Lý thuyết Cân bằng trong dung dịch nước - Hóa học 11 - Chân trời sáng tạo

I. Sự điện li, chất điện li, chất không điện li

1. Hiện tượng điện li

- Sự điện li là quá trình phân li các chất trong nước tạo thành ion.

- Chất điện li là những chất khi tan trong nước phân li ra các ion.

2. Chất điện li

a, Chất điện li và không điện li

- Chất điện li là những chất tan trong nước phân li ra các ion. VD: hydrochloric acid, sodium hydroxide, ..

- Chất không điện li là chất không phân li ra các ion. VD: saccarose, ethanol….

b, Chất điện li mạnh và chất điện li yếu

- Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước, hầu hết các phân tử chất tan đều phân li ra ion. Thường gặp là:

+ Các acid mạnh: HCl, H₂SO₄, HNO₃…

+ Các base mạnh: NaOH, KOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂…

+ Hầu hết các muối.

Phản ứng: Một chiều.
Biểu diễn: Mũi tên một chiều (→).

VD: HNO₃ → H⁺ + NO₃^-.

- Chất điện li yếu là chất khi tan trong nước chỉ có một phần phân tử chất tan phân li ra ion. Thường gặp là:

+ Các acid yếu: CH₃COOH, HClO, HF, H₂SO₃…

+ Base yếu: Cu(OH)₂, Fe(OH)₂…

Phản ứng: Thuận nghịch.

Biểu diễn: Hai nửa mũi tên ngược nhau ()

VD: CH₃COOH  CH₃COO^- + H⁺.

II. Thuyết Bronsted – Lowry về acid-base.

1. Khái niệm acid – base theo thuyết Bronsted – Lowry.

- Acid là chất cho proton (H⁺).

- Base là chất nhận proton (H⁺).

2. Ưu điểm của thuyết Bronsted – Lowry.

Tổng quát hơn thuyết Arhenius. (Phân tử không có nhóm –OH như NH₃ hay CO₃^- cũng là base).

III. Khái niệm pH , chất chỉ thị acid-base.

1. Khái niệm pH

với [H⁺] là nồng độ mol của ion H⁺.

- Môi trường acid có pH < 7.

- Môi trường base có pH > 7.

- Môi trường trung tính có pH = 7.

2. Xác định pH

- Sử dụng máy đo pH.

- Màu giấy pH, giấy quỳ và phenolphtalein:

IV. Chuẩn độ acid – base

Nguyên tắc: Chuẩn độ là phương pháp xác định nồng độ của một chất bằng một dung dịch chuẩn đã biết nồng độ.

V. Sự thủy phân của các ion

- Phản ứng thủy phân là phản ứng giữa ion với nước tạo ra các dung dịch  có môi trường khác nhau.

VD: Dung dịch Na₂CO₃: Na⁺ không bị thủy phân, CO₃^2- thủy phân trong nước tạo OH^-:

CO₃^2- + H₂O  HCO₃^- ₊ OH^-

Vì vậy Na₂CO₃ có môi trường base.

SƠ ĐỒ TƯ DUY