Bài 7. Phong trào Tây Sơn thế kỉ XVIII SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Câu 1

Trả lời Câu 1 trang 16 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Phong trào Tây Sơn bùng nổ năm 1771 do một trong những nguyên nhân nào sau đây?

A. Triều đình Mãn Thanh đưa quân xâm lược Đại Việt.

B. Nguyễn Ánh cầu viện vua Xiêm đem quân sang giúp đỡ.

C. Chính quyền phong kiến đã khủng hoảng, suy yếu trầm trọng.

D. Trương Phúc Loan tạo phản, lật đổ chính quyền chúa Nguyễn.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

- Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ của Phong trào Tây Sơn là: chính quyền phong kiến đã khủng hoảng, suy yếu trầm trọng.

Câu 2

Trả lời Câu 2 trang 16 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Từ năm 1771 đến năm 1789, phong trào Tây Sơn đã giành được những thắng lợi tiêu biểu nào sau đây?

A. Lật đổ chính quyền chúa Nguyễn, chúa Trịnh, vua Lê, đánh đuổi quân Xiêm và đại phá quân Thanh.

B. Lật đổ chính quyền phong kiến Đàng Trong và Đàng Ngoài, đánh tan quân xâm lược Mông - Nguyên.

C. Xoá bỏ chính quyền của chúa Nguyễn, đại phá quân Mông - Nguyên và lật đổ chính quyền họ Trịnh.

D. Đánh đuổi quân Minh và quân Xiêm, quân Thanh, xoá bỏ chính quyền vua Lê - chúa Trịnh.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

Từ năm 1771 đến năm 1789, phong trào Tây Sơn đã giành được những thắng lợi tiêu biểu: lật đổ chính quyền chúa Nguyễn, chúa Trịnh, vua Lê, đánh đuổi quân Xiêm và đại phá quân Thanh.

Câu 3

Trả lời Câu 3 trang 17 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Ý nào sau đây mô tả sự thất bại của quân Thanh trước quân Tây Sơn?

A. 29 vạn quân Thanh đều bị tiêu diệt ở trận Ngọc Hồi - Đống Đa.

B. Tướng Sầm Nghi Đống và tướng Tôn Sĩ Nghị tử trận ở Thăng Long.

C. Sau lần bại trận năm 1789, quân Thanh sợ quân Tây Sơn như sợ cọp.

D. Tướng Sầm Nghi Đống phải thắt cổ tự tử, Tôn Sĩ Nghị bỏ chạy về nước.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: D

Sau lần bại trận năm 1789, quân Thanh sợ quân Tây Sơn như sợ cọp cho thấy sự thất bại của quân Thanh trước quân Tây Sơn.

Câu 4

Trả lời Câu 4 trang 17 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Nội dung nào sau đây không đúng nguyên nhân dẫn đến thắng lợi của phong trào Tây Sơn?

A. Sự ủng hộ và giúp đỡ nhiệt tình của nhân dân Chăm-pa.

B. Nhờ có sự ủng hộ của đông đảo các tầng lớp nhân dân.

C. Sự lãnh đạo, chỉ huy tài tình của bộ chỉ huy nghĩa quân.

D. Truyền thống yêu nước chống ngoại xâm của dân tộc.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

- Nguyên nhân dẫn đến thắng lợi của phong trào Tây Sơn:

+ Nhờ có sự ủng hộ của đông đảo các tầng lớp nhân dân.

+ Sự lãnh đạo, chỉ huy tài tình của bộ chỉ huy nghĩa quân.

+ Truyền thống yêu nước chống ngoại xâm của dân tộc.

Câu 5

Trả lời Câu 5 trang 17 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Nội dung nào sau đây không đúng ý nghĩa lịch sử về thắng lợi của phong trào Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc?

A. Thể hiện và chứng minh sức mạnh to lớn của quần chúng nhân dân.

B. Xoá bỏ ranh giới sông Gianh đã đặt cơ sở cho việc thống nhất đất nước.

C. Nhờ tài chỉ huy và nghệ thuật quân sự của Nguyễn Huệ - Quang Trung.

D. Đã góp phần vào bảo vệ nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

- Ý nghĩa lịch sử về thắng lợi của phong trào Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc:

+ Thể hiện và chứng minh sức mạnh to lớn của quần chúng nhân dân.

+ Xoá bỏ ranh giới sông Gianh đã đặt cơ sở cho việc thống nhất đất nước.

+ Đã góp phần vào bảo vệ nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.

