Bài 1: Bài mở đầu - Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Mở đầu

Trả lời câu hỏi mở đầu trang 5 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Công nghệ sinh học là gì? Nó được ứng dụng như thế nào trong trồng trọt?

Lời giải chi tiết:

- Công nghệ sinh học: là một lĩnh vực công nghệ cao dựa trên nền tảng khoa học về sự sống, kết hợp với quy trình và thiết bị kĩ thuật nhằm tạo ra các công nghệ khai thác các hoạt động sống của vi sinh vật, thực vật và động vật để sản xuất các sản phẩm sinh học có chất lượng cao ở quy mô công nghiệp, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường.

- Ứng dụng của công nghệ sinh học trong trồng trọt: công nghệ gene, công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật, công nghệ vi sinh trong sản xuất phân bón và chế phẩm bảo vệ thực vật, …

Câu 2

Trả lời khám phá trang 6 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Đọc nội dung mục II.1 và quan sát Hình 1.1, nêu một số ưu điểm nổi trội của các giống cây trồng được tạo ra nhờ công nghệ gene.

Lời giải chi tiết:

Một số ưu điểm nổi trội của các giống cây trồng được tạo ra nhờ công nghệ gene:

- Ngô NK66 BT/GT: năng suất trung bình 9,4 tấn/ha, có khả năng kháng sâu và kháng thuốc diệt cỏ.

- Cà chua đen: chống oxy hóa mạch, chống béo phì, tiểu đường, ung thư.

- Đậu tương: cho năng suất cao, chống chịu tốt được tạo ra nhờ ứng dụng công nghệ sinh học.

Câu 3

Trả lời câu hỏi kết nối năng lực trang 6 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong chọn tạo giống cây trồng.

Lời giải chi tiết:

- Vai trò của công nghệ sinh học trong chọn giống cây trồng:

+ Thời gian chọn tạo giống mới được rút ngắn đnags kể

+ Tạo ra giống mới có nhiều ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng và khả năng chống chịu.

- Thành tựu của công nghệ sinh học trong chọn giống cây trồng:

+ Tạo giống ngô, giống bông chuyển gene có khả năng kháng sâu và kháng thuốc diệt cỏ.

+ Giống lúa gạo vàng có hàm lượng vitamin A cao.

+ Giống cà chua đen có nhóm hợp chất có khả năng chống béo phì, tiểu đường, ung thư

+ Giống đậu tương có năng suất cao, chịu hạn, kháng thuốc diệt cỏ.

Câu 4

Trả lời khám phá trang 7 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Đọc nội dung mục II.2 và quan sát Hình 1.2, nêu ưu điểm của biện pháp nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào thực vật.

Lời giải chi tiết:

Ưu điểm của biện pháp nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào thực vật:

- Bảo tồn các giống cây trồng quý hiếm, nhân nhanh.

- Tạo ra cây giống khỏe mạnh, đồng đều, sạch bệnh.

Câu 5

Trả lời câu hỏi kết nối năng lực trang 7 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về các giống cây trồng được tạo ra nhờ ứng dụng công nghệ sinh học.

Lời giải chi tiết:

Các giống cây trồng được tạo ra nhờ ứng dụng công nghệ sinh học:

- Nhân giống lan Hồ Điệp, hoa cúc

- Nhân giống sâm Ngọc Linh, cây ba kích

- Nhân giống bạch đàn, keo

Câu 6

Trả lời câu hỏi kết nối năng lực trang 7 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về quy trình sản xuất và ưu, nhược điểm của một số loại phân bón hữu cơ vi sinh

Lời giải chi tiết:

Câu 7

Trả lời câu hỏi kết nối năng lực trang 8 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.

Lời giải chi tiết:

* Vai trò của công nghệ sinh học trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng:

- Không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng. Không gây ô nhiễm môi trường sinh thái
- Có tác dụng cân bằng hệ sinh thái ( vi sinh vật, dinh dưỡng …) trong môi trường đất nói riêng và môi trường nói chung.
- Ứng dụng các chế phẩm sinh học không làm hại kết cấu đất, không làm chai đất, thóai hóa đất mà còn góp phần tăng độ phì nhiêu của đất.
- Có tác dụng đồng hóa các chất dinh dưỡng, góp phần tăng năng suất và chất lượng nông sản phẩm.
- Có tác dụng tiêu diệt côn trùng gây hại, giảm thiểu bệnh hại, tăng khả năng đề kháng bệnh của cây trồng mà không làm ảnh hưởng đến môi trường như các lọai thuốc BVTV có nguồn gốc hóa học khác.
- Có khả năng phân hủy, chuyển hóa các chất hữu cơ bền vững, các phế thải sinh học, phế thải nông nghiệp, công nghiệp, góp phần làm sạch môi trường.

