Trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh, nhân vật Lê Chiêu Thống được khắc họa rõ nét qua những chi tiết tiêu biểu nào? Phân tích một chi tiết đặc sắc, thể hiện rõ bản chất của nhân vật Lê Chiêu Thống, qua đó thấy được thái độ của tác giả đối với nhân vật này.
Đọc văn bản, xác định các chi tiết khắc họa nhân vật Lê Chiêu Thống. Và chọn 1 chi tiết đặc sắc để phân tích.
- Nhân vật Lê Chiêu Thống được khắc họa rõ nét qua những chi tiết: Vua Lê ở trong điện, nghe tin có việc biến ấy, vội vã cùng bọn Lê Quýnh, Trịnh Hiến đưa thái hậu ra ngoài; gấp rút chạy đến Nghi Tàm, thình lình gặp được chiếc thuyền đánh cá, vội cướp lấy rồi chèo sang bờ bắc; đêm ngày đi gấp, không dám nghỉ ngơi; cùng ăn với bọn Quýnh, Hiến ở mâm dưới; cùng nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt…
→ Phân tích: Vua Lê Chiêu Thống và bề tôi trung thành chỉ vì lợi ích riêng của dòng họ mà mù quáng “cõng rắn cắn gà nhà”, cấu kết với nhà Thanh, để rồi đặt vận mệnh của dân tộc vào tay kẻ thù phương Bắc vốn không đội trời chung. Lê Chiêu Thống không xứng đáng với vị thế của bậc quân vương. Kết cục ông phải trả giá là chịu chung số phận thảm hại của kẻ vong quốc: “chạy bán sống, bán chết”, nhịn đói để trốn, ông cùng kẻ cầu cạnh chỉ biết “nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt”. Bằng một giọng văn chậm rãi tác giả đã gợi lên sự thảm bại của bọn vua tôi phản nước, hại dân Lê Chiêu Thống. Mặt khác, đó cũng là tâm trạng ngậm ngùi của người cầm bút trước hình ảnh của một bậc đế vương nhu nhược trong lịch sử nước nhà.
Cách 2- Nhân vật Lê Chiêu Thống được khắc họa rõ nét qua những chi tiết: Vua Lê ở trong điện, nghe tin có việc biến ấy, vội vã cùng bọn Lê Quýnh, Trịnh Hiến đưa thái hậu ra ngoài; gấp rút chạy đến Nghi Tàm, thình lình gặp được chiếc thuyền đánh cá, vội cướp lấy rồi chèo sang bờ bắc; đêm ngày đi gấp, không dám nghỉ ngơi; cùng ăn với bọn Quýnh, Hiến ở mâm dưới; cùng nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt…
- Phân tích: Lê Chiêu Thống không xứng đáng với vị thế của bậc quân vương. Kết cục ông phải trả giá là chịu chung số phận thảm hại của kẻ vong quốc, nhịn đói để trốn. Bằng giọng văn chậm rãi tác giả đã gợi lên sự thảm bại của bọn vua tôi phản nước. Mặt khác, đó cũng là tâm trạng ngậm ngùi hình ảnh của một bậc đế vương nhu nhược trong lịch sử dân tộc
Cách 3- Nhân vật Lê Chiêu Thống được khắc họa rõ nét qua những chi tiết:
+ Vua Lê trong điện, nghe tin có biến ấy, vội vã cùng bọn Lê Quýnh, Trịnh Hiến đưa thái hậu ra ngoài.
+ Cướp thuyền đánh cá khi thấy cầu phao bị đứt, ngày mồng 6 chạy đến núi Tam Tằng.
+ Vua Lê đưa thái hậu đến đồn Hòa Lạc, được một người thổ hào giúp đỡ.
+ Khi vua Lê nghe thấy tin quân Tây Sơn đã đuổi theo đến nơi, vua vội vã đi theo lối tắt đến cửa ải, kịp chỗ nghỉ ngơi của Tôn Sĩ Nghị.
- Phân tích chi tiết vua tôi Lê Chiêu Thống tháo chạy:
+ Vì lợi ích của dòng họ, vị thế nhà Lê mà trở thành những kẻ phản động, cõng rắn cắn gà nhà, đi ngược lại quyền lợi của dân tộc.
+ Đớn hèn, nhục nhã trước quân Thanh.
+ Tháo chạy thục mạng, cướp cả thuyền của dân mà qua sông, khi đuổi kịp Tôn Sĩ Nghị thì “nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt”, rồi chấp nhận phận vong quốc, sau này phải cạo đầu tết tóc như người Mãn Thanh.
