Giải Luyện tập và Vận dụng trang 69 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 11 Kết nối tri thức

Luyện tập Câu 1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 69 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 11 Kết nối tri thức
 

Em hãy cho biết các ý kiến sau đúng hay sai. Vì sao?

a. Tranh chấp lao động là tranh chấp phát sinh giữa các bên chủ thể tham gia quan hệ lao động và quan hệ có liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động.

b. Tôn trọng quyền tự định đoạt thông qua thương lượng của các bên trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp lao động là một trong các nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động.

c. Trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động, bên có nghĩa vụ luôn là người sử dụng lao động.

Lời giải chi tiết:

- Ý kiến a) Đúng. Vì: theo khoản 1 điều 179 Bộ Luật Lao động năm 2019: tranh chấp lao động là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các bên trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động; tranh chấp giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau; tranh chấp phát sinh từ quan hệ có lien quan trực tiếp đến quan hệ lao động.

- Ý kiến b) Đúng. Vì: khoản 1 điều 180 Bộ Luật Lao động năm 2019 quy định: một trong những nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động là: tôn trọng quyền tự định đoạt thông qua thương lượng của các bên trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp lao động.

- Ý kiến c) Sai. Vì: trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động cả hai bên (người lao động và người sử dụng lao động) đều có các quyền và nghĩa vụ (đã được quy định rõ tại điều 182 Bộ Luật Lao động năm 2019)

Quảng cáo

Luyện tập Câu 2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 69 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 11 Kết nối tri thức

Hành vi, việc làm của chủ thể trong các tình huống dưới đây là thực hiện đúng hay vi phạm pháp luật lao động? Vì sao?

- Tình huống a. Do không đồng ý với mức lương, phụ cấp và thời gian lao động theo quy định của doanh nghiệp, hàng ngàn công nhân của Doanh nghiệp K đã đình công để yêu cầu doanh nghiệp tăng lương, tăng phụ cấp, giảm giờ làm cho người lao động. Sau một tuần đình công, hàng ngàn công nhân của Công ty K trở lại nhà máy làm việc sau khi công ty đồng ý tăng lương cơ bản, phụ cấp thâm niên và đáp ứng một số kiến nghị khác của người lao động.

- Tình huống b. Ông Q là nhân viên bảo vệ của Công ty B. Khi ông đủ tuổi nghỉ hưu thì công ty đã ra quyết định chấm dứt hợp đồng lao động với ông vi lí do ông đã hết tuổi lao động theo quy định của pháp luật. Ông Q cho rằng việc Công ty B chấm dứt hợp đồng lao động với ông là trái với pháp luật lao động vì ông chưa đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội, vi thế, ông đã gửi đơn khởi kiện tới cơ quan Toà án có thẩm quyền yêu cầu Công ty B phải trả tiền lương, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế trong thời gian ông không được làm việc vì ông đã đề nghị công ty cho tiếp tục làm việc. Khi giải quyết vụ tranh chấp này, Toà án đã tuyên bố việc chấm dứt hợp đồng lao động của Công ty B là đúng pháp luật và công ty không phải trả những khoản tiền mà ông Q yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

* Tình huống a) Hành động đình công của công nhân doanh nghiệp K là vi phạm quy định của pháp luật lao động. Vì:

- Theo điều 198 Bộ Luật Lao động năm 2019: Đình công là sự ngừng việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức của người lao động nhằm đạt được yêu cầu trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động và do tổ chức đại diện người lao động tổ chức và lãnh đạo.

- Điều 199 Bộ Luật Lao động năm 2019 cũng nêu rõ các trường hợp người lao động có quyền đình công là:

+ Hòa giải không thành hoặc hết thời hạn hòa giải.

+ Ban trọng tài lao động không được thành lập hoặc thành lập nhưng không ra quyết định giải quyết tranh chấp hoặc người sử dụng lao động là bên tranh chấp không thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động.

- Áp dụng vào tình huống a:

+ Các công nhân của doanh nghiệp K đã tự ý đình công để phản đối quyết định về mức lương, phụ cấp, thời gian lao động của doanh nghiệp (đây là hành động tự phát, không có sự lãnh đạo, tổ chức của Công đoàn cơ sở).

+ Công nhân của doanh nghiệp K tự tổ chức đình công khi chưa tiến hành hòa giải tranh chấp lao động.

* Tình huống b) Những yêu cầu của ông Q đối với công ty B là trái với quy định của pháp luật lao động. Vì:

- Theo khoản đ) Điều 36 Bộ Luật Lao động năm 2019: người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong trường hợp người lao động đủ tuổi nghỉ hưu.

