Lý thuyết về sinh quyển, các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật

BÀI 15. SINH QUYỂN, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐÉN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA SINH VẬT

I. SINH QUYỂN

1. Khái niệm và giới hạn của sinh quyển

- Sinh quyển là một trong những quyển của lớp vỏ Trái Đất mà thành phần, cấu trúc và năng lượng của nó chủ yếu được xác định bởi hoạt động của cơ thể sống.

- Giới hạn của sinh quyển: phần thấp của khí quyển, toàn bộ thủy quyển và phần phía trên của thạch quyển.

2. Đặc điểm của sinh quyển

- Khối lượng vật chất trong sinh quyển nhỏ hơn nhiều so với khối lượng vật chất của các quyển khác.

- Sinh quyển có đặc tính tích lũy năng lượng nhờ khả năng tổng hợp chất hữu cơ từ vô cơ.

- Sinh vật tham gia tích cực vào các vòng vật chất rất quan trọng đối với sự sống.

II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA SINH VẬT

1. Khí hậu và nguồn nước

- Ánh sáng ảnh hưởng tới sự trao đổi chất và năng lượng cùng nhiều hoạt động sinh lí của cơ thể sống.

- Nhiệt độ: mỗi loài thích nghi với một giới hạn nhiệt nhất định. Ngoài ra, nhiệt độ còn quyết định tới sự phân bố của các loài.

- Nước và độ ẩm không khí: nước là thành phần tham gia vào hầu hết các hoạt động sống của sinh vật, là môi trường sống cho nhiều ngoài => nơi có nước và độ ẩm thuận lợi thì sinh vật phát triển.

2. Đất

- Đất là môi trường sống, là nguồn dinh dưỡng phong phú cho nhiều loài sinh vật.

- Độ phì của đất có ảnh hưởng lớn tới sự phát triển và phân bố của sinh vật.

3. Địa hình

- Điều kiện nhiệt ẩm thay đổi theo độ cao, theo hướng sườn => ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố sinh vật

4. Sinh vật

- Nơi có thực vật phong phú thì động vật cũng phong phú và ngược lại.

5. Con người

- Con người có ảnh hưởng lớn đến sự phân bố thực vật và động vật. Con người có thể tạo ra các giống loài mới, mở rộng phạm vi phân bố của các loài, cũng có thể làm thu hẹp nơi sống của sinh vật.