Bài 9: Sản xuất dầu mỏ - Vấn đề môi trường – Nguồn nhiên liệu thay thế dầu mỏ - Chuyên đề học tập Hóa 11 Chân trời sáng tạo

MĐ

Ngành sản xuất dầu mỏ của một số nước/ khu vực trên thế giới và sự phát triển của công nghiệp dầu mỏ Việt Nam có liên quan đến trữ lượng và sản lượng dầu mỏ như thế nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào trữ lượng dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Trữ lượng và sản lượng dầu mỏ phân bố không đồng đều trên thế giới. Vậy nên các nước khi khai thác sản lượng sẽ phụ thuộc vào các mỏ dầu tại khu vực đó

CH mục I TL1

Hãy nêu tên một vài công ty kinh doanh xăng dầu mà em biết

Phương pháp giải:

Liên hệ với thực tiễn

Lời giải chi tiết:

Công ty petrolimex, Viétovpetro

CH mục I TL2

Dầu mỏ thường được sử dụng vào những mục đích nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự tiêu thụ dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Dầu mỏ được sử dụng để xuất khẩu, chạy động cơ đốt trong, làm nhiên liệu phản lực,…

CH mục I TL3

Từ bảng 9.1 thứ hạng trữ lượng dầu mỏ thế giới tập trung nhiều nhất ở vùng nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào thông tin trong bảng 9.1

Lời giải chi tiết:

Tập trung nhiều ở vùng châu mĩ, tây á

CH mục I TL4

giải thích tại sao dầu mỏ là một nguyên liệu quý giá.

Phương pháp giải:

Dựa vào số liệu trong sự tiêu thụ dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Hơn 13 tỉ lít xăng, dầu được sử dụng trên thế giới mỗi ngày. Chính vì vậy, xăng dầu dầu mỏ được xem là nguồn nhiên liệu quý giá.

CH mục I TL5

Dầu mỏ là nguồn tài nguyên không thể tái tạo. Chúng ta sẽ làm gì nếu một ngầy dầu mỏ sẽ cạn kiệt?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Chúng ta sẽ tìm nguyên liệu thay thế dầu mỏ hoặc là thay đổi cấu tạo động cơ để tiết kiệm nhiên liệu hoặc sử dụng được nguồn nhiên liệu thay thế

CH mục I TL6

Dựa vào thông tin cung cấp, em hãy tìm hiểu các chủng loại sản phẩm của dầu mỏ trong cuộc sống và một số ngành kinh tế quốc dân.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Dầu mỏ được sử dụng để:

- Cung cấp nhiên liệu cho ô tô, xe tải, máy bay, tàu thuỷ …

- Cung cấp nhiệt cho các nhà máy, gia đình và sản xuất điện.

- Làm nguyên liệu để tạo ra các sản phẩm khác như: nhựa, mỹ phẩm, sơn, may mặc, chất tẩy rửa, y tế …

- Tạo nhiệt trong công nghiệp.

CH mục II TL7

Từ công nghiệp dầu mỏ ở Việt Nam, em hãy nêu triển vọng của công nghiệp dầu mỏ nước ta

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về tìm hiểu công nghiệp hóa dầu mỏ ở Việt Nam

Lời giải chi tiết:

Ở nước ta, dầu mỏ và khí thiên nhiên tập trung chủ yếu ở thềm lục địa phía Nam với trữ lượng khoảng 3 – 4 tỉ tấn. Lĩnh vực lọc hoá dầu ở nước ta đã bắt đầu từ năm 1982 với các nhà máy lọc dầu đơn giản, quy mô nhỏ. Hiện nay ngành công nghiệp dầu mỏ ở Việt Nam đang từng bước phát triển trở thành mũi nhọn của nền kinh tế Việt Nam.

CH mục II TL8

Trữ lượng dầu mỏ Việt Nam cho thấy dầu mỏ đóng góp cho sự phát triển nền kinh tế đất nước như thế nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Trong giai đoạn 2009 – 2013, bình quân nguồn thu từ dầu thô đóng góp khoảng 13,6% tổng thu ngân sách hằng năm ở Việt Nam

CH mục III TL9

Sự cố tràn dầu xảy ra do nguyên nhân nào? Em hãy nêu tác hại của sự cố tràn dầu đối với con người, môi trường.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về các tác động của sự cố tràn dầu

Lời giải chi tiết:

Nguyên nhân: trong quá trình vận chuyện hoặc rò rỉ, vỡ đường ống, vỡ bể chứa….

Tác hại: làm chết các loài sinh vật biển, ô nhiễm môi trường biển, nguồn đất, gây nhiễm độc lâu dài trong đất.

CH mục III TL10

Làm thế nào để giảm thiểu sự ảnh hưởng tới môi trường của các nhiên liệu hóa thạch này?

Phương pháp giải:

Dựa vào các phương pháp xử lí sự cố tràn dầu

Lời giải chi tiết:

Phương pháp vật lí: dùng phao giữ dầu nổi trên mặt nước, dùng máy hút dầu, sử dụng Skimmer (hút dầu), dùng nước nóng và rửa cao áp

Phương pháp sinh học: Sử dụng các tác nhân tự nhiên hay các vi sinh vật (nấm, vi khuẩn,…) để thúc đẩy quá trình phân hủy các hydrocarbon dầu mỏ.

