Lý thuyết Phong trào công nhân từ cuối thế kỉ XVIII đến đầu thế kỉ XX và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học - Lịch sử 8 Kết nối tri thức

BÀI 11: PHONG TRÀO CÔNG NHÂN TỪ CUỐI THẾ KỈ XVIII ĐẾN

ĐẦU THẾ KỈ XX VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

1. Sự ra đời của giai cấp công nhân

- Cách mạng công nghiệp làm thay đổi bộ mặt của các nước tư bản:

+ Nhiều khu công nghiệp, thành thị lớn xuất hiện; nông dân mất ruộng đất ra thành thị làm thuê trong các nhà máy, hầm mỏ.

+ Giai cấp công nhân dần hình thành. Giai cấp công nhân và giai cấp tư sản trở thành hai giai cấp cơ bản trong xã hội tư bản chủ nghĩa.

- Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp công nhân ngày càng sâu sắc.

- Những năm 30 - 40 của thế kỉ XIX, giai cấp công nhân ngày càng đông đảo về đội ngũ, trưởng thành về nhận thức.

2. Những hoạt động chính của C.Mác, Ph. Ăng-ghen và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

Bảng tóm tắt một số hoạt động chính của C. Mác và Ph. Ăng-ghen

 - Tuyên ngôn của Đảng cộng sản trình bày những luận điểm cơ bản về sự phát triển của xã hội loài người và sứ mệnh của giai cấp công nhân.

3. Công xã Pa-ri (1871)

 => Ý nghĩa:

- Tuy chỉ tồn tại 72 ngày (18/3/1871 đến 28/5/1871), Công xã Pa-ri là hình ảnh của một nhà nước kiểu mới, chăm lo đến quyền lợi của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

- Là sự cổ vũ những người lao động trên toàn thế giới trong sự nghiệp đấu tranh lâu dài.

4. Một số hoạt động tiêu biểu của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế

a) Sự thành lập và hoạt động của Quốc tế thứ nhất (1864-1876)

- Sự thành lập: Tháng 9 - 1864, C. Mác và Ph. Áng-ghen thành lập Hội Liên hiệp lao động quốc tế (Quốc tế thứ nhất).

- Hoạt động:

+ Tổ chức 5 kì đại hội.

+ Truyền bá chủ nghĩa xã hội khoa học, chống các tư tưởng lệch lạc trong phong trào công nhân quốc tế.

+ Thông qua các nghị quyết có ý nghĩa chính trị và kinh tế quan trọng như bãi công, thành lập công đoàn,...

 b) Sự ra đời của các đảng công nhân

- Trong 30 năm cuối thế kỉ XIX, mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản ngày càng sâu sắc.

- Giai cấp công nhân sử dụng nhiều hình thức đấu tranh chống lại giới chủ.

- Sự xâm nhập của chủ nghĩa Mác, sự phát triển của phong trào công nhân dẫn đến sự ra đời của một số đảng và tổ chức cộng sản.

c) Sự thành lập và hoạt động của Quốc tế thứ hai (1889-1914)

- Ngày 14/7/1889, Quốc tế thứ hai ra đời ở Pa-ri (Pháp) thay thế cho Quốc tế thứ nhất.

- Quốc tế thứ hai đã có những đóng góp quan trọng trong sự phát triển của phong trào công nhân thế giới cuối thế kỉ XIX.

- Tuy nhiên, sau khi Ph. Ăng-ghen mất, những phần tử cơ hội chủ nghĩa chống lại chủ nghĩa Mác dần chiếm ưu thế trong Quốc tế thứ hai.

- Kế tục sự nghiệp của C. Mác - Ph. Ăng-ghen là V. I. Lênin, lãnh tụ của giai cấp công nhân Nga. Ông đã vạch trần những sai lầm và tác hại của chủ nghĩa xét lại, phát triển chủ nghĩa Mác thành chủ nghĩa Mác - Lênin.