Viết bài nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật - Từ điển.. 
1. Yêu cầu viết bài nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật
- Nêu được những thông tin khái quát về tác phẩm nghệ thuật sẽ bàn tới trong bài viết (tác giả, tên tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, đánh giá của công chúng,…)
- Xác định rõ nội dung và hệ thống luận điểm sẽ triển khai: miêu tả chung về tác phẩm bằng ngôn ngữ phù hợp với loại hình nghệ thuật của nó; phân tích tác phẩm trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật; đánh giá tổng quát; gợi ý về các tiếp cận phù hợp đối với tác phẩm;…
- Phối hợp linh hoạt giữa việc trình bày lí lẽ và nêu bằng chứng cụ thể
- Thể hiện được sự rung động trước tác phẩm và sự đồng cảm đối với tác giả
2. Hướng dẫn khi làm bài viết bài nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật
1. Chuẩn bị viết
- Nên chọn viết về một tác phẩm thuộc các loại hình sáng tác khác như: điện ảnh, âm nhạc, điêu khắc, hội hoạ, nhiếp ảnh nghệ thuật,…
- Nên chọn viết về tác phẩm mà người viết đã có đủ thông tin (qua tra cứu, tìm hiểu). Đặc biệt, đó là tác phẩm người đọc đã có cuộc tiếp xúc trực tiếp
2. Tìm ý, lập dàn ý
a. Tìm ý
Có thể đặt ra các câu hỏi như sau để tìm ý:
- Tác phẩm của ai, tên là gì, được hoàn thành trong bối cảnh và thời điểm nào?
- Tác phẩm đã được giới chuyên môn và công chúng nghệ thuật đánh giá, đón nhận như thế nào?
- Nội dung tác phẩm đề cập vấn đề gì?
- Tác phẩm được sáng tác theo phong cách hoặc trường phái nào, bằng chất liệu gì?
- Có thể nói đến thành công và hạn chế nào của tác phẩm về các mặt nội dung và nghệ thuật thể hiện?
- Tác phẩm ghi được dấu ấn gì trong đời sống văn hoá – tinh thần của cộng đồng?
Lưu ý: Trọng tâm là triển khai phân tích và đánh giá về tác phẩm, tránh biến văn bản nghị luận thành một văn bản thông tin đơn thuần
b. Lập dàn ý
- Mở bài: Nêu được các thông tin cơ bản về tác phẩm (tác giả, tên tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, sự đón nhận của công chúng,…)
- Thân bài:
+ Nhìn nhận khái quát về tác phẩm
+ Phân tích từng khía cạnh nổi bật của tác phẩm với lí lẽ và bằng chứng rõ ràng, đầy đủ
+ Nêu những điều mà người xem, người nghe cần chuẩn bị để có được sự thưởng thức trọn vẹn, nhiều hứng thú đối với tác phẩm
- Kết bài: Đánh giá chung về tác phẩm (thành công chính và những khiếm khuyết theo quan điểm nhìn nhận của người viết)
3. Viết
4. Chỉnh sửa, hoàn thiện
- Nên chọn viết về một tác phẩm thuộc các loại hình sáng tác khác như: điện ảnh, âm nhạc, điêu khắc, hội hoạ, nhiếp ảnh nghệ thuật,…
- Nên chọn viết về tác phẩm mà người viết đã có đủ thông tin (qua tra cứu, tìm hiểu). Đặc biệt, đó là tác phẩm người đọc đã có cuộc tiếp xúc trực tiếp
2. Tìm ý, lập dàn ý
a. Tìm ý
Có thể đặt ra các câu hỏi như sau để tìm ý:
- Tác phẩm của ai, tên là gì, được hoàn thành trong bối cảnh và thời điểm nào?
- Tác phẩm đã được giới chuyên môn và công chúng nghệ thuật đánh giá, đón nhận như thế nào?
- Nội dung tác phẩm đề cập vấn đề gì?
- Tác phẩm được sáng tác theo phong cách hoặc trường phái nào, bằng chất liệu gì?
- Có thể nói đến thành công và hạn chế nào của tác phẩm về các mặt nội dung và nghệ thuật thể hiện?
- Tác phẩm ghi được dấu ấn gì trong đời sống văn hoá – tinh thần của cộng đồng?
