Viết bài văn nghị luận về một vấn đề - Từ điển môn Văn .. 
1. Khái niệm nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học
2. Đặc điểm của bài nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học
3. Yêu cầu khi viết bài nghị luận về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học
4. Hướng dẫn viết bài nghị luận về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học
* Mở bài
– Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm (nếu vấn đề nghị luận được rút ra từ một tác phẩm nằm trong chương trình học).
– Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận.
* Thân bài
– Phân tích vắn tắt văn bản để đúc rút ý nghĩa vấn đề cần nghị luận. – Nghị luận vấn đề xã hội được đúc rút từ tác phẩm, văn bản.
+ Giải thích vấn đề cần nghị luận (tuỳ vấn đề).
+ Phân tích, chứng minh, bàn luận (thực hiện thao tác tương tự như nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống hay nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí).
+ Mở rộng vấn đề nghị luận.
+ Bài học nhận thức và hành động (liên hệ bản thân).
* Kết luận
– Đánh giá ý nghĩa vấn đề xã hội trong tác phẩm.
5. Ví dụ minh hoạ
Gợi ý dàn bài chi tiết:
| Đặt vấn đề | – Nói về tầm quan trọng của việc đọc sách, Chu Quang Tiềm đã khẳng định: “… đọc sách là một con đường quan trọng của học vấn.”
– Tuy nhiên, việc đọc sách của giới trẻ ngày nay mặt tích cực vẫn còn rất nhiều vấn đề đáng lo ngại. |
| Thực trạng | – Mặt tích cực: Nhiều bạn trẻ yêu thích đọc sách, trấn trọng, nâng niu sách, tranh thủ mọi lúc mọi nơi để đọc sách. Họ coi đọc sách là một niềm say mê, một thú vui không thể thiếu trong cuộc sống. Bên cạnh những đầu sách trong nước, họ còn tìm kiếm các đầu sách nước ngoài, thuộc nhiều lĩnh vực để đọc. Nhờ văn hoá đọc mà họ có nền tảng kiến thức sâu rộng.
– Mặt tiêu cực: + Bên cạnh đó, đại đa số giới trẻ ngày nay đang thờ ơ với mang xã hội, việc đọc sách. Họ dành nhiều thời gian để lên lướt web, facebook và tìm nhiều trò chơi giải trí. Đặc biệt, khi được giao bài tập về nhà, thay vì tìm tòi tư liệu trong những cuốn sách, các bạn học sinh lên mạng xã hội để tra cứu đáp án. Trên đó, các bạn có thể tìm thấy thông tin một cách nhanh chóng, nhưng kiến thức không sâu, chưa kể đến việc kiến thức đó chưa được kiểm duyệt. Điều này gây ra một tình trạng báo động: học sinh lười đọc sách nhiều chữ. + Nếu được hỏi 3 cuốn sách gần đây nhất mà bạn từng đọc là gì, chắc chắn có không ít những cái lắc đầu cho qua. Một tháng, trung bình một người Nhật Bản đọc được vài chục cuốn sách. Còn ở Việt Nam, theo báo điện tử Vietnamnet đưa tin, một năm người Việt chỉ đọc được 4 đầu sách, chỉ bằng 1/5 lượng sách đọc được của người Nhật. Người Nhật tranh thủ đọc sách ở mọi nơi, mọi lúc: đợi xe buýt, chờ máy bay,… Còn người Việt, thậm chí lúc chờ đèn đỏ giao thông, họ cũng lấy điện thoại di động ra lên mạng xã hội. + Giới trẻ ngày nay thích đọc sách mang tính giải trí như truyện tranh, truyện ngôn tình,… mà ít đọc sách về văn hoá, lịch sử, khoa học, kĩ năng,… Nếu có dịp ghé qua hội chợ sách, ta chỉ thấy các gian hàng truyện tranh là thu hút số người tham gia đông nhất. + Nhiều bạn trẻ cố tỏ ra mình thích đọc sách, yêu sách. Với họ, đọc sách chỉ như một thứ đồ trang sức, khoe khoang để nhận được sự khen ngợi. Họ đọc sách mà không biết ứng dụng vào thực tế,… + Giới trẻ ngày nay khó khăn trong việc lựa chọn sách hay. Một phần, vì họ không hiểu mình cần gì ở những cuốn sách, chọn sách chỉ a dua theo số đông. Một phần là trên thị trường, cuốn sách nào cũng được trình bày bắt mắt, nhan đề hấp dẫn, quảng cáo rầm rộ, sách được sản xuất ồ ạt mà không quan tâm đến chất lượng,… Người đọc bị “nhiễu” thông tin nên khó chọn được cuốn sách hay. |
| Nguyên nhân | – Do sự bùng nổ của công nghệ thông tin. Đặc biệt, giới trẻ là đối tượng rất dễ bắt nhịp với cái mới lạ, thích làm theo số đông, họ cũng chưa đủ chín chắn để phân biệt cái nền và không nên làm.
– Nhiều bạn trẻ với lịch học trên lớp, lịch làm việc quá dày đặc, không có thời gian dành cho việc đọc sách. – Do nhà trường, xã hội, gia đình chưa tạo được hứng thú đọc sách cho các bạn trẻ. – Do sự lười biếng của bản thân. |
| Hậu quả | – Văn hoá đọc xuống thấp dẫn tới hậu quả giới trẻ thiếu hụt kiến thức khoa học, văn hoá, xã hội. Lâu dần, đất nước ta sẽ lạc hậu, yếu kém. Những người không có trình độ học thức sẽ trở thành vấn nạn, áp lực cho xã hội.
– Thế giới tâm hồn trở nên hạn hẹp, gây ra căn bệnh vô cảm. – Hạn chế sự phát triển ngôn ngữ. |
| Biện pháp khắc phục | – Tổ chức ngày hội đọc sách, hội thảo giới thiệu sách hay, các buổi trò chuyện định hướng cách đọc sách đúng.
– Nhà trường, các bậc cha mẹ giao bài tập đọc sách cho học sinh. – Quản lí, kiểm duyệt chặt chẽ các đầu sách được xuất bản ra thị trường. – Bản thân mỗi người nên có ý thức đọc sách,… |
| Liên hệ bản thân | – Đọc sách rất quan trọng. Đó là con đường ngắn nhất để lĩnh hội kiến thức.
– Tăng cường đọc sách, mở rộng các loại sách về nhiều lĩnh vực trong cuộc sống…. |
