Lý thuyết Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật - Sinh học 11 Cánh diều

BÀI 19. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA ĐỘNG VẬT

Các nhân tố bên trong ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật như thế nào?

Di truyền:

• Hệ gene quy định đặc điểm sinh học đặc trưng cho loài như kích thước, tuổi thọ, khả năng kháng bệnh... 

• Bên cạnh đó, hệ gene quy định hiệu quả chuyển đổi thức ăn, tốc độ, giới hạn và thời gian sinh trưởng, phát triển.

• Cơ chế điều khiển của hệ gene gồm nhiều bước, được điều chỉnh bởi các yếu tố phiên mã đặc hiệu. 

Giới tính:

• Ở từng thời kỳ, quá trình sinh trưởng, phát triển giữa giới đực và giới cái không giống nhau do có sự khác biệt về hormone. 

Hormone:

• Ở động vật không xương sống: juvenile và ecdysteroid. 
• Ở động vật có xương sống: GH (growth hormone), thyroxine, testosterone, estrogen.

Các nhân tố bên ngoài ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật như thế nào?

• Chế độ dinh dưỡng: là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng và phát triển của động vật qua các giai đoạn. 
• Điều kiện môi trường: Điều kiện sống của động vật bao gồm nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, hàm lượng Oxi,... ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất ở động vật. 
• Tác nhân gây bệnh: Những tác nhân gây bệnh cho động vật dẫn đến kìm hãm quá trình sinh trưởng và phát triển, thậm chí gây tử vong hàng loạt. 

Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển ở động vật vào thực tiễn như thế nào?

• Hiện nay, nhiều công nghệ hiện đại đã và đang được áp dụng trong chăn nuôi như sử dụng nanobiotic-Ag (hạt bạc có kích thước từ 0,1 – 100 nm) giúp kích thích hoạt động chuyển hóa tế bào; hệ thống chiếu sáng, làm mát chuồng trại có cảm biến tự động; gắn chíp điện tử để theo dõi sức khoẻ của con vật,...

• Việc sử dụng thuốc kháng sinh, vaccine, hormone cần thực hiện đúng loại, liều lượng, thời điểm, thời gian ngừng sử dụng trước khi thu hoạch vật nuôi thương phẩm (bán lấy thịt, sữa,...) theo quy định và hướng dẫn của cơ quan chức năng.