Bài 1. Làm quen với phương tiện học tập môn Lịch sử và Địa lí - SGK Lịch sử và Địa lí 4 Chân trời sáng tạo

Khởi động

Trả lời câu hỏi mục khởi động trang 5 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Lịch sử và Địa lí là một môn học thú vị. Để học tốt môn này, em cần một số phương tiện học tập hỗ trợ. Hãy kể với các bạn một vài phương tiện học tập mà em biết.

Lời giải chi tiết:

- Một số phương tiện học tập môn Lịch sử và Địa lí là: bản đồ, lược đồ, biểu đồ, tranh ảnh, hiện vật,...

Khám phá 1

Trả lời câu hỏi mục khám phá 1 trang 5 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

1. Quan sát hình 1, em hãy :

- Kể tên các yếu tố của bản đồ và xác định các hướng: bắc, nam, đông, tây trên bản đồ.

- Kể tên các dãy núi và cao nguyên của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

2. Quan sát hình 2, em hãy:

- Xác định nơi Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa.

- Nêu thời gian Hai Bà Trưng 

Lời giải chi tiết:

1. Quan sát hình 1 cho biết

- Yêu cầu số 1:

+ Các yếu tố của bản đồ là: tên bản đồ; phương hướng trên bản đồ; tỉ lệ bản đồ; kí hiệu trên bản đồ.

+ Xác định các hướng: bắc, nam, đông, tây (học sinh quan sát hình 1 và tự thực hiện).

- Yêu cầu số 2: Kể tên các dãy núi và cao nguyên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

+ Dãy núi: Hoàng Liên Sơn; cánh cung Sông Gâm; cánh cung Ngân Sơn; cánh cung Bắc Sơn; cánh cung Đông Triều.

+ Cao nguyên: cao nguyên Sơn La; cao nguyên Mộc Châu.

2. Quan sát hinh 2 cho biết

- Nơi Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa là Hát Môn.

- Thời gian Hai Bà Trưng khởi nghĩa là: tháng 3 năm 40.

Khám phá 2

Trả lời câu hỏi mục khám phá 2 trang 7 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Quan sát hình 3, em hãy cho biết:

- Các yếu tố của một biểu đồ.

- Biểu đồ thể hiện nội dung gì về dân số các vùng.

- Vùng có số dân lớn nhất, nhỏ nhất. Số dân các vùng đó là bao nhiêu?

Lời giải chi tiết:

- Các yếu tố của một biểu đồ gồm: tên biểu đồ; chú giải và các thông tin trên biểu đồ.

- Biểu đồ hình 3 thể hiện về số lượng dân cư giữa các vùng ở Việt Nam năm 2020.

- Vùng có số dân nhiều nhất là Nam Bộ (với 36 triệu người); vùng có số dân ít nhất là Tây Nguyên (với 6 triệu người).

Khám phá 3

Trả lời câu hỏi mục khám phá 3 trang 8 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Dựa vào bảng số liệu, em hãy cho biết:

- Các yếu tố của một bảng số liệu.

- Bảng số liệu thể hiện nội dung gì về các cao nguyên ở vùng Tây Nguyên?

- Tên cao nguyên có độ cao trung bình trên 1000 m.

Lời giải chi tiết:

- Các yếu tố của một bảng số liệu bao gồm: tên bảng số liệu; các thông tin mà bảng số liệu thể hiện.

- Bảng số liệu trên thể hiện: độ cao trung bình của các cao nguyên ở vùng Tây Nguyên.

- Cao nguyên Lâm Viên có độ cao trung bình trên 1000 m.

Khám phá 4

Trả lời câu hỏi mục khám phá 4 trang 9 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Quan sát hình 4, em hãy cho biết:

- Tên sơ đồ.

- Nội dung chính của sơ đồ đó.

- Có bao nhiêu cổng thành trong sơ đồ.

Lời giải chi tiết:

- Tên sơ đồ: Sơ đồ khu di tích thành Cổ Loa.

- Nội dung chính của sơ đồ: mô tả cấu trúc và vị trí của các di tích trong thành Cổ Loa.

- Có 9 cổng thành trong sơ đồ khu di tích thành Cổ Loa.

Khám phá 5

Trả lời câu hỏi mục khám phá 5 trang 9 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Quan sát hình 5, em hãy cho biết:

- Nội dung của hình ảnh.

- Ý nghĩa của hình ảnh.

Lời giải chi tiết:

- Nội dung của hình ảnh: thể hiện về công trình nhà đa năng được xây dựng khang trang trên đảo Cô Lin (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam).

- Ý nghĩa của hình ảnh: phản ánh về một biện pháp nhằm thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa.

Khám phá 6

Trả lời câu hỏi mục khám phá 6 trang 10 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Quan sát hình 6, em hãy cho biết:

- Nội dung của hiện vật.

- Ý nghĩa của hiện vật.

Lời giải chi tiết:

- Nội dung của hiện vật: gạch lát nền in nổi hình hoa bằng chất liệu đất nung (thời Lý).

- Ý nghĩa của hiện vật: cho thấy sự phát triển của thủ công nghiệp ở Đại Việt vào thời Lý; đồng thời phản ánh trình độ kĩ thuật, tư duy thẩm mĩ, năng lực sáng tạo và sự lao động miệt mài của các nghệ nhân.

Luyện tập 1

Trả lời câu hỏi mục luyện tập 1 trang 10 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Em hãy hoàn thành sơ đồ sau:

Lời giải chi tiết:

Luyện tập 2

Trả lời câu hỏi mục luyện tập 2 trang 10SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Dựa vào hình 7, em hãy cho biết:

- Tên lược đồ là

- Có những kí hiệu nào trên lược đồ.

- Tên một cao nguyên ở phía bắc và một cao nguyên ở phía nam của vùng Tây Nguyên.

Lời giải chi tiết:

- Tên lược đồ: Lược đồ địa hình vùng Tây Nguyên

- Các kí hiệu trên lược đồ, gồm: phân tầng độ cao; thành phố; Vườn quốc gia; điểm độ cao; sông; hồ; ranh giới vùng; biên giới quốc gia; núi.

- Cao nguyên ở phía Bắc vùng Tây Nguyên là: cao nguyên Kon Tum; cao nguyên ở phía Nam vùng Tây Nguyên là: cao nguyên Mơ Nông.

Luyện tập 3

Trả lời câu hỏi mục luyện tập 3 trang 11 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Hình 8 và 9 cho em biết điều gì?

Lời giải chi tiết:

- Hình 8 và 9 là tranh ảnh về hiện vật: chiếc rìu gót vuông trang trí cảnh chó săn hươu của người Việt cổ.

- Qua hiện vật chiếc rìu gót vuông này, em biết được:

+ Sự phát triển của kĩ thuật đúc đồng và kĩ thuật chế tạo vũ khí, công cụ lao động của người Việt cổ.

+ Đời sống vật chất của người Việt cổ.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi mục vận dụng trang 11 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4 - Kết nối tri thức

Em hãy sưu tầm một bản đồ hoặc lược đồ hành chính về tỉnh hoặc thành phố nơi em sống và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây.

Lời giải chi tiết:

- Bản đồ hành chính của thành phố Hà Nội

- Hoàn thành bảng: