Bài 1. Đặc điểm chung của cây ăn quả trang 5, 6, 7, 8, 9, 10 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Câu hỏi tr5 MĐ

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 5 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

 Hãy sắp xếp mỗi bộ phận của cây dừa trong Hình 1.1 tương ứng với mục đích sử dụng sau: 1. Mĩ phẩm, 2. Giá thể trồng cây, 3. Vật liệu xây dựng.

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh và vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Câu hỏi tr5 KP

Trả lời câu hỏi Khám phá trang 5 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Em hãy cho biết cây ăn quả có vai trò gì trong đời sống và xã hội?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Vai trò của cây ăn quả trong đời sống và xã hội:

+ Làm nguyên liệu chế biến

+ Làm thực phẩm

+ Làm dược liệu

+ Giúp bảo vệ môi trường và trang trí cảnh quan

+ Giúp phát triển kinh tế và văn hoá, nghệ thuật

Câu hỏi tr6 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 6 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Em hãy kể tên một số sản phẩm được chế biến từ quả xoài, chuối hoặc bưởi?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Một số sản phẩm được chế biến từ quả xoài, chuối hoặc bưởi:

Câu hỏi tr6 VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 6 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Cây dứa được trồng nhiều vùng đồi núi đem lại những lợi ích gì?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cây dứa được trồng nhiều vùng đồi núi đem lại những lợi ích là:

- Giúp gia tăng thu nhập: mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân ở vùng đồi núi, từ việc bán dứa, làm các sản phẩm từ dứa như nước dừa, mứt dứa, cho đến việc chế biến vỏ dứa thành các sản phẩm thủ công mỹ nghệ.

- Giúp hạn chế sạt lở đất: rễ của cây dứa có khả năng giữ chặt đất, giúp giảm nguy cơ sạt lở đất ở vùng đồi núi.

- Giúp bảo vệ môi trường: duy trì đa dạng sinh học ở vùng đồi núi, cung cấp môi trường sống cho nhiều loài sinh vật khác nhau.

- Thuận tiện cho việc chế biến sản phẩm địa phương: tiết kiệm chi phí vận chuyển và bảo quản sản phẩm.

Câu hỏi tr6 KP

Trả lời câu hỏi Khám phá trang 6 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Kể tên các sản phẩm được tạo ra từ cây ăn quả trong Hình 1.3.

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh và vận dụng kiến thức trong bài để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Các sản phẩm được tạo ra từ cây ăn quả trong Hình 1.3:

Câu hỏi tr7 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 7 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Hãy kể thêm các sản phẩm văn hóa, nghệ thuật được tạo ra từ cây ăn quả.

Phương pháp giải:

 Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Các sản phẩm văn hóa, nghệ thuật được tạo ra từ cây ăn quả:

- Trong dịp Tết Nguyên Đán sử dụng cây quất để trang trí

- Trong các dịp lễ sử dụng dưa hấu khắc chữ để thờ.

- Trong các dịp lễ sử dụng dừa tài lộc dát vàng để thờ.

- Trong dịp Halloween tạo hình bí đỏ để trang trí.

Câu hỏi tr7 VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 7 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Hãy kể tên và nêu vai trò của một số loại cây ăn quả đặc trưng tại địa phương em.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cây ăn quả đặc trưng tại một số địa phương và vai trò của chúng:

Câu hỏi tr7 KP

Trả lời câu hỏi Khám phá trang 7 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

 1. Hãy nêu đặc điểm thực vật học của cây ăn quả.

2. Tại sao người trồng cần hiểu được đặc điểm thực vật học của cây ăn quả?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

1. Đặc điểm thực vật học của cây ăn quả:

- Rễ:

+ Hút nước và chất dinh dưỡng để nuôi cây.

+ Dự trữ các chất dinh dưỡng khi cây sinh trưởng chậm hoặc ngủ, nghỉ.

+ Giữ cho cây đứng vững khi có gió bão.

+ Rễ cây thường phân bố sâu và rộng, phân nhiều nhánh. Đa phần rễ phân bố ở độ sâu khoảng 5 - 50 cm nên đất trồng cây ăn quả yêu cầu độ dày tầng canh tác trên 1.0m.

- Thân và cành:

+ Thân chính được tính từ cổ rễ cây đến điểm phân cành đầu tiên.

+ Cành mọc trên thân chính là cành cấp l: cành mọc trên cành cấp 1 là cành cấp 2: tương tự là cành cấp 3, 4, 5.... 

+ Có chức năng nâng đỡ và dẫn nối giữa bộ rễ với lá, chồi, hoa, quả.

- Lá:

+ Là cơ quan sinh dưỡng rất quan trọng đối với cây ăn quả

+ Sự phân bố lá trên cây quyết định diện tích lá trên tán cây và ảnh hưởng đến khả năng nhận ánh sáng của lá khi tiến hành quang hợp tạo dinh dưỡng nuôi cây.

