Mồ Côi xử kiện


0:00
/
4:21
Chọn giọng đọc
Download
Playback seep

Đọc truyện: Mồ Côi xử kiện

Ngày xưa, ở xứ của dân tộc Nùng, có một chàng trai mồ côi cả cha lẫn mẹ nhưng rất hoạt bát, thông minh, người làng gọi là chàng Mồ Côi. Một viên quan trấn nọ thấy Mồ Côi thông minh hoạt bát, liền đưa chàng về hầu điếu đóm. Trong những buổi xử kiện, viên quan đều cho Mồ Côi đi theo. Vì vậy dần dần, Mồ Côi cũng biết cách xử kiện. Nhiều buổi say rượu hoặc mỏi mệt, quan cũng cho phép mồ côi hòa giải những vụ xích mích nho nhỏ. Chàng thường nghe ngóng cẩn thận, nói năng hòa nhã. Nhờ có trí thông minh, chàng phân xử đâu ra đấy, nên đã nhiều lần làm cho cả bên nguyên lẫn bên bị hài lòng. Vì thế quan lại càng tin dùng. Còn dân thì mỗi lần phải đưa nhau lên cửa quan, thường muốn được Mồ Côi xét xử.

Một hôm, có vụ một chủ quán ở chợ kiện một ông cụ già.

Chủ quán thưa rằng:

- Hôm nay nhà hàng của chúng tôi bị ông cụ này làm động. Ông cụ vào nhà hàng, giở gói cơm nắm ra ăn. Vừa ăn, cụ vừa nhìn vào tủ hàng đầy thức ăn, và hít rồi nuốt vào cả những hương vị của những bát bò kho, những con gà sống thiến luộc, nồi cá kho ngon, những con vịt rán tẩm phẩm hồng thơm phức của cửa hàng. Vì cụ hít và nuốt hết mùi thơm của thịt, nên cửa hàng tôi hôm nay không bán được cho ai nữa. Sau khi hít hết hương vị thịt hàng của tôi để ăn xong bữa cơm, ông cụ cảm ơn một câu, rồi ra đi và không trả tiền. Bất đắc dĩ tôi phải đưa ông cụ đến đây để nhờ quan lớn minh xét.

Quan quay sang hỏi cụ già. Ông cụ trả lời:

- Tôi vào hàng ngồi nhờ ăn miếng cơm nắm. Tôi không mua thịt, mua cơm của nhà hàng, thì sao lại cứ nằng nặc đòi tiền tôi.

Mồ Côi nghe thế quay qua hỏi chủ quán:

- Có phải chủ quán tố cáo ông cụ này hít mất hương vị lợn quay, gà luộc, vịt rán của nhà hàng không?

Chủ quán đáp:

- Đúng như thế ạ!

Mồ Côi quay lại hỏi cụ già:

- Cụ có nhận rằng cụ đã hít hương thơm lợn quay, gà luộc, vịt rán của nhà hàng không?

Cụ già đáp:

- Tôi nhận rằng có.

Mồ Côi nói:

- Thế là đã rõ. Ông cụ đã hít hương vị của nhà hàng, thì ông phải bồi thường cho nhà hàng mới đúng lẽ. Vậy chủ quán muốn bồi thường bao nhiêu?

Chủ quán đáp nhanh:

- Hai đồng!

Mồ Côi nói:

- Nói như thế không có bằng chứng. Tôi muốn hỏi tất cả số thịt quay, gà luộc, vịt rán giá bao nhiêu?

- Hai mươi đồng.

- Đúng như thế hãy còn là rẻ. Vậy cụ già, cụ hãy đi vay đâu đưa đến đây hai mươi đồng để tôi phân xử cho.

Nghe nói, ông cụ già giãy nảy, rơm rớm nước mắt nói:

- Ô hay, như vậy còn đâu là lẽ phải? Tôi có đụng chạm đến thức ăn của nhà hàng đâu mà bắt tôi phải trả ngần ấy tiền.

- Cụ cứ đưa tiền đến đây để tôi phân xử.

- Tôi chỉ có hai đồng bạc trắng đây mà thôi.

- Cũng được.

Mồ Côi thản nhiên cầm lấy hai đồng bạc bỏ vào một cái bát, rồi úp một cái bát khác lên, đưa cho cụ già và nói:

- Cụ hãy cầm bát xóc lên cho đủ mười lần. Còn chủ quán, ông hãy chịu khó vểnh cả hai tai lên mà nghe.

