Đề bài

Một khối u của một căn bệnh nhân cách mặt da 5,7cm, được chiếu bởi một chùm tia gamma. Để tránh làm tổn thương mô, bác sĩ đặt nguồn tia cách khối u (trên mặt da) 8,3cm (hình vẽ)

Media VietJack

Tính góc tạo bởi chùm tia với mặt da và chùm tia phải đi một đoạn dài bao nhiêu để đến được khối u?

Phương pháp giải

- Sử dụng tỉ số lượng giác tan để tính.

Sử dụng máy tính cầm tay để tính góc khi biết tan.

[SHIFT] + [tan] + giá trị lượng giác của tan.

- Sử dụng định lí Pythagore để tính khoảng cách

Lời giải của GV Loigiaihay.com

Đặt tên vị trí các điểm A, B, C như trong hình vẽ, trong đó:

AB = 8,3cm, BC = 5,7cm.

* Đường đi của chùm tia tới khối u tương ứng với độ dài của đoạn AC trên hình, góc tạo bởi chùm tia với mặt da là góc BAC.

Xét tam giác vuông ABC, ta có:

\(\tan BAC=\frac{BC}{AB}=\frac{5,7}{8,3}\)

Suy ra \(\angle BAC\approx 34,{{5}^{\circ}}\)

Vậy góc tạo bởi chùm tia với mặt da gần bằng 34,5\(^\circ\)

* Áp dụng định lí Pythagore vào tam giác ABC, ta có:

\(AC = \sqrt{AB^2 + BC^2} = \sqrt{8,3^2 + 5,7^2} \approx 10,1 (cm)\)

Vậy chùm tia phải đi một đoạn dài khoảng 10,1cm để đến được khối u.

Mở rộng

Bài toán yêu cầu xác định góc tạo bởi chùm tia gamma với mặt daquãng đường chùm tia phải đi để tới được khối u.

Các thông số đã biết từ đề bài:

- Khối u cách mặt da (độ sâu) là 5,7 cm.

- Nguồn tia cách khối u (trên mặt da) là 8,3 cm.

Mô hình hóa bài toán: Bài toán được mô hình hóa thành một tam giác vuông ABC.

- Cạnh AB là khoảng cách từ nguồn tia trên mặt da đến điểm chiếu vuông góc xuống khối u, có độ dài 8,3 cm.

- Cạnh BC là độ sâu của khối u, có độ dài 5,7 cm.

- Góc BAC là góc tạo bởi chùm tia với mặt da.

- Cạnh AC là đường đi của chùm tia tới khối u.

Giải quyết bài toán:

- Tính góc tạo bởi chùm tia với mặt da (góc BAC):

+ Sử dụng tỉ số lượng giác tan trong tam giác vuông ABC.

Công thức: $ \tan BAC = \frac{\text{Cạnh đối}}{\text{Cạnh kề}} = \frac{BC}{AB} $.

Thay số: $ \tan BAC = \frac{5,7}{8,3} $.

+ Để tìm góc, sử dụng máy tính cầm tay với thao tác [SHIFT] + [tan] + giá trị lượng giác của tan.

Kết quả tính toán cho thấy $ \angle BAC \approx 34,5^\circ $.

Vậy, góc tạo bởi chùm tia với mặt da gần bằng 34,5 độ.

- Tính quãng đường chùm tia phải đi (độ dài AC):

Trong tam giác vuông, có thể sử dụng Định lý Pytago để tìm cạnh huyền AC: $ AC = \sqrt{AB^2 + BC^2} $ $ AC = \sqrt{(8,3)^2 + (5,7)^2} = \sqrt{68,89 + 32,49} = \sqrt{101,38} \approx \textbf{10,1 cm} $

Vậy, chùm tia phải đi một đoạn dài khoảng 10,1 cm để đến được khối u.

