Đề thi vào 10 môn Văn Hà Tĩnh năm 2025

Mẹ ơi, có thể trong cuộc chiến đấu này

Con sẽ ngã xuống

Ngã xuống bình thường

Như bao đồng đội của con

Để mái nhà gianh mẹ được yên ả

Dưới sắc nắng vàng ...

Và, có thể là, sáng mai bừng mắt ra

Mẹ sẽ nhận về một tờ giấy ...

Như nhiều bà mẹ ở làng

Tờ giấy mỏng manh

Nhưng lại nặng hơn ngàn tấn bom

Trút xuống tuổi già của mẹ

Cho dù thế, mẹ cũng đừng khóc nhé

Con không chết đâu

Xin mẹ cứ đọc Kiều

Cho căn nhà trở lại yên tĩnh

Dưới bóng cây bảng lảng hoàng hôn

Xin mẹ cứ ngồi tựa cửa chờ con

Như những ngày xưa

Mỗi chiều con đi học về

Và mẹ lại lắng nghe

Tiếng bước chân bầy trẻ nhỏ

Chúng ôm sách, bá vai nhau,

rúc rích cười

đi ngang qua cửa sổ.

[ ... ]

Phần

Câu

Hướng dẫn giải

I. ĐỌC HIỂU 

(4,0 điểm)

Câu 1.

Thể thơ tự do

Câu 2.

Theo đoạn trích, sáng mai bừng mắt ra người mẹ sẽ nhận về: một tờ giấy

Câu 3. 

Biện pháp so sánh.

Tác dụng:

- Thể hiện tinh thần dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc của người lính trẻ.

- Khẳng định sự bình thản, hiên ngang của những người lính, coi cái chết là điều bình thường giữa chiến trường khốc liệt.

Câu 4.

HS căn cứ vào câu thơ và đưa ra cách hiểu phù hợp

Gợi ý:

- Những dòng thơ thể hiện tấm lòng yêu thương, sự lo lắng và mong muốn của người con dành cho mẹ. Người con mong mẹ giữ thói quen đọc Truyện Kiều, để căn nhà vơi bớt cô quạnh, trở lại với sự bình yên, tĩnh lặng như những ngày xưa.

- Đồng thời, câu thơ còn thể hiện sự an ủi của người con dành cho mẹ, để mẹ thêm vững vàng trước nỗi đau.

Câu 5.

HS dựa vào nội dung văn bản, rút ra thông điệp và có lí giải phù hợp

Gợi ý thông điệp.

- Tình mẫu tử, tình cảm gia đình là thứ tình cảm thiêng liêng, cao quý giúp con vượt qua mọi khó khăn.

- Sự hi sinh, dũng cảm của người lính trẻ.

- …

PHẦN II. VIẾT

(6,0 điểm)

Câu 1.

(2,0 điểm)

I. Mở đoạn

- Giới thiệu khái quát vấn đề nghị luận
 II. Thân đoạn

*Tình cảm của con dành cho mẹ

- Tình cảm yêu thương, quan tâm mẹ:

+ Người con nghĩ đến mẹ giữa chiến trường khốc liệt, lo sợ mình có thể ngã xuống.

+ Mong ước sự hy sinh của mình giúp mẹ có một cuộc sống yên bình:

- Sự thấu hiểu và lo lắng cho mẹ:

+ Người con hiểu nỗi đau mà mẹ sẽ phải chịu đựng nếu nhận “tờ giấy báo tử”
 + Dù vậy, con vẫn an ủi mẹ, mong mẹ không đau buồn

- Khao khát giữ gìn sự bình yên cho mẹ: Khuyên mẹ “cứ đọc Kiều” để lòng được thanh thản, trở lại cuộc sống thường nhật.

=> Tình cảm sâu sắc, thiêng liêng. Dù đang đối diện với cái chết, người con vẫn hướng về mẹ, lo lắng, an ủi mẹ.

* Nghệ thuật

- Ngôn ngữ giản dị, gần gũi, đầy cảm xúc

- Sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ,….

III. Kết đoạn

Tổng kết vấn đề nghị luận

Câu 2.

(4,0 điểm)

I. Mở bài:

Giới thiệu vấn đề nghị luận: Cách thức gắn kết các thành viên trong gia đình

II. Thân bài:

* Giải thích:

- Gắn kết gia đình là sự yêu thương, thấu hiểu, sẻ chia giữa các thành viên.

- Gắn kết gia đình là biểu hiện của một mái ấm hạnh phúc, nơi mọi người gắn bó với nhau cả về tình cảm và trách nhiệm.

* Ý nghĩa của việc gắn kết các thành viên trong gia đình?

- Giúp xây dựng một môi trường sống tích cực, ấm áp.

- Là nền tảng để con cái phát triển tốt về nhân cách và tâm lý.

- Giúp các thành viên cùng nhau vượt qua khó khăn, khủng hoảng.

- Là một phần quan trọng để xây dựng xã hội lành mạnh, có đạo đức.

*Làm thế nào để gắn kết các thành viên trong gia đình?

- Dành thời gian cho nhau: Ăn cơm chung, trò chuyện, tổ chức các hoạt động gia đình.

- Tôn trọng, lắng nghe và thấu hiểu nhau: Tránh áp đặt, khuyến khích chia sẻ cảm xúc.

- Thể hiện tình yêu thương qua hành động: Quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống.

- Biết tha thứ và cảm thông: Tránh cãi vã, trách móc, học cách bỏ qua lỗi lầm.

- Chung tay giữ gìn nề nếp gia đình: Cùng nhau thực hiện những giá trị đạo đức, truyền thống tốt đẹp.

HS lấy dẫn chứng minh hoạ phù hợp.

III. Kết bài:

Khẳng định lại vấn đề: Gắn kết giữa các thành viên là nền tảng tạo nên một mái ấm trọn vẹn và hạnh phúc.