Câu 6

Trả lời Câu 6 trang 17 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Đọc đoạn tư liệu sau đây và trả lời câu hỏi:

“Khi Phúc Khoát chết, thái giám Chủ Đức hầu cùng quốc phó ngoại tả Đạt quận công Trương Phúc Loan âm mưu đổi di chúc, lập con út là Phúc Thuần [lên thay]... [Phúc Thuần] tuổi trẻ, thích chơi bời múa hát, có bệnh... chuyên dùng Phúc Loan, tôn làm Quốc phó. Phúc Loan bản quan, buôn ngục, [đưa ra] hình phạt và thuế má nặng nề... Người họ Nguyễn đều oán mà không dám nói”.

(Lê Quý Đôn, Phủ biên tạp lục, NXB Văn hoá - Thông tin, Hà Nội, 2007, tr.87)

a) Cho biết bối cảnh lịch sử của Đàng Trong được phản ánh qua đoạn tư liệu.

b) Phong trào Tây Sơn bùng nổ có phải là một tất yếu lịch sử không? Vì sao?

Lời giải chi tiết:

♦ Yêu cầu a) Đoạn trích cho thấy chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong vào cuối thế kỉ XVIII đã suy yếu và tồn tại nhiều mâu thuẫn. Bên cạnh đó là sự lộng quyền và tham tàn của Trương Phúc Loan.

♦ Yêu cầu b) Phong trào Tây Sơn bùng nổ là một tất yếu lịch sử, vì:

- Nổ ra trong bối cảnh các chính quyền phong kiến thống trị trên cả nước đã suy yếu và khủng hoảng trầm trọng. Mâu thuẫn giữa nhân dân lao động, đặc biệt là giữa giai cấp nông dân với chính quyền phong kiến, trở nên gay gắt.

- Phong trào nhận được sự ủng hộ của đông đảo các tầng lớp nhân dân.

- Giải quyết được các nhiệm vụ lịch sử: lật đổ các chính quyền phong kiến (chúa Nguyễn, chúa Trịnh, vua Lê); đánh đuổi ngoại xâm; đặt cơ sở cho sự nghiệp thống nhất đất nước.

Câu 7

Trả lời Câu 7 trang 18 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Chọn thông tin cho sẵn sau đây đặt vào các ô từ (1) đến (5) để hoàn thành đồ trong hình 7.1: A. Đàng Ngoài rối loạn, Nguyễn Huệ cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc dẹp loạn để ổn định tình hình; B. Quân Tây Sơn chiếm phủ thành Quy Nhơn; C. Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc lật đổ chúa Trịnh; D. Nguyễn Huệ lại tiến quân ra Bắc. Chính quyền vua Lê sụp đổ; E. Quân Tây Sơn lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong

Lời giải chi tiết:

Ghép thông tin theo thứ tự sau:

(1) – B;           (2) – E;           (3) – C;          (4)-A;             (5)- D.

Câu 8

Trả lời Câu 8 trang 18 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Quan sát hình 7.2, kết hợp những kiến thức đã học, em hãy:

a) Mô tả trận Rạch Gầm - Xoài Mút.

b) Cho biết nghệ thuật quân sự của Nguyễn Huệ trong trận đánh này.

Lời giải chi tiết:

♦ Yêu cầu a) Mô tả trận Rạch Gầm – Xoài Mút

- Cuối năm 1784, vua Xiêm sai tướng Chiêu Tăng và Chiêu Sương đem 5 vạn quân tiến vào Gia Định, với sự dẫn đường của Nguyễn Ánh.

- Nhận được tin báo, Nguyễn Nhạc cử Nguyễn Huệ đem binh thuyền vào đánh đuổi quân Xiêm.  Với sự ủng hộ của nhân dân địa phương, Nguyễn Huệ cho xây dựng trận địa mai phục ở Rạch Gầm - Xoài Mút (một khúc sông Tiền).

- Sáng ngày 19/1/1785, quân Tây Sơn dùng cách đánh nghi binh, dụ quân Xiêm vào trận địa mai phục, rồi đồng loạt tấn công.

♦ Yêu cầu b) Nghệ thuật quân sự của Nguyễn Huệ trong trận đánh này:

- Nghi binh, nhử đối phương vào trận địa đã chuẩn bị.

- Dựa vào địa hình, sông nước để tổ chức mai phục.

- Đánh nhanh, tiêu diệt gọn.

Câu 9

Trả lời Câu 9 trang 18 Bài 7 SBT Lịch sử 8 Cánh diều

Đánh giá vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn và đối với lịch sử dân tộc.

Lời giải chi tiết:

- Vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung:

+ Cùng với Nguyễn Nhạc và Nguyễn Lữ, Nguyễn Huệ là người trực tiếp lãnh đạo phong trào Tây Sơn, lần lượt lật đổ các tập đoàn phong kiến: chúa Nguyễn, chúa Trịnh, vua Lê, xoá bỏ ranh giới sông Gianh, đặt cơ sở cho sự nghiệp thống nhất đất nước.

+ Lãnh đạo hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc.

+ Là một nhà quân sự tài giỏi