Truyện là gì? Một số yếu tố của truyện - Văn 7

Truyện là một loại tác phẩm văn học, sử dụng phương thức kể chuyện, bao gồm các yếu tố chính như: cốt truyện, bối cảnh, nhân vật,...

Cốt truyện đơn tuyến là kiểu cốt truyện chỉ có một mạch sự kiện. Trong cốt truyện đơn tuyến, hệ thống sự kiện thường tương đối đơn giản, tập trung thể hiện quá trình phát triển tính cách của một hoặc một vài nhân vật chính.

Cốt truyện đa tuyến là kiểu cốt truyện tồn tại đồng thời ít nhất hai mạch sự kiện. Trong cốt truyện đa tuyến, hệ thống sự kiện thường phức tạp, chồng chéo, tái hiện nhiều bình diện của đời sống gắn với số phận các nhân vật chính của tác phẩm.

Chi tiết tiêu biểu là những chi tiết chọn lọc, có giá trị biểu đạt và thẩm mĩ vượt trội trong truyện, có thể mang lại sự bất ngờ, gây chú ý hoặc sự thích thú đối với người đọc và góp phần quan trọng trong việc thể hiện tư tưởng chủ đề của truyện.

=> Nói cách khác, chi tiết tiêu biểu là chi tiết đặc sắc, tập trung thể hiện rõ nét sự việc tiêu biểu.

Ví dụ: Trong truyện "Lão Hạc", chi tiết "Lão Hạc khóc" khi bán chó là chi tiết tiêu biểu thể hiện tình yêu thương sâu sắc của lão dành cho con Vàng.

- Đề tài là phạm vi đời sống được thể hiện trong tác phẩm văn học.

- Để xác định đề tài, có thể dựa vào loại sự kiện được miêu tả (đề tài chiến tranh, đề tài trinh thám, đề tài phiêu lưu,…), không gian được tái hiện (đề tài miền núi, đề tài nông thôn, đề tài thành thị,…), loại nhân vật được đặt ở vị trí trung tâm của tác phẩm (đề tài trẻ em, đề tài người nông dân, đề tài người lính,…)

=> Một tác phẩm có thể gồm nhiều đề tài, trong đó có một đề tài chính

Bối cảnh trong truyện thường chỉ hoàn cảnh xã hội của một thời kì lịch sử nói chung (bối cảnh lịch sử); thời gian và địa điểm, quang cảnh cụ thể xảy ra câu chuyện (bối cảnh riêng);…

Ví dụ: Bối cảnh lịch sử của câu chuyện Buổi học cuối cùng (Đô-đê) là thời kì sau chiến tranh Pháp - Phổ (1870 - 1871), hai vùng An-dát (Alsace) và Lo-ren (Lorraine) của Pháp bị nhập vào nước Phổ. Các trường học thuộc hai vùng này phải bỏ tiếng Pháp, chuyển sang học tiếng Đức. Bối cảnh riêng của câu chuyện là quang cảnh và diễn biến của buổi học tiếng Pháp cuối cùng.

Ngôn ngữ truyện, hay ngôn ngữ của người kể chuyện, là cách thức mà người kể chuyện sử dụng để truyền đạt câu chuyện, miêu tả nhân vật, sự kiện và đưa ra bình luận trong tác phẩm tự sự. Nó không chỉ đơn thuần là lời kể mà còn mang dấu ấn cá nhân của người kể, thể hiện cách họ nhìn nhận, cảm nhận và đánh giá thế giới

- “Chí Phèo”, “Lão Hạc”, “Đời thừa”, “Vợ nhặt”, “Sống mòn” của Nam Cao

- “Gió lạnh đầu mùa”, “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam

- “Chiếc thuyền ngoài xa”, “Bến quê”, “Vàng lửa” của Nguyễn Minh Châu

- “Một chuyện đùa”, “Dế mèn phiêu lưu ký” của Tô Hoài

- “Số đỏ” của Vũ Trọng Phụng

…