Bài 8. Một số cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng trong lịch sử Việt Nam lịch sử - Kết nối tri thức 11

Bài tập 1 1

Hãy xác định chỉ một ý trả lời đúng cho các câu hỏi từ 1 đến 11 dưới đây.

Ý không phản ánh đúng điểm nổi bật của các cuộc khởi nghĩa chống Bắc thuộc?

A. Liên tiếp nổ ra ở ba quận Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam.

B. Được đông đảo nhân dân tham gia, hưởng ứng.

C. Nhiều cuộc khởi nghĩa đã giành được thắng lợi, lập được chính quyền tự chủ một thời gian.

D. Mở ra thời kì độc lập lâu dài của dân tộc.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: D

Bài tập 1 2

Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng năm 40 đã diễn ra như thế nào?

A. Từ Hát Môn, nghĩa quân đánh chiếm Mê Linh, Trưng Trắc lên ngôi vua và đóng đô tại đây.

B. Từ Hát Môn, nghĩa quân đánh chiếm Luy Lâu - trị sở của chính quyền đô hộ, Thái thú Tô Định bị giết tại trận.

C. Từ Hát Môn, nghĩa quân đánh chiếm Mê Linh, rồi Cổ Loa và Luy Lâu - trị sở của chính quyền đô hộ, Thái thú Tô Định bỏ chạy về nước.

D. Từ Hát Môn, nghĩa quân nhanh chóng đánh chiếm được Cổ Loa, đập tan gốc rễ của chính quyền đô hộ.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

Bài tập 1 3

Điểm độc đáo của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là

A. được đông đảo nhân dân tham gia.

B. có sự liên kết với các tù trưởng dân tộc thiểu số.

C. nhiều nữ tướng tham gia chỉ huy cuộc khởi nghĩa.

D. lực lượng nghĩa quân được tổ chức thành nhiều bộ phận: quân thuỷ, quân bộ và tượng binh.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

Bài tập 1 4

Người lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc khởi nghĩa Lam Sơn giành thắng lợi, lập nên Vương triều Lê sơ là ai?

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

Bài tập 1 5

Nét nổi bật về tình hình của nghĩa quân Lam Sơn trong giai đoạn 1418 - 1423 là gì?

A. Liên tục bị quân Minh vây hãm và phải rút lui ba lần lên núi Chí Linh.

B. Chuyển hướng vào Nghệ An, mở rộng địa bàn hoạt động vào phía nam.

C. Đánh bại các cuộc vây quét của quân Minh, làm chủ vùng đất từ Thanh Hoá đến Thuận Hoá.

D. Tổ chức các trận quyết chiến chiến lược nhưng không thành công.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

Bài tập 1 6

Quyết định nào của Lê Lợi tạo ra bước ngoặt đầu tiên cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?

A. Giảng hoà với quân Minh.

B. Chuyển quân vào Nghệ An.

C. Tiến quân ra Bắc, mở rộng phạm vi hoạt động.

D. Giải phóng Tân Bình, Thuận Hoá.

Phương pháp giải:

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Bài tập 1 7

Kế hoạch tiến vào Nghệ An của nghĩa quân Lam Sơn do ai đưa ra?

A. Nguyễn Trãi.

B. Lê Lai.

C. Lê Lợi.

D. Nguyễn Chích.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: D

Bài tập 1 8

Trận đánh nào buộc quân Minh phải đầu hàng và rút quân về nước trong khởi nghĩa Lam Sơn?

A. Bồ Ải - Trà Lân.

B. Tốt Động - Chúc Động.

C. Tân Bình - Thuận Hoá.

D. Chi Lăng - Xương Giang.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: D

Bài tập 1 9

Phong trào Tây Sơn bắt đầu từ địa phương nào?

A. Tây Sơn hạ đạo.

B. Phủ Quy Nhơn.

C. Tây Sơn thượng đạo.

D. Phủ Gia Định.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

Bài tập 1 10

Đóng góp của phong trào Tây Sơn trong việc tiến quân ra Bắc, lật đổ chính quyền họ Trịnh là gì?

