Đề thi vào lớp 6 môn Tiếng Việt trường THCS - THPT Đông Du năm 2024

Đề bài

I. Đọc hiểu (6.0 điểm)

Em hãy đọc kĩ bài thơ sau và trả lời câu hỏi:

NGÀY ĐẦU TIÊN THÁNG SÁU

 (Nguyễn Lãm Thắng)

Câu 1 (1.0 điểm): Ngày đầu tiên tháng sáu được tác giả so sánh với những sự vật nào trong hai khổ thơ đầu?

Câu 2 (1.0 điểm): Từ tay trong câu “Cùng nối vòng tay lớn” được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

Câu 3 (2.0 điểm): Qua các câu thơ: Rộn ràng gót chân son/ Bé say trong hạnh phúc/ Nở nụ cười tươi non, em nhận thấy em bé đang có tâm trạng như thế nào trong tháng sáu?

Câu 4 (2.0 điểm): Qua bài thơ em rút ra được bài học gì về thái độ của con người với thiên nhiên xung quanh?

II. Làm văn (4.0 điểm)

Cho một tình huống sau:

"Trong một buổi sáng mát mẻ, bé Pi được mẹ cho một ít tiền để đi ăn sáng. Khi ra đến đầu cổng dẫn vào quán, Pi nhìn thấy hai mẹ con ăn xin đang ngồi ở đầu hè. Em bé đang còn nhỏ, áo quần rách vá, đang nằm ngủ trên tay người mẹ có nét mặt bơ phờ nhưng hiền hậu. Pi bối rối, đứng suy nghĩ một lúc lâu..."

Em hãy viết tiếp câu chuyện về cách ứng xử của Pi và những sự việc mà bạn ấy sẽ gặp phải sau đó bằng một đoạn văn khoảng 10-12 dòng.

---HẾT---

Lời giải

HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT

I. Đọc hiểu

Câu 1 (1.0 điểm): Ngày đầu tiên tháng sáu được tác giả so sánh với những sự vật nào trong hai khổ thơ đầu?

Phương pháp giải:

Em dựa vào từ ngữ so sánh để xác định sự vật so sánh.

Lời giải chi tiết:

Trong hai khổ thơ đầu, ngày đầu tiên tháng sáu được tác giả so sánh với: giọt mưa, giọt nắng, bông hoa, vầng nắng ấm.

Câu 2 (1.0 điểm): Từ tay trong câu “Cùng nối vòng tay lớn” được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

Phương pháp giải:

Em giải nghĩa từ "tay" trong câu thơ.

Lời giải chi tiết:

- Nghĩa gốc của từ "tay": Phần cơ thể người từ vai đến ngón, dùng để cầm, nắm, làm việc (ví dụ: bàn tay, cánh tay).
- Từ “tay” trong câu “Cùng nối vòng tay lớn” được dùng theo nghĩa chuyển, biểu trưng cho sự đoàn kết, hợp lực, cùng nhau chung tay xây dựng và phát triển một điều gì đó.

Câu 3 (2.0 điểm): Qua các câu thơ: Rộn ràng gót chân son/ Bé say trong hạnh phúc/ Nở nụ cười tươi non, em nhận thấy em bé đang có tâm trạng như thế nào trong tháng sáu?

Phương pháp giải:

Em dựa vào những từ ngữ thể hiện tâm trạng của em bé.

Lời giải chi tiết:

Qua các câu thơ trên, em nhận thấy em bé đang có tâm trạng vui vẻ, hạnh phúc, hồn nhiên và rộn ràng trong tháng sáu. Bé cảm nhận được niềm vui ngập tràn, tươi mới và háo hức đón chờ những điều đẹp đẽ.

Câu 4 (2.0 điểm): Qua bài thơ em rút ra được bài học gì về thái độ của con người với thiên nhiên xung quanh?

Phương pháp giải:

Qua tâm trạng của em bé trong bài thơ, em rút ra được bài học gì về thái độ của con người với thiên nhiên xung quanh.

Lời giải chi tiết:

Qua bài thơ, em rút ra bài học rằng: Con người cần yêu quý, trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên xung quanh. Thiên nhiên mang đến niềm vui, sự tươi mới và hạnh phúc cho con người. Vì vậy, chúng ta cần sống hòa hợp, giữ gìn và bảo vệ thiên nhiên để cuộc sống luôn tràn đầy màu sắc và ý nghĩa.

II. Làm văn

Cho một tình huống sau:

"Trong một buổi sáng mát mẻ, bé Pi được mẹ cho một ít tiền để đi ăn sáng. Khi ra đến đầu cổng dẫn vào quán, Pi nhìn thấy hai mẹ con ăn xin đang ngồi ở đầu hè. Em bé đang còn nhỏ, áo quần rách vá, đang nằm ngủ trên tay người mẹ có nét mặt bơ phờ nhưng hiền hậu. Pi bối rối, đứng suy nghĩ một lúc lâu..."

Em hãy viết tiếp câu chuyện về cách ứng xử của Pi và những sự việc mà bạn ấy sẽ gặp phải sau đó bằng một đoạn văn khoảng 10-12 dòng.

Phương pháp giải:

Em tưởng tượng mình là Pi nghĩ cách ứng xử với tình huống trên và viết lại thành đoạn văn.

Lời giải chi tiết:

Bài tham khảo:

Sau một hồi suy nghĩ, Pi chợt hiểu ra điều mình nên làm. Cậu liền chạy nhanh vào cửa hàng, tay cầm tờ mẹ cho từ sáng. Mọi khi, Pi sẽ mua bánh và sữa. Nhưng hôm nay lại khác, cậu không mua sữa mà chọn một chiếc bánh rẻ hơn mọi ngày để còn đủ tiền mua thêm hai chiếc bánh ngon hơn dành tặng hai mẹ con ăn xin. Tính tiền xong, Pi vội vã chạy ra cổng, nơi hình ảnh người mẹ khắc khổ và em bé áo quần rách nát vẫn hiện rõ trong tâm trí. Pi nhẹ nhàng đặt hai chiếc bánh vào tay người mẹ rồi nói: “Cô ơi, con tặng cô và em hai chiếc bánh này. Hai người ăn cho đỡ đói nhé, bánh ngon lắm ạ!” Cậu nở nụ cười hiền hậu. Em bé nhìn bánh, mắt sáng rực nhưng lại khẽ lắc đầu từ chối. Người mẹ xúc động, nghẹn ngào hỏi: “Cô cảm ơn con, nhưng đây là phần ăn sáng của con mà, con ăn đi kẻo đói.” Pi xua tay: “Dạ không, con ăn ở nhà no rồi, bánh này con mua dư, không ăn thì phí lắm. Cô và em giúp con nha.” Dù cậu chưa ăn gì, nhưng Pi vẫn vui vẻ rời đi với chiếc bụng đói, lòng ấm áp vì biết mình đã làm được một việc tốt. Cậu lặng lẽ khuất dần, để lại sau lưng ánh nhìn xúc động của hai mẹ con nơi vỉa hè.