Ở đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh, những yếu tố đặc trưng nào của truyện lịch sử đã được tác giả sử dụng? Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện lịch sử của tác giả.
Xác định các yếu tố đặc trưng của truyện lịch sử và nhận xét nghệ thuật kể chuyện lịch sử.
- Bối cảnh: tái hiện những sự kiện, nhân vật có thật ở một thời kì, một giai đoạn lịch sử cụ thể: chiến thắng mùa xuân năm Kỉ Dậu (1789), Quang Trung đánh tan 29 vạn quân Thanh => Nhờ khả năng tưởng tượng, hư cấu và miêu tả của nhà văn, bối cảnh của một thời đại trong quá khứ trở nên sống động như đang diễn ra trước mắt
- Nhân vật: khá phong phú, tập trung khắc họa những nhân vật nổi tiếng như vua chúa, anh hùng, các vị tướng cầm quân – những con người có vai trò quan trọng đối với đời sống của cộng đồng, dân tộc, trong đó, Quang Trung, Lê Chiêu Thống là những nhân vật tiêu biểu
- Cốt truyện: được xây dựng trên cơ sở các sự kiện từng xảy ra; tuy nhiên, các tác giả đã tái tạo, hư cấu, sắp xếp theo dụng ý nghệ thuật của mình nhằm thể hiện chủ đề tư tưởng.
- Ngôn ngữ: được miêu tả khá thành công, phù hợp với đặc điểm của thời đại, vị thế xã hội và tính cách của từng nhân vật
Cách 2- Đặc trưng: theo lối biên niên
- Nhận xét: Tác phẩm viết về đề tài lịch sử này có chứa đựng các nhân vật và các chi tiết hư cấu, tuy nhiên nhân vật chính và sự kiện chính thì được sáng tạo trên các sử liệu xác thực trong lịch sử, tôn trọng lời ăn tiếng nói, trang phục, phong tục, tập quán phù hợp với giai đoạn lịch sử ấy.
Cách 3- Ở đoạn trích này, những yếu tố đặc trưng của truyện lịch sử đã được tác giả sử dụng là:
+ Truyện tái hiện những sự kiện, nhân vật ở một thời kì, một giai đoạn lịch sử cụ thể.
+ Cốt truyện được xây dựng trên các cơ sở các sự kiện đã xảy ra nhằm thể hiện chủ đề của tác phẩm.
+ Truyện khắc họa nhân vật nổi tiếng: vua Quang Trung, Lê Chiêu Thống,…
+ Ngôn ngữ truyện kể và nhân vật phù hợp với thời đại được miêu tả.
- Nghệ thuật kể chuyện: Lối văn trần thuật đặc sắc. Không ghi chép sự kiện một cách gấp gáp qua từng mốc thời gian mà miêu tả cụ thể hành động, lời nói. Miêu tả được thế đối lập giữa hai đội quân và trung thành với lịch sử dân tộc.
Cách 4Đặc trưng của truyện lịch sử: theo lối biên niên, kể về các biến cố lịch sử qua các thời đại, tái hiện lại các nhân vật lịch sử, các cuộc chiến tranh, các hoạt động bang giao; tác phẩm viết về đề tài lịch sử này có chứa đựng các nhân vật và các chi tiết hư cấu, tuy nhiên nhân vật chính và sự kiện chính thì được sáng tạo trên các sử liệu xác thực trong lịch sử, tôn trọng lời ăn tiếng nói, trang phục, phong tục, tập quán phù hợp với giai đoạn lịch sử ấy; văn học lịch sử thường mượn chuyện xưa nói chuyện đời nay, hấp thu những bài học của quá khứ, bày tỏ sự đồng cảm với những con người và thời đại đã qua.
Đây là những thể loại văn học vừa thuộc phạm trù khoa học lịch sử, vừa thuộc phạm trù khoa học văn học nghệ thuật do phẩm chất riêng của từng tác phẩm như miêu tả sinh động, khắc họa chân dung, tính cách, chi tiết chọn lọc, gợi cảm, tái hiện tình huống, không khí, ngôn từ lịch sử,…
Các bài tập cùng chuyên đề
Kể tên một số nhân vật lịch sử mà em biết. Em thích nhất nhân vật nào? Vì sao?
Chia sẻ những hiểu biết của em về người anh hùng Quang Trung – Nguyễn Huệ.
