Hợp chất chứa nitrogen - Từ điển môn Hoá 12 1. Peptide là gì?
Peptide là những hợp chất hữu cơ được cấu tạo từ các đơn vị α-amino acid liên kết với nhau qua liên kết peptide (-CO-NH-).
Các peptide chứa từ 2, 3, 4,... đơn vị α- amino acid lần lượt được gọi là dipeptide, tripeptide, tetrapeptide,...; peptide chứa nhiều đơn vị α-amino acid được gọi là polypetide.
2. Tính chất hoá học: Phản ứng thuỷ phân
Peptide bị thuỷ phân bởi acid, base hoặc enzyme.
(xét n – peptide chứa 1 nhóm NH2 và 1 nhóm COOH)
- Thuỷ phân trong môi trường trung tính (H2O) => tạo các\(\alpha \)-amino acid
H2N-CH2CONHCH(CH3)COOH+H2O → H2NCH2COOH+H2NCH(CH3)COOH
Viết gọn: Gly-Ala +H2O → Gly + Ala
Tổng quát: n-peptide + (n -1) H2O → các\(\alpha \)-amino acid
- Thuỷ phân trong môi trường base: => tạo muối của \(\alpha \)-amino acid.
H2N-CH2CONHCH(CH3)COOH+2NaOH → H2NCH2COONa+H2NCH(CH3)COONa+H2O
Viết gọn: Gly-Ala + 2NaOH → GlyNa + AlaNa + H2O
Tổng quát: n-peptide + nNaOH → muối + H2O
-Thuỷ phân trong môi trường acid: => tạo muối của \(\alpha \)-amino acid. H2NCH2CONHCH(CH3)COOH + H2O + 2HCl →ClH3NCH2COOH +ClH3NCH(CH3)COOH
Viết gọn: Gly-Ala + 2HCl +H2O → Gly.HCl + Ala.HCl
Tổng quát: n-peptide + nHCl +(n-1) H2O → muối
* Nếu thuỷ phân không hoàn toàn tạo thành các peptide ngắn hơn.
Ví dụ: Tetrapeptide Gly-Tyr-Val-Ala khi bị thuỷ phân không hoàn toàn có thể tạo thành các tripeptide
Gly-Tyr-Val, Tyr-Val-Ala và các dipeptide là Gly-Tyr, Tyr-Val, Val-Ala.
3. Cách xác định peptide ban đầu từ phản ứng thuỷ phân
|
1. Thuỷ phân peptide trong môi trường trung tính
|
|
2. Thuỷ phân peptide trong môi trường acid: Peptide (n mắt xích) + n HCl+(n-1)H2O \( \to \) n. muối => mpeptide + mnước + macid = mmuối |
|
3. Thuỷ phân peptide trong môi trường kiềm Peptide (n mắt xích) + nNaOH \( \to \) muối + H2O Số mol NaOH = số α- amino acid. npeptide => nnước = npeptide & mpeptide + mNaOH = mmuối + mnước |
|
4. Một số công thức tổng quát - Công thức tổng quát amino acid no chứa một nhóm -NH2 và một nhóm -COOH: CnH2n+1NO2. - Công thức tổng quát peptide chứa x gốc amino acid trên: CnH2n+2-xNxOx+1. => số N cho biết loại peptide: N2 là dipeptide, N3 là tripeptide, N4 là tetrapeptide.... => số O cho biết loại peptide: O3 là dipeptide, O4 là tripeptide, O5 là tetrapeptide...... - Tính M của peptide : Mpeptide = tổng \({M_{\alpha - amino acid}}\) – số liên kết peptide.18 Vd : MAla-Gly = 75+89- 1.18 = 146 |
