Những vấn đề chung về điềm tĩnh
Giải thích
Điềm tĩnh là trạng thái giữ được sự bình thản, vững vàng trong suy nghĩ, cảm xúc và hành động, đặc biệt khi đối diện với khó khăn, thử thách hay những tình huống bất ngờ.
Biểu hiện
+ Giữ giọng nói ôn hoà, không to tiếng khi tranh luận.
+ Suy xét vấn đề trước khi đưa ra quyết định.
+ Biết kiềm chế cảm xúc, không để sự tức giận hay sợ hãi chi phối.
+ Không nóng vội, hấp tấp, mà luôn cân nhắc, kiểm soát bản thân để đưa ra lựa chọn hợp lý.
Ý nghĩa
+ Giúp con người sáng suốt, xử lý tình huống khôn ngoan.
+ Giữ được sự tôn trọng, uy tín trong giao tiếp.
+ Là yếu tố quan trọng để thành công trong học tập, công việc, cuộc sống.
Một số dẫn chứng tiêu biểu về điềm tĩnh
Simon Kjær

- Biểu hiện: Khi thấy Christian Eriksen gục ngã, đội trưởng Simon Kjær đã không hề hoảng loạn. Anh nhanh chóng chạy đến, nhận ra Eriksen bị ngừng tim, và lập tức thực hiện sơ cứu. Anh đặt Eriksen nằm đúng tư thế, hô hấp nhân tạo, và ra hiệu cho đồng đội che chắn.
- Kết quả: Nhờ sự điềm tĩnh và những hành động quyết đoán này, Kjær đã giúp Eriksen được sơ cứu kịp thời. Hành động của anh là yếu tố sống còn, góp phần lớn vào việc cứu sống đồng đội, chứng minh rằng sự bình tĩnh có thể tạo nên kỳ tích trong những tình huống nguy hiểm nhất.
Chesley Sullenberger
- Biểu hiện: Khi chiếc máy bay US Airways 1549 gặp sự cố nghiêm trọng, Cơ trưởng Chesley Sullenberger đã thể hiện sự điềm tĩnh tuyệt đối. Thay vì hoảng loạn trước việc cả hai động cơ đều ngừng hoạt động, ông đã giữ được sự bình tĩnh và tập trung hoàn toàn vào việc tìm giải pháp. Ông nhanh chóng đánh giá tình hình, từ chối đề xuất quay lại sân bay vì khoảng cách quá xa, và đưa ra quyết định táo bạo nhưng chính xác: hạ cánh khẩn cấp xuống sông Hudson. Hành động này đòi hỏi một tinh thần thép và khả năng phán đoán nhanh chóng, chính xác đến từng giây.
- Kết quả: Nhờ quyết định đúng đắn và sự bình tĩnh, ông đã cứu sống toàn bộ 155 hành khách và phi hành đoàn.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp

- Biểu hiện: Trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đối mặt với một tình huống cực kỳ căng thẳng. Mặc dù mọi công tác chuẩn bị đã hoàn tất theo phương châm "đánh nhanh, thắng nhanh", thông tin tình báo bất ngờ cho thấy lực lượng địch mạnh hơn dự kiến, và việc tấn công trực diện có thể dẫn đến tổn thất lớn. Trước nguy cơ thất bại, Đại tướng đã không hề hoảng loạn, ông đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp và đưa ra một quyết định lịch sử: hoãn nổ súng, kéo pháo ra, chuyển từ phương án "đánh nhanh, thắng nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc".
- Kết quả: Kết quả từ sự điềm tĩnh và quyết định sáng suốt của Đại tướng đã tạo nên một chiến thắng vang dội, ‘lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Chủ tịch Abraham Lincoln

- Biểu hiện: Trong giai đoạn Nội chiến căng thẳng, Abraham Lincoln luôn giữ thái độ điềm tĩnh dù chịu áp lực lớn. Ông kiên nhẫn lắng nghe ý kiến trái chiều, cân nhắc từng quyết định quan trọng và dùng sự hóm hỉnh để giảm bớt căng thẳng, giữ cho nội bộ chính quyền không rơi vào hoảng loạn.
- Kết quả: Nhờ sự bình tĩnh ấy, Lincoln ổn định được tinh thần của chính phủ và quân đội, giúp họ giữ vững niềm tin trong thời điểm khó khăn. Sự điềm tĩnh và sáng suốt của ông góp phần quyết định vào việc xoay chuyển tình thế và bảo vệ sự thống nhất của Liên bang.
Phi công Sully Sullenberger

