Giải bài tập 2 trang 25 sách bài tập văn 12 - kết nối tri thức

Đề bài

Lập dàn ý cho đề bài: Viết một bài văn (khoảng 1.000 chữ) phân tích những điểm tương đồng và khác biệt giữa hai cặp câu thơ sau đây:

Nhật mộ hương quan hà xứ thị, 

Yên ba giang thượng sử nhân sầu. 

(Quê hương khuất bóng hoàng hôn, 

Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai) 

(Thôi Hiệu, Hoàng Hạc lâu (Lầu Hoàng Hạc), Tản Đà dịch)

Lòng quê dợn dợn vời con nước, 

Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.

(Huy Cận, Tràng giang)

Lời giải chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu chung về hai tác giả và hai tác phẩm:

+ Thôi Hiệu: Nhà thơ nổi tiếng thời nhà Đường, bài thơ Hoàng Hạc lâu là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông.

+ Huy Cận: Nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ mới, tác phẩm Tràng giang là một bài thơ trữ tình sâu sắc, mang đậm chất thơ cổ điển.

- Giới thiệu hai cặp câu thơ:

+ Cặp câu thơ trong Hoàng Hạc lâu của Thôi Hiệu và Tràng giang của Huy Cận đều thể hiện nỗi nhớ quê hương và tâm trạng buồn man mác.

+ Đề dẫn vào phân tích sự tương đồng và khác biệt giữa hai cặp câu thơ.

II. Thân bài

1. Tương đồng về nội dung và cảm xúc

- Cả hai cặp câu thơ đều thể hiện nỗi nhớ quê hương da diết:

+ Thôi Hiệu: Nhớ quê khi hoàng hôn buông xuống, ánh mắt mịt mờ không biết đâu là quê hương.

+ Huy Cận: Nỗi nhớ quê hương dâng trào cùng với dòng nước chảy, một cảm xúc dợn dợn, dâng lên đầy ám ảnh.

- Tâm trạng buồn man mác trước cảnh thiên nhiên rộng lớn:

+ Cả hai nhà thơ đều cảm nhận sự nhỏ bé của con người trước không gian bao la, vô tận của thiên nhiên.

+ Thôi Hiệu dùng hình ảnh “khói sóng” để diễn tả nỗi buồn; Huy Cận không cần đến hình ảnh cụ thể như “khói sóng” mà vẫn cảm nhận được nỗi buồn, nỗi cô đơn trước thiên nhiên.

2. Khác biệt trong cách thể hiện và nghệ thuật thơ

- Khác biệt về bối cảnh không gian và thời gian:

+ Thôi Hiệu: Bối cảnh là hoàng hôn buông xuống ở lầu Hoàng Hạc, với hình ảnh khói sóng trên sông.

+ Huy Cận: Bối cảnh là dòng sông Tràng Giang vào buổi chiều, nhưng không có khói sóng hay hoàng hôn.

- Khác biệt về cách diễn đạt nỗi nhớ:

+ Thôi Hiệu: Nỗi nhớ quê hương được khơi gợi từ cảnh hoàng hôn và khói sóng trên sông.

+ Huy Cận: Nỗi nhớ quê hương dâng lên từ chính nội tâm, không cần đến yếu tố bên ngoài tác động.

- Khác biệt về phong cách thơ:

+ Thôi Hiệu: Sử dụng phong cách cổ điển, với hình ảnh cụ thể và tác động trực tiếp đến cảm xúc.

+ Huy Cận: Mang phong cách thơ mới, thể hiện nỗi buồn một cách trừu tượng, nhẹ nhàng nhưng sâu lắng.

3. Ý nghĩa của những điểm tương đồng và khác biệt

   - Tương đồng: Cả hai cặp câu thơ đều thể hiện tình cảm thiêng liêng đối với quê hương, sự cô đơn và nhỏ bé của con người trước thiên nhiên rộng lớn.

    - Khác biệt: Phản ánh sự khác nhau trong cách cảm nhận và thể hiện của hai tác giả thuộc hai thời đại khác nhau: Thôi Hiệu với lối thơ cổ điển, cụ thể; Huy Cận với lối thơ hiện đại, mang đậm tính tượng trưng và trừu tượng.

III. Kết bài

- Khẳng định lại giá trị của hai cặp câu thơ:

+ Cả Thôi Hiệu và Huy Cận đều đã thành công trong việc diễn tả nỗi nhớ quê hương và nỗi buồn của con người trước thiên nhiên.

+ Mỗi cặp câu thơ đều mang một vẻ đẹp riêng, đại diện cho phong cách thơ của từng tác giả, từng thời kỳ.

  - Nêu cảm nhận của bản thân: Cảm nhận về sự đồng cảm và thấu hiểu nỗi buồn, nỗi nhớ trong hai cặp câu thơ. Ý nghĩa nhân văn sâu sắc về tình cảm quê hương và thân phận con người trước không gian vô tận của thiên nhiên.