Phương pháp hóa học: Sử dụng các chất phân tán, sử dụng phương pháp đốt, dùng các tác nhân tạo gel, phương pháp sử dụng chất liệu hấp thụ,…

CH mục III TL12

Khi sự cố tràn dầu trên biển, dầu lan rất nhanh trên mặt nước rồi phân tán vào nước, bề mặt nước bị ô nhiễm cũng lan rộng rất nhanh. Em hãy giải thích.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức vật lí về sóng

Lời giải chi tiết:

Khi sự cố tràn dầu trên biển, sóng biển và gió làm dầu lan rất nhanh trên mặt nước.

CH mục III LT

Vì sao sự cố tràn dầu trên biển thường gây thiệt hại nhiều hơn so với trên đất liền?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức của bản thân

Lời giải chi tiết:

Vì các sinh vật biển thường có giá trị kinh tế cao và khó thể nuôi trồng lại

CH mục III VD

Quan sát các hình 9.5, hình 9.6 và đọc thông tin về phương pháp sử lí sự cố tràn dầu nào hiện nay được sử dụng hiệu quả.

Phương pháp giải:

Dựa vào hình 9.5 và hình 9.6

Lời giải chi tiết:

Phương pháp vật lí được sử dụng hiệu quả nhất.

CH mục IV

Rác dầu là gì? Tại sao phải xử lí rác dầu?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Trong quá trình khai thác dầu mỏ một số loại rác dầu phát sinh từ các  hoạt động khoan tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí.

Phải xử lí những rác dầu, nếu không sẽ ảnh hưởng đến  hiệu suất quá trình, chất lượng sản phẩm, môi trường,...

CH mục V TL14

Dầu mỏ được gọi là tài nguyên không tái tạo. Tại sao?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Vì con người không thể tự tổng hợp ra dầu mỏ

CH mục V TL15

Chúng ta sẽ sử dụng nhiên liệu gì khi dầu mỏ cạn kiệt?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về một số nguồn nhiên liệu thay thế dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Dùng than đá, đá dầu, khí thiên nhiên, khí hydrogen

CH mục V TL16

Vì sao phải tìm các nguồn năng lượng mới thay thế dầu mỏ, hoặc pahri tiết kiệm dầu mỏ trong lĩnh vực năng lượng?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Vì dầu mỏ là nguồn nguyên liệu không thể tái tạo nên cần tìm các nguồn năng lượng mới để thay thế

CH mục V TL17

Các vụ nổ do rò rỉ khí thiên nhiên xảy ra mỗi năm gây ra những tác động bất lợi đến sức khỏe môi trường và cộng đồng. Khí thiên nhiên bị rò rỉ ảnh hưởng đến môi trường như thế nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào thành phần hóa học của khí thiên nhiên

Lời giải chi tiết:

Khí thiên nhiên khi rò rỉ ra bên ngoài sẽ làm tăng lượng khí CO₂ gây ra hiệu ứng nhà kính nóng lên toàn cầu

CH mục V TL19

Giải thích tại sao hydrogen là nguồn năng lượng sạch lí tưởng

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của hydrogen

Lời giải chi tiết:

Vì khi hydrogen đốt cháy sẽ tạo ra nước ít gây hại đến con người

Bài tập CH1

Từ trữ lượng và sản lượng dầu mỏ của thế giới cho thấy dầu mỏ không phải vô tận, em hãy đề xuất cách tiết kiệm nhiên liệu ở gia định và địa phương

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tiễn với bản thân

Lời giải chi tiết:

Sử dụng than đá để thay thế dầu mỏ, tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng phương tiện công cộng.

Bài tập CH2

Vì sao dầu mỏ được xem là nguồn nhiên liệu quan trọng của thế giới hiện nay? Tìm dẫn chứng để chứng minh ngành công nghiệp dầu mỏ đã góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế của nước ta

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về dầu mỏ

Lời giải chi tiết:

Vì mỗi ngày con người sử dụng 13 tỉ lít dầu phục vụ cho công nghiệp, sản xuất.

Dẫn chứng để chứng minh ngành công nghiệp dầu mỏ đã góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế của Việt Nam trong những năm qua: 

• Kể từ khi được đưa vào khai thác vào năm 1986 tại mỏ Bạch Hổ, dầu thô đã có đóng góp quan trọng vào nền kinh tế của Việt Nam. Trong giai đoạn 2009 – 2013, bình quân nguồn thu từ dầu thô đóng góp khoảng 13,6% tổng thu ngân sách hằng năm.
• Nguồn thu từ dầu thô đạt 98,1 nghìn tỉ đồng, chiếm 12,1% tổng ngân sách Nhà nước năm 2014 và đạt 62,4 nghìn tỉ đồng (do ảnh hưởng của việc giảm mạnh giá dầu), chiếm 7,1% tổng ngân sách năm 2015.