- Biểu hiện: Trong khoảnh khắc nguy cấp khi cả hai động cơ đều ngừng hoạt động, phi công Sully Sullenberger vẫn giữ được sự điềm tĩnh hiếm có. Ông không hốt hoảng mà lập tức thực hiện đúng quy trình khẩn cấp, duy trì liên lạc rõ ràng với kiểm soát không lưu và bình tĩnh đánh giá mọi khả năng có thể đáp xuống.
- Kết quả: Nhờ sự bình tĩnh và quyết đoán của Sully, chiếc máy bay đáp xuống mặt nước một cách an toàn, giúp toàn bộ 155 hành khách và thành viên phi hành đoàn sống sót kỳ diệu.
Roger Federer

- Biểu hiện: Trong những trận đấu đỉnh cao đầy áp lực, Roger Federer luôn giữ được dáng vẻ bình thản đặc trưng. Dù gặp những pha bóng khó, bị đối phương dẫn điểm hay mắc lỗi không đáng có, anh gần như không thể hiện sự giận dữ hay thất vọng. Federer nhanh chóng điều chỉnh tâm lý, tập trung trở lại và chuẩn bị cho điểm bóng kế tiếp với phong thái nhẹ nhàng nhưng kiên định.
- Kết quả: Nhờ sự điềm tĩnh ấy, Federer tránh được việc bị cảm xúc chi phối, giữ được sự chính xác trong từng cú đánh và duy trì phong độ ổn định trong các trận đấu căng thẳng.
Thiền sư Thích Nhất Hạnh

- Biểu hiện: Trong suốt cuộc đời hoằng pháp và hoạt động vì hoà bình, Thiền sư Thích Nhất Hạnh luôn hiện diện với một phong thái tĩnh tại đặc biệt. Thầy thực hành và truyền dạy “Chánh niệm” – nghệ thuật sống trọn vẹn trong từng hơi thở, quan sát cảm xúc mà không để chúng chi phối. Sự điềm tĩnh ấy hiện lên rõ nét qua giọng nói nhẹ nhàng, bước đi chậm rãi và cách Thầy tiếp cận vấn đề bằng lòng từ bi, thấu hiểu.
- Kết quả: Nhờ sự điềm tĩnh sâu sắc này, Thầy có thể giải quyết những vấn đề phức tạp của xã hội bằng cái nhìn bao dung, mang lại ảnh hưởng tích cực cho hàng triệu người trên thế giới.
Phi hành gia Jim Lovell

- Biểu hiện: Khi Apollo 13 gặp sự cố nổ bình oxy giữa không gian, Jim Lovell vẫn giữ giọng điềm đạm và thái độ hoàn toàn tỉnh táo. Ông báo cáo sự cố bằng câu nói nổi tiếng “Houston, we’ve had a problem” đầy bình tĩnh, rồi tập trung phối hợp với đội kiểm soát mặt đất, làm theo từng bước kỹ thuật mà không hoảng loạn hay mất kiểm soát.
- Kết quả: Chính sự điềm tĩnh và chuyên nghiệp của Lovell đã giúp cả đội tìm ra những giải pháp ứng biến, từ tiết kiệm điện cho đến tạo bộ lọc CO₂ tạm thời, và cuối cùng đưa tàu trở về Trái đất an toàn.
Nhà thơ Tố Hữu

- Biểu hiện: Trong những lần bị thực dân Pháp bắt giam, dù sống trong cảnh tù đày khắc nghiệt, Tố Hữu vẫn giữ được sự điềm tĩnh và vững vàng. Thay vì để nỗi sợ hãi hay tuyệt vọng chi phối, ông lặng lẽ sáng tác thơ, gửi gắm suy tư và niềm tin vào cách mạng. Những bài thơ viết trong tù, như Tâm tư trong tù, thể hiện rõ tinh thần bình thản, tự chủ và lòng kiên định trước thử thách.
- Kết quả: Chính sự điềm tĩnh ấy giúp Tố Hữu giữ vững ý chí chiến đấu, biến nhà tù thành nơi rèn luyện bản lĩnh và nuôi dưỡng lý tưởng. Thơ ca giúp ông vượt qua gian khổ, đồng thời trở thành nguồn động lực tinh thần mạnh mẽ cho bản thân và những người cùng chí hướng.
Ông Lê Đức Thọ

