân vật tôi chính là âm thanh “véo von” của “con sáo sậu”.

Câu 3. 

(1,0 điểm)

- Nghệ thuật nhân hóa qua cách diễn đạt “Níu chân – Chào ta đấy”. 

- Tác dụng: 

+ Tạo cách diễn đạt sinh động, giàu hình ảnh. 

+ Làm cho “cỏ” vốn vô tri vô giác nay trở nên sống động, gần gũi với con người. Cỏ như đang chào đón con người, níu từng bước chân của người con xa xứ khi trở lại quê hương. 

+ Thể hiện tình yêu, sự gắn bó của nhân vật trữ tình với quê hương.

Câu 4.

(1,0 điểm)

- Tình cảm của nhân vật tôi dành cho quê hương: 

+ Nhớ quê hương: “Sau nhiều năm xa cách/ Ngơ ngác lối xưa về”. 

+ Yêu, gắn bó với quê hương: khao khát tìm về những giá trị xưa cũ, vẻ đẹp êm đềm, bình dị của làng quê: “Đi tìm quê trong quê”.

=> Tình cảm sâu nặng của một người con nặng lòng với quê hương, nguồn cội. 

Câu 5.

(1,0 điểm)

- HS đưa ra thông điệp có ‎ý nghĩa nhất với bản thân được gợi ra từ văn bản.

- Tham khảo gợi ý: 

+ Trân trọng những kí ức, kỉ niệm tuổi thơ tươi đẹp.

+ Yêu thương, gắn bó với quê hương.

+ Trân trọng những điều bình dị trong cuộc sống. 

+ ...

PHẦN II. VIẾT

(6,0 điểm)

(4,0 điểm)

* Mở bài: 

- Giới thiệu truyện ngắn “Bến tàu trong thành phố” của nhà văn Xuân Quỳnh.

- Nêu nhận xét khái quát về truyện ngắn. 

* Thân bài:

- Nội dung chủ đề của tác phẩm: Tác phẩm ca ngợi tình cảm gia đình, đặc biệt là tình anh em. 

+ Hoàn cảnh: Hưng và Hà là hai anh em cùng cha khác mẹ. Vì mẹ của Hà đi Liên Xô, nên Hà chuyển đến ở cùng Hưng. 

--> Hoàn cảnh ấy khiến Hưng không thích, lo lắng từ nay sẽ không được chiều chuộng, yêu thương nhất nhà. Đây là suy nghĩ thường thấy ở trẻ thơ. 

+ Tình yêu thương của hai anh em dành cho nhau:

+) Nhân vật anh Hà: 

++ Khi thấy con mèo đánh đổ mực ra tranh của em, Hà đã “lau bàn và lọ mực” --> luôn quan tâm đến em.

++ Khi em xin lỗi, Hà vui vẻ trò chuyện, cùng em đi chơi. --> sẵn sàng tha thứ, không trách cứ lỗi lầm của em. 

+) Nhân vật Hưng:

++ Ban đầu, Hưng không thích anh Hà, sợ rằng sự xuất hiện của anh Hà sẽ khiến mình không được chiều chuộng nhất nhà như trước.

++ Về sau, Hưng mong muốn “Anh ở đây với má và em mãi nhé!”, “Hay là, khi nào mẹ anh về, anh sẽ nói với mẹ anh xin chuyển công tác lên đây” để hai anh em “ở gần nhau”, “chúng mình sẽ chơi với nhau mãi”.

=> Không muốn rời xa anh, coi anh đã trở thành một phần trong mái ấm gia đình, là điểm tựa, chỗ dựa – người mang đến niềm vui cho mái ấm gia đình.

=> Câu chuyện cảm động về tình anh em cao đẹp.

- Những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật:

+ Tạo dựng tình huống truyện: Tình huống nhân vật Hưng hiểu lầm anh Hà “đánh đổi mực ra tranh” của mình. 

--> Tình huống góp phần thể hiện được sự non nớt, bồng bột của nhân vật Hưng. Từ tình huống này, khi mọi chuyện “vỡ lẽ”, nhân vật Hưng đã thay đổi suy nghĩ, nhận thức của bản thân, nhờ đo mà mối quan hệ của Hưng và Hà càng thêm gắn bó và bền chặt. 

- Cốt truyện đơn giản, xoay quanh một gia đình với những người con tuy không cùng huyết thống nhưng lại yêu thương, gắn bó với nhau như anh em ruột thịt. 

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: Các nhân vật chủ yếu được khắc họa thông qua lời nói, hành động và suy nghĩ. 

- Lựa chọn ngôi kể thứ ba giúp cho câu chuyện trở nên khách quan, lời kể linh hoạt.

- ... 

* Kết bài: Khẳng định lại ý nghĩa và giá trị của truyện ngắn “Bến tàu trong thành phố” của Xuân Quỳnh.