* Thành tựu của công nghệ sinh học trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng:

- Thuốc bảo vệ thực vật nguồn gốc thảo mộc

- Chế phẩm đầu trâu Bihopper

- Thuốc bảo vệ thực vật nguồn gốc vi sinh

- Thuốc bảo vệ thực vật nguồn gốc nấm

- Thuốc bảo vệ thực vật nguồn gốc vi rút.

Câu 8

Trả lời câu hỏi kết nối năng lực trang 9 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Sử dụng internet, sách, báo, … tìm hiểu về quy trình cấp phép trồng và sử dụng sản phẩm cây trồng biến đổi gene ở một số quốc gia trên thế giới.

Lời giải chi tiết:

* Quy trình cấp phép trồng và sử dụng sản phẩm cây biến đổi gene ở EU:

- Về an toàn: không có tác hại đối với sức khỏe con người hoặc động vật hoặc tác động xấu đối với môi trường;

- Về cấp phép: đánh giá an toàn dựa trên cơ sở khoa học: thực phẩm biến đổi gen phải được an toàn như thực phẩm truyền thống; dán nhãn; phương pháp phát hiện; và giám sát sau khi đưa ra thị trường.

- Yêu cầu các thực phẩm biến đổi gen phải được dán nhãn mang mã số riêng để có thể truy nguyên nguồn gốc và đưa ra khỏi các cửa hàng trong trường hợp có vấn đề. Trước đó, các Bộ trưởng nông nghiệp EU đã nhất trí quy định, các sản phẩm có thành phần biến đổi gen dưới 0.9% không bị coi là thực phẩm biến đổi gen và không cần phải dán nhãn.

Luyện tập Câu 1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 9 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Trình bày vai trò của công nghệ sinh học trong chọn tạo giống và nhân giống cây trồng. Cho ví dụ minh họa.

Lời giải chi tiết:

* Vai trò của công nghệ sinh học trong chọn tạo giống:

- Thời gian chọn tạo giống mới rút ngắn đáng kể

- Tạo ra các giống mới có nhiều ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng và khả năng chống chịu.

Ví dụ: Giống ngô NK66 BT/GT cho năng suất trung bình 9,4 tấn/ha, có khả năng kháng sâu và kháng thuốc diệt cỏ.

* Vai trò của công nghệ sinh học trong nhân giống cây trồng:

- Bảo tồn các giống cây trồng quý hiếm

- Nhân nhanh

- Tạo cây giống khỏe mạnh, đồng đều, sạch bệnh.

Ví dụ: hoa cúc nhân giống nhanh, khỏe mạnh, đều và sạch bệnh

Luyện tập Câu 2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 9 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Trình bày vai trò của công nghệ sinh học trong sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh và thuốc trừ sâu sinh học. Liên hệ với thực tiễn ở gia đình và địa phương em.

Lời giải chi tiết:

- Vai trò của công nghệ sinh học trong sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh:

+ Cung cấp chất dinh dưỡng cho cây, bảo vệ và cải tạo đất.

+ Vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường.

- Vai trò của công nghệ sinh học trong sản xuất phân thuốc trừ sâu sinh học:

+ Đảm bảo an toàn cho con người

+ Bảo vệ môi trường sinh thái

+ Hướng tới nền sản xuất nông nghiệp bền vững.

- Liên hệ thực tiễn ở gia đình và địa phương em:

+ Gia đình em sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh cố định đạm và phân bón hữu cơ vi sinh phân giải kali.

+ Địa phương em sử dụng chế phẩm vi khuẩn trừ sâu Bt.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 9 Chuyên đề Công nghệ 10 Kết nối tri thức

Em hãy viết một đoạn văn ngắn nói về lợi ích của việc sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh hoặc thuốc trừ sâu sinh học trong trồng trọt đang được áp dụng ở địa phương em

Lời giải chi tiết:

Ở địa phương em, việc sử dụng chế phẩm sinh học trong trồng trọt đã đem lại một số lợi ích cho người dân. Đó là không gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như cây trồng, môi trường sinh thái. Chế phẩm sinh học giúp cân bằng dinh dưỡng, vi sinh vật… của hệ sinh thái trong môi trường đất. Sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh có tác dụng cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu cho đất. Đồng hóa các chất dinh dưỡng trong đất, giúp cây trồng tăng năng suất cũng như chất lượng sản phẩm. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật giúp tăng sức đề kháng cho cây trồng giảm thiểu sâu bệnh. Tiêu diệt côn trùng gây hại mà không gây hại đến môi trường như các thuốc BVTV có nguồn gốc từ hóa học. Phân bón hữu cơ vi sinh có khả năng phân hủy, chuyển hóa các chất hữu cơ khó tiêu, phế phẩm nông nghiệp góp phần làm sạch môi trường.