- Biểu hiện: Trong các cuộc đàm phán Paris, dù áp lực chiến tranh và sự gay gắt từ Henry Kissinger luôn bủa vây, ông Lê Đức Thọ vẫn giữ thái độ điềm tĩnh và lý trí. Khi Mỹ bất ngờ thay đổi chiến thuật sau thoả thuận sơ bộ năm 1972, ông không dao động mà kiên quyết giữ lập trường và phản biện rõ ràng, sắc sảo.
- Kết quả: Nhờ sự bình tĩnh và kiên định ấy, Việt Nam giữ vững được các nguyên tắc cốt lõi, buộc phía Mỹ phải quay lại với những điều khoản đã thống nhất. Điều này góp phần quan trọng vào việc ký kết Hiệp định Paris theo hướng có lợi cho Việt Nam.
Nguyễn Cơ Thạch

- Biểu hiện: Trong giai đoạn Việt Nam nỗ lực phá vỡ sự cô lập và tiến tới bình thường hoá quan hệ với Hoa Kỳ sau chiến tranh, cố Bộ trưởng Nguyễn Cơ Thạch luôn giữ thái độ điềm tĩnh và lý trí trước những hoài nghi và sức ép chính trị phức tạp. Ông giao tiếp ngoại giao bằng tư duy thẳng thắn nhưng chừng mực, kiên nhẫn giải thích các khác biệt lịch sử và đưa ra lập luận logic để xây dựng lòng tin, không hề dao động trước các chỉ trích hay điều kiện bất lợi từ đối tác.
- Kết quả: ông từng bước tháo gỡ những khúc mắc trong quan hệ Việt – Mỹ, tạo nền tảng quan trọng để hai bên tiến gần hơn tới quá trình bình thường hoá.
Đặng Đình Quý

- Biểu hiện: Trong thời gian giữ vai trò Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ, đặc biệt khi điều hành các phiên họp của Hội đồng Bảo an, Đại sứ Đặng Đình Quý luôn giữ phong thái điềm tĩnh trước những tranh luận căng thẳng giữa các cường quốc. Dù đối diện với bất đồng sâu sắc từ các bên, ông vẫn điều hành cuộc họp một cách chắc chắn, khách quan và sử dụng ngôn ngữ ngoại giao chuẩn xác để giữ cho thảo luận đi đúng trọng tâm, không bị cuốn vào xung đột ngôn từ.
- Kết quả: ông giúp các phiên họp của HĐBA diễn ra trật tự, hiệu quả, đồng thời thể hiện tốt vai trò trung lập của Chủ tịch HĐBA. Phong thái điềm đạm của ông góp phần nâng cao uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế và bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh ngoại giao đa phương đầy thách thức.
Mẫu liên hệ bản thân về điềm tĩnh
Mẫu 1
Giai đoạn cuối cấp, em phải đối mặt với áp lực lớn từ kỳ thi tuyển sinh. Có những lúc em cảm thấy kiệt sức và muốn bỏ cuộc. Em bắt đầu so sánh bản thân với các bạn khác và lo lắng về điểm số. Tuy nhiên, em đã học cách điềm tĩnh và không để những suy nghĩ tiêu cực lấn át. Em tập trung vào việc học từng ngày, chia nhỏ mục tiêu, và dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Thay vì hoảng sợ, em coi mỗi buổi học là một cơ hội để tiến bộ. Nhờ sự bình tĩnh, em đã vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách nhẹ nhàng và đạt được kết quả mong muốn.
Mẫu 2
Có lần, khi thuyết trình trước lớp, em đã bất ngờ nói vấp và quên mất nội dung. Cả lớp im lặng nhìn em, và em cảm thấy mặt mình nóng bừng vì xấu hổ. Em muốn bỏ cuộc và ngồi xuống ngay lập tức. Nhưng rồi, em đã hít thở thật sâu, tự nhủ phải bình tĩnh. Em nhìn vào những người bạn thân đang mỉm cười động viên, sau đó lấy lại bình tĩnh, xin phép xem lại ghi chú và bắt đầu lại từ đầu. Nhờ sự điềm tĩnh đó, em đã hoàn thành bài thuyết trình một cách trôi chảy hơn và nhận được lời khen từ cô giáo.
50+ dẫn chứng NLXH lĩnh vực Tâm lí - Hành vi 

