Cách xác định ngôi kể - Văn 10

1. Người kể chuyện là gì?

Người kể chuyện là hình tượng ước lệ về người trần thuật trong tác phẩm văn học, chỉ xuất hiện khi nào câu chuyện được kể bởi một nhân vật cụ thể trong tác phẩm. Đó có thể là hình tượng của chính tác giả, có thể là một nhân vật đặc biệt do tác giả sáng tạo ra, có thể là một người biết câu chuyện nào đó.

2. Người kể chuyện ngôi thứ nhất

- Người kể chuyện ngôi thứ nhất là người kể xưng “tôi” hoặc một hình thức tự xưng tương đương.

- Người kể chuyện ngôi thứ nhất thường là người kể chuyện hạn tri (không biết hết mọi chuyện), trừ trường hợp ở vai trò tác giả “lộ diện” vận dụng quyền năng “biết hết” của mình.

3. Người kể chuyện ngôi thứ ba

- Người kể chuyện ngôi thứ ba là người kể chuyện ẩn danh, không trực tiếp xuất hiện trong tác phẩm như một nhân vật, không tham gia vào mạch vận động của cốt truyện và chỉ nhận biết qua lời kể

- Người kể chuyện ngôi thứ ba nắm bắt tất cả những gì diễn ra trong câu chuyện, do vậy có khả năng trở thành người kể chuyện toàn tri.

4. Cách xác định ngôi kể

Thực hiện tìm các đại từ nhân xưng trong văn bản:

+ Nếu người kể chuyện xưng tôi, ta, chúng tôi,... thì văn bản sử dụng ngôi kể thứ nhất;

+ Nếu người kể chuyện giấu mình, không trực tiếp xuất hiện mà dùng đại từ hoặc tên nhân vật như anh ấy, cô ấy, họ,... thì văn bản sử dụng ngôi kể thứ ba

5. Ví dụ minh hoạ

Ví dụ 1: "Tôi vẫn nhớ như in ngày đầu tiên bước vào trường cấp hai. Cảm giác hồi hộp xen lẫn háo hức khiến tôi không thể ngủ được suốt đêm."

=> Người kể chuyện xưng "tôi" trực tiếp kể lại những trải nghiệm và cảm xúc của mình nên tạo cảm giác chân thực, gần gũi

Ví dụ 2: "Nam bước vào lớp với vẻ mặt lo lắng. Cậu nhìn quanh, cố tìm một chỗ trống để ngồi. Hôm nay là ngày đầu tiên cậu chuyển đến ngôi trường mới."

=> Người kể chuyện giấu mình, không tham gia vào diễn biến câu chuyện nhưng biết hết mọi thức xảy ra giúp người đọc có cái nhìn bao quát hơn về câu chuyện.