Theo em, kết quả trận đánh giữa quân Tây Sơn và quân Thanh trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh sẽ như thế nào? Dựa vào đâu em dự đoán như vậy?
Em có đoán đúng kết quả trận đánh trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh không?
Đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh có thể chia thành mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần.
Em hãy liệt kê những nhân vật và sự kiện lịch sử được tác giả đề cập trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh.
Tìm những chi tiết tiêu biểu miêu tả thái độ, lời nói và hành động của Bắc Bình Vương khi nghe tin báo quân Thanh xâm lược nước ta trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh. Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách gì của nhân vật?
Nêu cảm nhận của em về nhân vật vua Quang Trung được khắc họa trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh, qua đó nhận xét cảm hứng của các tác giả đối với vị anh hùng dân tộc này.
Trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh, nhân vật Lê Chiêu Thống được khắc họa rõ nét qua những chi tiết tiêu biểu nào? Phân tích một chi tiết đặc sắc, thể hiện rõ bản chất của nhân vật Lê Chiêu Thống, qua đó thấy được thái độ của tác giả đối với nhân vật này.
Sự đối lập giữa hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống, giữa quân Tây Sơn và quân Thanh có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của đoạn trích? Hãy khái quát chủ đề đó.
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu cảm nhận về một chi tiết trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất.
Truyện Quang Trung đại phá quân Thanh viết về sự kiện gì? Cốt truyện, bối cảnh, nhân vật chính trong truyện liên quan như thế nào với lịch sử của dân tộc?
Chủ đề, tư tưởng, thông điệp nội dung mà văn bản truyện Quang Trung đại phá quân Thanh muốn thể hiện
Một số đặc điểm hình thức nổi bật của truyện Quang Trung đại phá quân Thanh (sự kiện, nhân vật, ngôn ngữ mang không khí và dấu ấn lịch sử)
Những tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua văn bản truyện Quang Trung đại phá quân Thanh
Đọc trước văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh; tìm hiểu thêm thông tin về nhóm tác giả Ngô gia văn phái.
Phần (1) đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh kể về tuyến nhân vật nào?
Tóm tắt ý chính lời dụ của Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh.
Ý nào trong lời của Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh thể hiện tầm nhìn, biết “lo xa”?
Cách đánh giặc của Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh có gì đặc biệt?
Phần (3) đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh có thể coi là một tuyến truyện không? Vì sao?
Hình dung thái độ và hành động của vua Lê trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh.
Văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh kể về những sự kiện gì? Các sự kiện ấy liên quan đến những tuyến nhân vật nào?
Đặt tên và nêu nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh.
Phân tích một số chi tiết trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh để làm rõ đặc điểm tính cách của hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống.
Hãy làm sáng tỏ đặc điểm của một truyện lịch sử có cốt truyện đa tuyến qua đoạn trích (chú ý các yếu tố nhân vật và sự kiện chính).
Theo em, qua đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc thông điệp gì? Thông điệp ấy có giá trị với cuộc sống hôm nay như thế nào?
Để viết bài giới thiệu về nhân vật Quang Trung trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh, em sẽ nêu những ý chính nào?
Lời nói của vua Quang Trung: “Chớ có quen theo thói cũ, ăn ở hai lòng, nếu như việc phát giác ra, sẽ bị giết chết ngay tức khắc, không tha một ai, chớ bảo là ta không nói trước!” trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh đã thể hiện tình cảm, thái độ gì của người anh hùng?
A. Ý thức sâu sắc về chủ quyền của đất nước, độc lập của dân tộc
B. Tự hào về truyền thống oanh liệt của cha ông, quyết tâm tiêu diệt kẻ thù xâm lược
C. Căm ghét hành động bán nước của Lê Chiêu Thống, quyết tâm trừng trị
D. Cảnh báo trước những kẻ có ý đồ phản trắc, không chịu đồng tâm hiệp lực để chống giặc
Từ ngữ nào sau đây KHÔNG thể hiện đúng thái độ của tác giả khi miêu tả kết cục của vua Lê Chiêu Thống trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh?
A. Phê phán, chê bai
B. Nuối tiếc, xót xa
C. Hả hê, vui sướng
D. Thương xót, ngậm ngùi