- Theo quy định của pháp luật hiện hành, để được hưởng lương hưu, người lao động phải có ít nhất 20 năm tham gia đóng bảo hiểm xã hội. Trường hợp ông Q chưa đủ thời gian 20 năm đóng bảo hiểm, ông Q có thể đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho đủ 20 năm. Công ty B không có nghĩa vụ phải trả tiền lương và đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho ông.

Luyện tập Câu 3

Trả lời câu hỏi Luyện tập 3 trang 70 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 11 Kết nối tri thức

Em hãy đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi:

- Tình huống a. Chị A là nhân viên của Công ty D, trong hợp đồng lao động giữa chị và công ty có quy định thời hạn nâng lương của chị là 12 tháng. Mấy năm đầu công ty thực hiện đúng quy định, nhưng thời gian gần đây, lấy lí do là sản phẩm của công ty tiêu thụ chậm nên đã 24 tháng mà công ty chưa tăng lương cho chị.

Em hãy tư vấn cho chị A cách thức để bảo vệ quyền lợi của mình tại công ty.

- Tình huống b. Hầu hết người lao động trong Doanh nghiệp C đều bắt bình trước tình trạng tiền lương thấp; việc tăng lương, trả lương đều chậm hơn kì hạn đã ghi trong hợp đồng lao động; điều kiện làm việc không đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động, chất lượng bữa ăn ca kém.

Em hãy tư vấn cho những người lao động cách thúc để giúp họ có thể cải thiện được tình trạng này.

- Tình huống c. Do sơ xuất trong quá trình lao động nên anh M đã làm hỏng thiết bị của công ty. Vì thế, Giám đốc công ty đã ra quyết định yêu cầu anh phải bồi thưởng 30 triệu đồng. Anh rất bất bình trước quyết định này của Giám đốc vi cho rằng mức thiệt hại xảy ra trong thực tế thấp hơn so với mức bồi thường do công ty yêu cầu.

Em hãy tư vấn giúp anh M cách thức để có thể bảo vệ quyền lợi của mình tại công ty.

Lời giải chi tiết:

- Trả lời câu hỏi tình huống a) Để bảo vệ quyền lợi của mình tại công ty, chị A nên:

+ Gửi đơn kiến nghị tới Ban Giám đốc công ty, yêu cầu công ty thực hiện đúng điều khoản đã kí kết trong hợp đồng lao động với mình.

+ Nếu việc kiến nghị không đạt được kết quả như mong muốn, chị A có thể nhờ sự trợ giúp, can thiệp của tổ chức Công đoàn cơ sở và Hòa giải viên.

- Trả lời câu hỏi tình huống b) Để có thể cải thiện tình trạng này, người lao động của Doanh nghiệp C nên:

+ Yêu cầu tổ chức công đoàn cơ sở tiến hành thỏa thuận, thương lượng và trao đổi với đại diện doanh nghiệp C để yêu cầu doanh nghiệp: cải thiện chế độ lương, chất lượng bữa ăn.

+ Nếu việc kiến nghị không đem lại kết quả như mong đợi, người lao động của doanh nghiệp C có thể nhờ sự trợ giúp của hòa giải viên hoặc gửi đơn khiếu nại lên tòa án; hoặc có thể tiến hành đình công (lưu ý: tiến hành đình công dưới sự lãnh đạo của Công đoàn và theo đúng quy định của pháp luật).

- Trả lời câu hỏi tình huống c) Để bảo vệ quyền lợi của mình tại công ty, anh M nên:

+ Gửi đơn kiến nghị tới Ban Giám đốc công ty, yêu cầu công ty xém xem lại mức bồi thường.

+ Nếu việc kiến nghị không đạt được kết quả như mong muốn, anh M có thể nhờ sự trợ giúp, can thiệp của tổ chức Công đoàn cơ sở và Hòa giải viên.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 70 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 11 Kết nối tri thức

Em và các bạn trong nhóm hãy xây dựng hoặc sưu tầm một câu chuyện hoặc vụ việc thực tế liên quan đến tranh chấp lao động, sau đó hãy chia sẻ kết quả hoạt động của nhóm mình với các bạn trong lớp.

Lời giải chi tiết:

(*) Tham khảo: Do tranh chấp về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với doanh nghiệp B, anh A đã có đơn yêu cầu anh C (hòa giải viên lao động) tiến hành giải quyết tranh chấp. Sau 3 ngày kể từ khi nhận được đơn, anh C đã hướng dẫn, hỗ trợ các bên thực hiện việc thương lượng để giải quyết tranh chấp. Kết thúc buổi hòa giải, các bên đã thỏa thuận được các điều khoản mà mình mong muốn. Anh C đã ghi nhận kết quả này bằng biên bản có chữ kí của anh A và doanh nghiệp B.