Bài 4: Sự ra đời và phát triển của các quốc gia Đông Nam Á ( ASEAN) SGK lịch sử 12 Chân trời sáng tạo

? mục 1 a

Trình bày quá trình hình thành của ASEAN?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ phần 1a. Quá trình hình thành ASEAN( SGK trang 23) 

- Chỉ ra quá trình hình thành của ASEAN.

Lời giải chi tiết:

- Sau khi giành được độc lập, các quốc gia Đông Nam Á bước vào thời kì phát triển kinh tế, yêu cầu hợp tác khu vực trở nên cấp thiết. Xu thế khu vực hóa trên thế giới những năm 50, 60 của thế kỉ XX cổ vũ các nước Đông Nam Á tìm cách liên kết với nhau. Mặt khác, sau Chiến tranh thế giới thứ hai, các cường quốc bên ngoài đã có sự can dự vào khu vực Đông Nam A. Sự xuất hiện những nhân tố mới này đã trở thành cơ sở để thành lập nên một tổ chức nhằm thúc đẩy hợp tác, tương trợ lẫn nhau giữa các quốc gia ở Đông Nam Á.

- Tháng 01 - 1959, Hiệp ước hữu nghị và hợp tác kinh tế Đông Nam Á (SEAFET), gồm Ma-lai-xi-a và Phi-líp-pin ra đời. Tháng 7 - 1961, Ma-lai-xi-a, Phi-líp-pin và Thái Lan liên kết thành lập Hiệp hội Đông Nam Á (ASA), Tiếp đó, vào năm 1963, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a và Phi-líp-pin hợp tác thành lập khối MAPHILINDO. Tuy nhiên, những hiệp ước và khối này đã nhanh chóng tan rã do không dung hòa được lợi ích của các nước thành viên.

- Sau các cuộc thảo luận về việc thành lập tổ chức khu vực, ngày 08-8 - 1967, tại Băng Cốc (Thái Lan), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam A (ASEAN) được thành lập trên cơ sở Tuyên bố ASEAN (còn gọi là Tuyên bố Băng Cốc) giữa Ngoại trường năm nước: In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a,  Phi-lip-pin, Xin-ga-po và Thái Lan.

? mục 1 b

Khai thác tư liệu 1, trình bày mục đích thành lập của ASEAN?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ phần 1b. Mục đích thành lập ASEAN( SGK trang 24) 

- Chỉ ra mục đích thành lập ASEAN.

Lời giải chi tiết:

- ASEAN được thành lập nhằm mục đích tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội, hướng đến thúc đẩy các nước thành viên phát triển; nỗ lực phát triển khu vực Đông Nam Á thành khu vực hòa bình, tự do, thịnh vượng và thống nhất tất cả các nước thành viên.

? mục 2 a

Trình bày quá trình phát triển từ ASEAN 5 đến ASEAN 10?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ phần 2a. Từ ASEAN 5 (1967) đến ASEAN 10 (1999) ( SGK trang 25) 

- Chỉ ra quá trình phát triển từ ASEAN 5 đến ASEAN 10.

Lời giải chi tiết:

- Từ khi thành lập ASEAN có 5 thành viên (1967), đến năm 1999 phát triển lên 10 thành viên. 

- Ngày 8/8/1967 ASEAN 5 gồm: Thái Lan, Ma-lai-xi-a, In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po, Phi-lip-pin. 

- Ngày 7/1/ 1984, ASEAN : Bru-nây gia nhập.

- Ngày 28/7/1995, ASEAN : Việt Nam gia nhập

- Ngày 23/7/1997, ASEAN : Lào và Mi-an-ma gia nhập

- Ngày 30/4/1999, ASEAN : Cam-pu-chia gia nhập

- ASEAN với 10 quốc gia thành viên có sự đa dạng về chế độ chính trị, văn hóa, ngôn ngữ, trình độ phát triển, gắn kết với nhau vì mục tiêu chung.

? mục 2 b

Nêu các nét chính về các giai đoạn phát triển chính của ASEAN từ năm 1967 đến nay?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ phần 2b. Các giai đoạn phát triển chính của ASEAN (1967 đến nay)

 (SGK trang 26) 

- Chỉ ra các nét chính về các giai đoạn phát triển chính của ASEAN từ năm 1967 đến nay.

Lời giải chi tiết:

- Giai đoạn 1967- 1976: ASEAN tập trung phát triển cơ cấu tổ chức, hoàn thiện nguyên tắc hoạt động, chú trọng hợp tác giữa các thành viên trong tổ chức; tháng 11 - 1971, ra Tuyên bố về Khu vực Hòa bình, Tự do và Trung lập (ZOPFAN).

- Giai đoạn 1976- 1999: năm 1976, ASEAN ra Tuyên bố về sự Hoà hợp ASEAN I (Tuyên bố Ba-li I) góp phần phát triển mạnh hệ thống tổ chức, trong đó Hội nghị Thượng đỉnh là cơ chế hoạt động cao nhất của ASEAN; ký Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) tạo cơ sở cho sự phát triển và hợp tác kinh tế giữa các thành viên, từng bước mở rộng quan hệ hợp tác, đối thoại với các đối tác bên ngoài; mở rộng ASEAN 5 thành ASEAN 10.

- Giai đoạn 1999 - 2015: ASEAN chú trọng củng cố sự đoàn kết trong tổ chức, đóng vai trò trung tâm trong quá trình liên kết khu vực Đông Á. Sau khi thông qua Hiến chương ASEAN (2007), ASEAN thông qua lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN với ba trụ cột (2009): Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN (APSC), Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) và Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN (ASCC).

- Giai đoạn 2015 - nay: năm 2015, Cộng đồng ASEAN được thành lập, ASEAN tập trung thực hiện các mục tiêu của cộng đồng, thúc đẩy hợp tác nội khối trên cơ sở ba trụ cột APSC, AEC và ASCC. ASEAN chủ động mở rộng quan hệ hợp tác với các chủ thể bên ngoài,tiếp tục phát huy vị thế trung tâm tại các diễn đàn hợp tác trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương nhằm đảm bảo hòa bình và phát triển.