A. Hoàn thành việc thống nhất đất nước.

B. Xoá bỏ chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài, đặt nền tảng cho thống nhất đất nước.

C. Thiết lập một vương triều mới, đưa đất nước phát triển.

D. Mở ra một giai đoạn mới trong lịch sử dân tộc.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Bài tập 1 11

Ý nào không phải là bài học lịch sử của các cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng dân tộc?

A. Bài học về xây dựng lực lượng chống giặc ngoại xâm.

B. Bài học về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.

C. Bài học về nghệ thuật quân sự đánh giặc giữ nước.

D. Bài học về nâng cao sức chiến đấu và hiệu lực lãnh đạo của Đảng.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: D

Bài tập 2

Hãy xác định câu đúng hoặc sai về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và giải thích ngắn gọn câu sai.

1. Khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ vào năm 1407.

2. Núi Chí Linh là nơi Lê Lợi chọn làm căn cứ lâu dài cho cuộc khởi nghĩa.

3. Tại trận Chi Lăng - Xương Giang, nghĩa quân Lam Sơn đã đánh tan đội quân cứu viện của nhà Minh.

4. Đông Quan (Hà Nội) là nơi Lê Lợi và các hào kiệt tổ chức hội thề, nguyện một lòng đánh giặc cứu nước.

5. Hội thề Lũng Nhai (Thanh Hoá) đánh dấu sự thất bại hoàn toàn của nhà Minh trong cuộc chiến tranh xâm lược Đại Việt.

6. Bộ chỉ huy khởi nghĩa Lam Sơn là những người tài giỏi, mưu lược cao, tiêu biểu là Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Chích, Nguyễn Xí,...

7. Quân Minh gặp khó khăn trong nước nên phải tạm dừng cuộc chiến tranh xâm lược Đại Việt.

8. Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh, khôi phục độc lập, mở ra thời kì phát triển mới của đất nước.

9. Khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi đã đưa nước ta trở thành một cường quốc trong khu vực.

Lời giải chi tiết:

- Câu đúng là: 3, 6, 8.

- Những câu sai là: 1, 2, 4, 5, 7

+ Câu số 1 => sửa: Năm 1407, cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ thất bại, đất nước ta bước vào thời kì bị nhà Minh đô hộ, năm 1418, khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ;

+ Câu số 2 => sửa: Trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa, Lê Lợi phải rút quân ba lần lên núi Chí Linh;

+ Câu số 4 => sửa: Đông Quan là nơi tổ chức Hội thề Đông Quan, do Lê Lợi và Vương Thông dẫn đầu hai phía để bàn về kết thúc chiến tranh, quân Minh rút về nước;

+ Câu số 5 => sửa: Năm 1416, Lê Lợi cùng các hào kiệt tổ chức hội thề ở Lũng Nhai nguyện một lòng đánh giặc cứu nước;

+ Câu số 7 => sửa: Nghĩa (quân Lam Sơn liên tiếp giành thắng lợi tại Chi Lăng (Lạng Sơn), Cần Trạm, Phố Cát và Xương Giang (Bắc Giang) đã khiến quân Minh phải tham gia Hội thề Đông Quan, rút quân về nước;

+ Câu số 9 => sửa: Khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi đã khôi phục nền độc lập dân tộc, mở ra thời kì phát triển mới của đất nước.

Bài tập 3 3.1

Điền từ hoặc cụm từ vào chỗ trống (….) trong các đoạn văn sau cho phù hợp về ý nghĩa lịch sử của khởi nghĩa Lam Sơn và khởi nghĩa Tây Sơn.

3.1 Khởi nghĩa Lam Sơn đã phát triển thành một cuộc ...(1), có tính chất ...(2) rộng rãi. Cuộc khởi nghĩa thắng lợi đã chấm dứt thời kì đô hộ của ...(3), khôi phục nền ...(4), đập tan âm mưu thủ tiêu nền văn hoá Đại Việt, mở ra thời kì phát triển mới của đất nước.