Lưu ý: Trọng tâm là triển khai phân tích và đánh giá về tác phẩm, tránh biến văn bản nghị luận thành một văn bản thông tin đơn thuần
b. Lập dàn ý
- Mở bài: Nêu được các thông tin cơ bản về tác phẩm (tác giả, tên tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, sự đón nhận của công chúng,…)
- Thân bài:
+ Nhìn nhận khái quát về tác phẩm
+ Phân tích từng khía cạnh nổi bật của tác phẩm với lí lẽ và bằng chứng rõ ràng, đầy đủ
+ Nêu những điều mà người xem, người nghe cần chuẩn bị để có được sự thưởng thức trọn vẹn, nhiều hứng thú đối với tác phẩm
- Kết bài: Đánh giá chung về tác phẩm (thành công chính và những khiếm khuyết theo quan điểm nhìn nhận của người viết)
3. Viết
4. Chỉnh sửa, hoàn thiện
3. Mẫu dàn ý nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật bức tranh
I. Mở bài
- Giới thiệu tác phẩm: Nêu rõ tên tác phẩm, tác giả, thời kỳ sáng tác.
Ví dụ: "Bức tranh "Đêm đầy sao" của Vincent van Gogh là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất trong lịch sử hội hoạ. Bằng những nét vẽ đậm chất cá nhân, Van Gogh đã tạo nên một kiệt tác đầy cảm xúc, phản ánh sâu sắc tâm hồn của ông."
- Đặt vấn đề: Đưa ra một câu hỏi hoặc một nhận định gây tò mò về bức tranh.
Ví dụ: "Điều gì đã khiến "Đêm đầy sao" trở thành một trong những bức tranh được yêu thích nhất thế giới?"
- Luận điểm chính: Trình bày luận điểm chính của bài viết.
Ví dụ: "Qua bức tranh "Đêm đầy sao", Van Gogh không chỉ thể hiện một khung cảnh đêm đầy sao mà còn gửi gắm những cảm xúc sâu thẳm về cuộc sống và vũ trụ."
II. Thân bài
- Phân tích các yếu tố tạo hình:
+ Màu sắc:
Sử dụng những màu sắc nào?
Các màu sắc đó có ý nghĩa gì?
Tạo nên không khí, cảm xúc gì cho bức tranh?
+ Ánh sáng:
Ánh sáng được sử dụng như thế nào?
Tạo nên những hiệu ứng gì?
+ Hình khối:
Các hình khối được sử dụng để thể hiện điều gì?
Tạo nên cảm giác gì cho người xem?
+ Cấu trúc:
Cách bố cục các yếu tố trong tranh.
Tạo nên sự cân bằng, hài hoà hay đối lập?Phân tích nội dung:
- Chủ đề: Bức tranh muốn nói về điều gì?
Ví dụ: Trong "Đêm đầy sao", Van Gogh thể hiện sự cô đơn, khát khao, và niềm tin vào một thế giới tốt đẹp hơn.
- Ý nghĩa biểu tượng: Các hình ảnh trong tranh có ý nghĩa biểu tượng gì?
Ví dụ: Những ngôi sao xoáy tròn có thể tượng trưng cho những suy nghĩ, cảm xúc sâu thẳm của hoạ sĩ.
- Cảm xúc của tác giả: Tác giả muốn truyền đạt cảm xúc gì đến người xem?
Ví dụ: Van Gogh muốn chia sẻ với người xem về nỗi buồn, nhưng đồng thời cũng là niềm hy vọng của ông.
- Giá trị nghệ thuật:
+ Độc đáo: Điều gì làm cho bức tranh trở nên độc đáo và khác biệt?
+ Sáng tạo: Tác giả đã sử dụng những kỹ thuật gì để tạo ra một tác phẩm nghệ thuật độc đáo?
+ Ảnh hưởng: Bức tranh đã ảnh hưởng đến nghệ thuật thế giới như thế nào?
III. Kết bài
- Khẳng định lại luận điểm: Nhắc lại luận điểm chính đã nêu ở phần mở bài.
- Tổng kết: Tóm tắt những ý chính đã phân tích ở phần thân bài.
- Đánh giá chung: Đánh giá về giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của bức tranh.
- Mở rộng: Liên hệ với những vấn đề xã hội, hoặc những tác phẩm nghệ thuật khác.
Ví dụ: "Qua bức tranh "Đêm đầy sao", chúng ta hiểu hơn về tâm hồn của một thiên tài hội hoạ và thấy được giá trị của nghệ thuật trong việc kết nối con người với nhau."
