1. Yêu cầu thảo luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học
- Khi thảo luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học, cần chú ý:
+ Lựa chọn vấn đề thảo luận như đã gợi ý trong phần Viết
+ Tìm hiểu kĩ nội dung vấn đề cần thảo luận
+ Xác định rõ những người thảo luận với mình là ai để có cách trình bày phù hợp (có thể có người nghe giả định)
+ Xác định thời lượng trình bày ý kiến của bản thân
+ Chuẩn bị dàn ý cho phần trình bày ý kiến của bản thân, tránh viết thành văn để đọc
+ Chuẩn bị các phương tiện như tranh, ảnh, video,… và máy chiếu, màn hình (nếu có)
+ Các ý kiến nêu ra trong cuộc thảo luận có thể trái ngược nhau. Người nghe cần nắm được ý kiến và quan điểm của người nói; nêu được nhận xét, đánh giá về nội dung và cách thức nói; đặt câu hỏi về những điểm cần làm rõ. Người nói và người nghe cần tranh luận một cách hiệu quả và có văn hoá
2. Hướng dẫn thảo luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học
1. Chuẩn bị
- Thực hiện các bước chuẩn bị như hướng dẫn ở mục 1. Định hướng
- Xem lại dàn ý hoặc bài văn đã làm ở phần Viết
- Trao đổi với bạn trong nhóm về nội dung và hướng dẫn thảo luận
2. Tìm ý và lập dàn ý
- Xem lại dàn ý đã làm ở phần Viết, cân nhắc yêu cầu của bài nói để bổ xung, sắp xếp lại các ý cho mạch lạc, phù hợp với nội dung cần trình bày. Bố cụ bài nói tương tự bố cục bài viết, gồm ba phần:
+ Mở đầu: Nêu vấn đề cần trình bày
+ Nội dung chính: Lần lượt nêu các nội dung như dàn ý đã chuẩn bị. Cũng có thể trình bày theo trật tự khác nhưng cần nêu được các nội dung chính mà bài tập đã yêu cầu
+ Kết thúc: Tóm lược nội dung đã trình bày và trả lời các câu hỏi của người nghe (nếu có)
3. Nói và nghe
- Nội dung trình bày:
+ Trình bày vấn đề rõ ràng, cụ thể theo dàn ý đã chuẩn bị.
+ Nội dung phong phú, có trọng tâm; được trình bày lô gích, lí lẽ và bằng chứng làm nổi bật được vấn đề.
+ Đảm bảo sự phù hợp giữa nội dung với hình thức trình bày.
- Hình thức trình bày:
+ Bài trình bày có bố cục rõ ràng.
+ Sử dụng công cụ, thiết bị hỗ trợ phù hợp.
+ Có sự sáng tạo, tạo được điểm nhấn cho nội dung trình bày.
- Lắng nghe và ghi chép: Tập trung lắng nghe; hiểu được những nội dung chính và quan điểm của người nói.
- Phản hồi: Nêu các vấn đề cần hỏi, các ý kiến cần trao đổi về nội dung bài nói một cách ngắn gọn, rõ ràng,…; có thể trao đổi thêm quan điểm cá nhân về nội dung của bài trình bày.
4. Kiểm tra và chỉnh sửa
- Rút kinh nghiệm về bài trình bày.
- Tự đánh giá.
- Kiểm tra kết quả nghe và ghi chép các nội dung thông tin đã chính xác chưa, thu hoạch được những gì,…
- Nêu nhận xét về nội dung, hình thức bài trình bày.
3. Ví dụ minh hoạ
Vấn đề đặt ra trong tác phẩm "Chí phèo" - Nam Cao
1. Mở bài:
- Giới thiệu về tác phẩm "Chí Phèo" của Nam Cao, một tác phẩm văn học tiêu biểu, xuất sắc của văn học hiện thực phê phán.
- Tác phẩm "Chí Phèo" là minh chứng cho sức mạnh của tình yêu giữa con người với con người, một điều kỳ diệu trong cuộc sống.
2. Thân bài:
- Phần một:
+ Trình bày sự khó tin khi nhân vật chính Chí Phèo, một kẻ say rượu, lại được thức tỉnh bởi tình yêu.
+ Miêu tả cảnh Thị Nở, một người phụ nữ xấu xí và không ai trông mong, lại có sức mạnh thức tỉnh lòng nhân từ trong Chí Phèo.
+ Phân tích tác dụng của sự yêu thương, của lòng tốt trong con người, nhấn mạnh tình yêu có khả năng làm thay đổi và giáo dục con người.
2. Phần hai:
- Trình bày ví dụ về sức mạnh của tình yêu trong cuộc sống thực tế, như lòng yêu thương của thầy trò, của cảnh sát với phạm nhân.
- Phân tích tình yêu thương là một lực lượng lan truyền, giúp thức tỉnh những phần tốt đẹp bị vùi lấp trong lòng người.
3. Kết bài:
- Tổng hợp và nhấn mạnh rằng tình yêu thương giữa con người là một sức mạnh vô song, có khả năng làm thay đổi cuộc sống và giáo dục tâm hồn.
- Phác thảo hình ảnh một thế giới được xây dựng trên nền tảng của tình yêu và lòng nhân từ.
- Khẳng định sự vĩnh cửu của tình yêu thương, là lẽ tự nhiên và không thể phủ nhận trong cuộc sống.
Thảo luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm vă.. 