Lời giải chi tiết:

Khởi nghĩa Lam Sơn đã phát triển thành một cuộc (1) chiến tranh giải phóng dân tộc, có tính chất (2) nhân dân rộng rãi. Cuộc khởi nghĩa thắng lợi đã chấm dứt thời kì đô hộ của (3) nhà Minh, khôi phục nền (4) độc lập dân tộc, đập tan âm mưu thủ tiêu nền văn hoá Đại Việt, mở ra thời kì phát triển mới của đất nước.

Bài tập 3 3.2

Phong trào Tây Sơn từ một ..(1) đã phát triển thành ...(2) rộng lớn, lập nên những chiến công hiển hách. Phong trào đã lật đổ các chính quyền phong kiến ...(3)..., xoá bỏ tình trạng ...(4) Đồng thời, phong trào còn đánh tan các thế lực ngoại xâm hùng mạnh, bảo vệ vững chắc nền ...(5) và ...(6) của Tổ quốc.

Lời giải chi tiết:

Phong trào Tây Sơn từ một (1) cuộc khởi nghĩa địa phương đã phát triển thành (2) phong trào dân tộc rộng lớn, lập nên những chiến công hiển hách. Phong trào đã lật đổ các chính quyền phong kiến (3) Nguyễn - Trịnh, xoá bỏ tình trạng (4) chia cắt đất nước Đồng thời, phong trào còn đánh tan các thế lực ngoại xâm hùng mạnh, bảo vệ vững chắc nền (5) độc lập dân tộc và (6) chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.

Bài tập 4 4.1

Các cuộc khởi nghĩa trong thời kì Bắc thuộc.

Lời giải chi tiết:

Ghép các thông tin theo thứ tự sau:

Bài tập 4 4.2

Phong trào Tây Sơn

Lời giải chi tiết:

Bài tập 5

Hãy lập và hoàn thành bảng thống kê về nội dung chính của một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu diễn ra từ thế kỉ III TCN đến cuối thế kỉ XIX.

Lời giải chi tiết:

Bài tập 6

Xây dựng trục thời gian thể hiện những sự kiện chính của phong trào Tây Sơn.

Lời giải chi tiết:

Bài tập 7

Lập và hoàn thành bảng thể hiện mối liên hệ giữa các câu thơ trong bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi với một số sự kiện lịch sử tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427).

Lời giải chi tiết:

Có thể thống kê một số sự kiện lịch sử tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427) có mối liên hệ với các câu thơ trong bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi.

Bài tập 7

Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 400 - 500 chữ) nói về những bài học lịch sử từ các cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng dân tộc đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Lời giải chi tiết:

- Các cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng dân tộc đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hiện nay. Có thể kể đến một số bài học như:

+ Bài học về vận động, tập hợp lực lượng là một trong những yếu tố đóng vai trò quyết định. Việc vận động, tập hợp lực lượng được thực hiện qua khẩu hiệu, lời kêu gọi, qua chính sách chiêu mộ nhân tài,... Quá trình vận động, tập hợp quần chúng nhân dân cũng thể hiện tính chất dân tộc và chính nghĩa của các cuộc đấu tranh giành lại độc lập hoặc chống ách áp bức bóc lột.

+ Bài học về xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc là yếu tố đóng vai trò nền tảng, then chốt. Việc xây dựng, củng cố và phát huy khối đại đoàn kết dân tộc thể hiện qua chính sách đoàn kết trong nội bộ tướng lĩnh, giữa tướng lĩnh và binh lính, giữa các tầng lớp nhân dân và các dân tộc...

+ Bài học về nghệ thuật quân sự nổi bật là nghệ thuật tiến hành chiến tranh nhân dân; lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ thắng lớn, lấy yếu chống mạnh; kết hợp giữa hoạt động quân sự, chính trị, ngoại giao và binh vận,...

- Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, bài học lịch sử của các cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng trong lịch sử Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị, có vai trò đặc biệt quan trọng trong công cuộc giữ vững ổn định chính trị - xã hội, phát triển kinh tế - văn hoá; trong quá trình xây dựng và củng cố nền quốc phòng, giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Bài học lịch sử của các cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng trong lịch sử Việt Nam cũng có giá trị đối với chính sách đối ngoại của Việt Nam trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới có nhiều biến đổi.