Hai người tuy chưa hiểu nhưng cũng cứ làm theo. Khi đồng bạc trong bát úp đã kêu lạch cạch đến mười lần. Mồ Côi phán:

- Ông cụ già này đã hít hương vị tất cả lợn quay, gà luộc, vịt rán của nhà hàng, mà những món ấy giá trị đến hai mươi đồng bạc trắng. Bây giờ chủ quán cũng được nghe đủ tiếng kêu của những đồng bạc trắng rồi đấy.

Thế là ông già này đã bồi thường cho chủ quán đủ số tiền trả cho hương thơm của thức ăn. Như vậy là công bằng: Một bên “hít mùi thịt”, một bên “nghe tiếng bạc”.

Nói xong, Mồ Côi trả lại hai đồng bạc trắng cho cụ già rồi tuyên bố kết thúc vụ kiện.

Bài học rút ra

Trí tuệ và sự công bằng:

  • Chàng trai Mồ Côi đã chứng minh rằng trí tuệ và sự thông minh có thể giúp con người giải quyết những vấn đề phức tạp.

  • Mồ Côi đã đưa ra phán quyết công bằng, hài hòa lợi ích của cả hai bên, thể hiện tinh thần thượng võ trong tư pháp.

  • Từ đó khẳng định giá trị của trí tuệ và sự công bằng trong cuộc sống. Qua đó nhắc nhở con người phải biết dùng trí tuệ để lên tiếng bảo vệ công lý, lẽ phải.

Khả năng ứng biến linh hoạt:

  • Vụ kiện giữa chủ quán và ông lão đặt ra một tình huống pháp lý khá hóc búa, đòi hỏi người xử lý phải có sự sáng tạo và linh hoạt.

  • Mồ Côi đã đưa ra một giải pháp sáng tạo, vừa hài hước vừa hợp lý, khiến cả hai bên đều không thể phản kháng.

  • Khả năng ứng biến linh hoạt của Mồ Côi là điều đáng để người đọc học tập theo. Cách giải quyết vấn đề hợp lý không chỉ giúp gỡ rối khó khăn mà còn làm đẹp lòng mọi người.

Giá trị của sự hòa giải:

  • Thay vì chỉ tập trung vào việc phân định đúng sai, Mồ Côi đã tìm cách hòa giải giữa hai bên, giúp họ tìm được tiếng nói chung.

  • Việc hòa giải không chỉ giúp giải quyết tranh chấp mà còn góp phần xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa các cá nhân và cộng đồng.

Đố vui qua truyện Mồ Côi xử kiện


Bình chọn:
4.9 trên 7 phiếu
  • Dê đen và dê trắng - Truyện cổ tích

    Dê đen và Dê trắng cùng sống trong một khu rừng. Hàng ngày, cả hai thường đến uống nước và tìm cái ăn ở trong khu rừng quen thuộc.

  • Sự tích đèo Phật Tử - Truyện cổ tích

    Ngày xưa có bốn người đêm ngày đọc kinh niệm Phật quyết tu cho thành đạo. Bốn người có bốn họ khác nhau: Hoàng, Trần, Lý, Lắm. Ba người là đàn ông, riêng họ Lắm là con gái.

  • Bốn anh tài - Truyện cổ tích

    Ngày xưa, ở bản kia có một chú bé tuy nhỏ người nhưng ăn một lúc hết chín chõ xôi. Dân bản đặt tên cho chú là Cẩu Khây. Cẩu Khây lên mười tuổi, sức đã bằng trai mười tám; mười lăm tuổi đã tinh thông võ nghệ.

  • Sự tích con bọ hung - Truyện cổ tích

    Ngày xưa, trời ở thấp lắm, thấp đến mức người ở trần gian giơ chày lên giã gạo cũng chạm vào bụng trời. Người trần gian lại ngày một đông, sáng tinh mơ đã thi nhau giã gạo, có khi đâm cả vào bụng trời ngay trong lúc trời còn đang say sưa trong giấc ngủ.

  • Sự tích hoa sen - Truyện cổ tích

    Ngày xửa ngày xưa, ở một làng nọ có hai cô bé mồ côi cha mẹ từ nhỏ. Một người hát xẩm nghèo đã thương tình đưa hai em về nuôi. Ngoài việc lo cơm ăn, áo mặc, ông còn dạy cho các em những điệu múa, bài hát mà mình biết.

>> Xem thêm