- Hoa:

+ Là cơ quan sinh sản của cây. Tùy loại cây ăn quả mà có ba loại hoa: hoa đực, hoa cái và hoa lưỡng tính.

+ Phần lớn cây ăn quả cần có sự giao phấn giữa các cây hoặc các hoa để tăng tỉ lệ đậu quả.

- Quả:

+ Bảo vệ hạt - cơ quan sinh sản của cây.

+ Quả hạch: Loại quả bên ngoài có phần mềm bao quanh một “hạt” lớn với lớp vỏ quả trong cứng cùng với hạt giống ở bên trong, ví dụ: đào, mận...., 

+ Quả mọng: Các loại trái cây nhỏ, có nhiều thịt quả, nhiều nước, ví dụ: cam, quýt....

+ Quả có vỏ cứng: Loại quả có vỏ cứng bên ngoài, ví dụ: dừa, đào lộn hột,....

2. Người trồng cần hiểu được đặc điểm thực vật học của cây ăn quả để:

- Lựa chọn giống cây phù hợp: giúp người trồng có thể lựa chọn giống cây phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai và mục tiêu sản xuất của họ.

- Chăm sóc tốt hơn: giúp người trồng có thể chăm sóc cây một cách hiệu quả hơn. Họ có thể điều chỉnh phương pháp chăm sóc, cung cấp nước, phân bón và kiểm soát sâu bệnh phù hợp với nhu cầu cụ thể của cây.

- Nhận biết vấn đề sức khỏe của cây: nhận ra các vấn đề sớm và áp dụng biện pháp phòng ngừa hoặc điều trị kịp thời để bảo vệ cây khỏi sâu bệnh.

- Tối ưu hóa sản lượng và chất lượng: tối ưu hóa điều kiện môi trường để tăng cường sản lượng và chất lượng của trái cây.

- Giảm thiểu rủi ro: giúp người trồng dự đoán và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến sâu bệnh, điều kiện thời tiết bất lợi và các vấn đề khác có thể ảnh hưởng đến cây trồng.

Câu hỏi tr7 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 7 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

 Vì sao cây ăn quả cần được trồng ở nơi có tầng canh tác dày 1,0 m trở lên?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cây ăn quả cần được trồng ở nơi có tầng canh tác dày 1m trở lên vì:

Rễ phân bố ở độ sâu khoảng 5 - 50 cm nên đất trồng cây ăn quả yêu cầu độ dày tầng canh tác trên 1.0m. Như vậy sẽ giúp hệ thống rễ của cây ăn quả phát triển mạnh mẽ và đạt được sự cân bằng về nước và dinh dưỡng. Điều này giúp cây phát triển tốt hơn và sản xuất trái cây chất lượng cao. Bên cạnh đó, tầng canh tác dày giúp ngăn chặn nước lũ hoặc nước mưa lớn từ việc ngập lụt cây trồng. Điều này giúp tránh được các tác động tiêu cực đến sức khỏe của cây và sự phát triển của chúng.

Câu hỏi tr7 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 7 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Chức năng của rễ và thân có điểm nào giống và khác nhau?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

* Sự giống và khác nhau về chức năng của rễ và thân:

Câu hỏi tr8 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 8 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Em hãy kể tên một số loại quả hạch, quả mọng, quả có vỏ cứng mà em biết.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Một số loại quả hạch,quả mọng,quả có vỏ cứng mà em biết:

Câu hỏi tr8 VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 8 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Hãy phân tích đặc điểm thực vật học của một số loại cây ăn quả ở địa phương em.

Phương pháp giải:

 Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Phân tích đặc điểm thực vật học của cây chôm chôm ở địa phương em là:

Câu hỏi tr8 KP

Trả lời câu hỏi Khám phá trang 8 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Dựa vào yêu cầu về nhiệt cây ăn quả được phân loại thành những nhóm nào? Nêu đặc điểm của mỗi nhóm đó.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

* Dựa vào yêu cầu về nhiệt độ, cây ăn quả được phân loại thành các nhóm và đặc điểm mỗi nhóm là:

Câu hỏi tr8 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 8 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Em hãy kể tên một số loại cây ăn quả thuộc nhóm á nhiệt đới và ôn đới? Nhóm cây nào yêu cầu vùng trồng cây có nhiệt độ thấp hơn?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân, tham khảo Internet, sách, báo,... để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

 Một số loại cây ăn quả thuộc nhóm á nhiệt đới và ôn đới:

- Nhóm cây yêu cầu vùng trồng cây có nhiệt độ thấp hơn là: Nhóm cây ăn quả ôn đới.