- Thái độ của tác giả với vua Lê: Sự xót thương, ngậm ngùi cho số phận của Lê Chiêu Thống. Bởi dù sao ông cũng là một cựu thần trung thành của nhà Lê, trước sự sụp đổ triều đại mình tôn thờ không khỏi không ngậm ngùi, chua xót.
Các bài tập cùng chuyên đề
Kể tên một số nhân vật lịch sử mà em biết. Em thích nhất nhân vật nào? Vì sao?
Chia sẻ những hiểu biết của em về người anh hùng Quang Trung – Nguyễn Huệ.
Theo em, kết quả trận đánh giữa quân Tây Sơn và quân Thanh trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh sẽ như thế nào? Dựa vào đâu em dự đoán như vậy?
Em có đoán đúng kết quả trận đánh trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh không?
Đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh có thể chia thành mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần.
Em hãy liệt kê những nhân vật và sự kiện lịch sử được tác giả đề cập trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh.
Tìm những chi tiết tiêu biểu miêu tả thái độ, lời nói và hành động của Bắc Bình Vương khi nghe tin báo quân Thanh xâm lược nước ta trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh. Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách gì của nhân vật?
Nêu cảm nhận của em về nhân vật vua Quang Trung được khắc họa trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh, qua đó nhận xét cảm hứng của các tác giả đối với vị anh hùng dân tộc này.
Sự đối lập giữa hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống, giữa quân Tây Sơn và quân Thanh có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của đoạn trích? Hãy khái quát chủ đề đó.
Ở đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh, những yếu tố đặc trưng nào của truyện lịch sử đã được tác giả sử dụng? Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện lịch sử của tác giả.
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu cảm nhận về một chi tiết trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất.
Truyện Quang Trung đại phá quân Thanh viết về sự kiện gì? Cốt truyện, bối cảnh, nhân vật chính trong truyện liên quan như thế nào với lịch sử của dân tộc?
Chủ đề, tư tưởng, thông điệp nội dung mà văn bản truyện Quang Trung đại phá quân Thanh muốn thể hiện
Một số đặc điểm hình thức nổi bật của truyện Quang Trung đại phá quân Thanh (sự kiện, nhân vật, ngôn ngữ mang không khí và dấu ấn lịch sử)
Những tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua văn bản truyện Quang Trung đại phá quân Thanh
Đọc trước văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh; tìm hiểu thêm thông tin về nhóm tác giả Ngô gia văn phái.
Phần (1) đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh kể về tuyến nhân vật nào?
Tóm tắt ý chính lời dụ của Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh.
Ý nào trong lời của Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh thể hiện tầm nhìn, biết “lo xa”?
Cách đánh giặc của Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh có gì đặc biệt?
Phần (3) đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh có thể coi là một tuyến truyện không? Vì sao?
Hình dung thái độ và hành động của vua Lê trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh.
Văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh kể về những sự kiện gì? Các sự kiện ấy liên quan đến những tuyến nhân vật nào?
Đặt tên và nêu nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh.
Phân tích một số chi tiết trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh để làm rõ đặc điểm tính cách của hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống.
Hãy làm sáng tỏ đặc điểm của một truyện lịch sử có cốt truyện đa tuyến qua đoạn trích (chú ý các yếu tố nhân vật và sự kiện chính).
Theo em, qua đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc thông điệp gì? Thông điệp ấy có giá trị với cuộc sống hôm nay như thế nào?
Để viết bài giới thiệu về nhân vật Quang Trung trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh, em sẽ nêu những ý chính nào?
Lời nói của vua Quang Trung: “Chớ có quen theo thói cũ, ăn ở hai lòng, nếu như việc phát giác ra, sẽ bị giết chết ngay tức khắc, không tha một ai, chớ bảo là ta không nói trước!” trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh đã thể hiện tình cảm, thái độ gì của người anh hùng?
A. Ý thức sâu sắc về chủ quyền của đất nước, độc lập của dân tộc
B. Tự hào về truyền thống oanh liệt của cha ông, quyết tâm tiêu diệt kẻ thù xâm lược
C. Căm ghét hành động bán nước của Lê Chiêu Thống, quyết tâm trừng trị
D. Cảnh báo trước những kẻ có ý đồ phản trắc, không chịu đồng tâm hiệp lực để chống giặc
Từ ngữ nào sau đây KHÔNG thể hiện đúng thái độ của tác giả khi miêu tả kết cục của vua Lê Chiêu Thống trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh?
A. Phê phán, chê bai
B. Nuối tiếc, xót xa
C. Hả hê, vui sướng
D. Thương xót, ngậm ngùi