Câu hỏi tr9 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 9 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Để ra hoa cây ăn quả á nhiệt đới cần điều kiện về nhiệt độ khác cây ăn quả nhiệt đới như thế nào?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Điều kiện về nhiệt độ của cây ăn quả á nhiệt đới khác cây ăn quả nhiệt đới để ra hoa là:

- Cây ăn quả nhiệt đới không yêu cầu nhiệt độ thấp để phân hóa mầm hoa.

- Câu ăn quả á nhiệt đới cần nhiệt độ thấp khoảng 10 - 20 °C để phân hoá mầm hoa trong thời gian nhất định.

Câu hỏi tr9 KP

Trả lời câu hỏi Khám phá trang 9 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Độ ẩm đất ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả như thế nào?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Độ ẩm đất ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả là:

- Ảnh hưởng đến thời gian ngủ, nghỉ, sinh trưởng của cây: sự phân hoá hoa, nở hoa.

- Ảnh hưởng đến quá trình lớn lên và chín của quả.

Câu hỏi tr9 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 9 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Cây ở giai đoạn ra hoa và giai đoạn ngủ, nghỉ có yêu cầu về độ ẩm đất như thế nào?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Yêu cầu về độ ẩm đất của cây ở giai đoạn ra hoa và giai đoạn ngủ, nghỉ là:

Câu hỏi tr9 KP

Trả lời câu hỏi Khám phá trang 9 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Ánh sáng ảnh hưởng như thế nào đến sự sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Ánh sáng ảnh hưởng đến thời gian ngủ, nghỉ, sự phân hóa mầm hoa, nở hoa và phát triển quả của cây. Thời gian chiếu sáng trong ngày quyết định sự hình thành mầm hoa đối với một số loại cây ăn quả.

Câu hỏi tr9 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 9 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Cường độ chiếu sáng mạnh có thể gây tác động xấu nào đến cây ăn quả?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cường độ chiếu sáng mạnh có thể gây tác động xấu đến cây ăn quả là:

- Cường độ chiếu sáng mạnh làm cho cây mất nhiều nước.

- Cường độ chiếu sáng mạnh có thể gây cháy lá, rám quả.

Câu hỏi tr9 VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 9 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Em hãy tìm hiểu những lợi ích của việc bao xoài?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Những lợi ích của việc bao xoài là:

- Bảo vệ quả khỏi côn trùng và sâu bệnh.

- Bảo vệ quả khỏi thời tiết bất lợi

- Tạo ra môi trường tốt cho quả phát triển

- Bảo vệ quả khỏi tổn thương bởi tác động bên ngoài.

- Tăng giá trị thương mại: Quả xoài được bảo quản bằng túi sẽ có hình dạng đẹp và chất lượng tốt hơn, điều này tăng cường giá trị thương mại của sản phẩm và giúp nông dân thu được giá cao hơn trên thị trường.

Câu hỏi tr10 KP

Trả lời câu hỏi Khám phá trang 10 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

1. Cây ăn quả cần hấp thụ các yếu tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu nào từ đất?

2. Cây ăn quả thích hợp trồng ở nơi đất có đặc điểm như thế nào ?

Phương pháp giải:

 Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

1. Cây ăn quả cần hấp thụ các yếu tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu từ đất là:

- Các nguyên tố trung lượng và vi lượng.

- Đạm (N).

- Lân (P).

- Kali (K).

2. Cây ăn quả thích hợp trồng ở nơi đất có đặc điểm như:

- Đất trồng cần có tầng canh tác dày, thoát nước tốt.

- Các loại đất thuận lợi cho cây ăn quả phát triển như đất phù sa, đất đỏ.

Câu hỏi tr10 KP

Trả lời câu hỏi Khám phá trang 10 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Nêu ảnh hưởng của gió đến sự sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Ảnh hưởng của gió đến sự sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả:

Gió ảnh hướng đến mức độ lưu thông không khí trong vườn cây ăn quả, tăng khả năng thoát hơi nước, tăng hoặc giảm độ ẩm không khí cũng như sự lây lan của các loại sâu, bệnh hại. Chính vì vậy, tính chất (khô, nóng, lạnh) và tốc độ gió có ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của cây.

Câu hỏi tr10 VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 10 SGK Công nghệ 9 Cánh diều

Cần phải làm gì để hạn chế gió mạnh ảnh hưởng xấu đến cây ăn quả?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Để hạn chế gió mạnh ảnh hưởng xấu đến cây ăn quả, cần:

- Xây dựng hàng rào hoặc hàng cây chắn gió

- Sử dụng hệ thống treo dây hỗ trợ

- Thiết kế vườn theo dạng cảnh quan tự nhiên

- Chọn giống cây phù hợp

- Thực hiện kỹ thuật cắt tỉa đúng.