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 :

Dùng MTCT, tìm các góc \(\alpha \) (làm tròn đến phút) , biết:

a) \(\sin \alpha  = 0,3782;\)

b) \(\cos \alpha  = 0,6251;\)

c) \(\tan \alpha  = 2,154;\)

d) \(\cot \alpha  = 3,253.\)

Xem lời giải >>
Bài 2 :

Dùng MTCT, tìm số đo của góc nhọn x (làm tròn đến phút) , biết rằng:

a) \(\sin x = 0,2368;\)

b) \(\cos x = 0,6224;\)

c) \(\tan x = 1,236;\)

d) \(\cot x = 2,154.\)

Xem lời giải >>
Bài 3 :

Sử dụng máy tính cầm tay, tìm góc nhọn \(\alpha \) trong mỗi trường hợp sau đây:

a) cos\(\alpha \) = 0,6

b) tan\(\alpha \) = \(\frac{3}{4}\) 

Xem lời giải >>
Bài 4 :

Tìm số đo góc \(\alpha \), biết rằng:

a) sin\(\alpha \) = 0,25

b) cos\(\alpha \) = 0,75

c) tan\(\alpha \) = 1

d) cot\(\alpha \) = 2.

Xem lời giải >>
Bài 5 :

Sử dụng máy tính cầm tay, hãy tìm góc nhọn \(\alpha \), biết:

a) \(\cos \alpha  = 0,8\);

b) \(\tan \alpha  = 5\).

Làm tròn kết quả đến giây.

Xem lời giải >>
Bài 6 :

Xác định số đo góc nhọn A của tam giác vuông ABC trong mỗi trường hợp ở Hình 4.12. Làm tròn kết quả đến độ.

Xem lời giải >>
Bài 7 :

Trong các biển báo dốc nguy hiểm, độ nghiêng của dốc thường được ghi ở dạng phần trăm. Chẳng hạn độ nghiêng 10% nghĩa là dốc có chiều cao AB bằng 10% độ dài BC (Hình 4.36). Dốc 10% có góc nghiêng \(\alpha \) so với phương nằm ngang (làm tròn đến đơn vị độ) là

A. \({12^o}\).

B. \({10^o}\).

C. \({8^o}\).

D. \({6^o}\).

Xem lời giải >>
Bài 8 :

(Làm tròn đến hàng đơn vị) Số đo góc C khoảng

  • A.

    \(18^\circ \).

  • B.

    \(71^\circ \).

  • C.

    \(19^\circ \).

  • D.

    \(72^\circ \).

Xem lời giải >>
Bài 9 :

Để vẽ một tam giác cân có góc ở đáy là \(50^\circ \) mà không có thước đo góc, An vẽ một tam giác cân có cạnh bên là 3cm và cạnh đáy là 4cm. Góc ở đáy của tam giác cân này có sai số so với \(50^\circ \) là bao nhiêu? (làm tròn đến phút)

  • A.

    \(1^\circ 47'\).

  • B.

    \(1^\circ 48'\).

  • C.

    \(1^\circ 49'\).

  • D.

    \(1^\circ 50'\).

Xem lời giải >>
Bài 10 :

Tìm các góc nhọn x, y, z trong mỗi trường hợp sau (kết quả làm tròn đến hàng đơn vị của phút):

a) cos x = 0,435

b) sin y = 0,451

c) tan z = 4,12

d) cot m = 0,824

Xem lời giải >>
Bài 11 :

Một cái thang dài 10 m đặt dựa vào tường sao cho chân thang cách tường 6,5 m (Hình 7). Tìm góc \(\alpha \) tạo bởi thang và tường (kết quả làm tròn đến hàng đơn vị của độ).

Xem lời giải >>
Bài 12 :

Một màn hình ti vi có kích thước như trong Hình 8. Tính góc giữa đường chéo và hai cạnh.

Xem lời giải >>
Bài 13 :

Cho Hình 6 có AB = 3 cm, CD = 4 cm. Tính số đo góc AOC (làm tròn kết quả đến hàng đơn vị của độ).

Xem lời giải >>
Bài 14 :

Hãy dùng MTCT, tìm số đo góc nhọn \(\alpha \) (làm tròn đến độ) trong mỗi trường hợp

a) Khi sin \(\alpha \) lần lượt bằng \(\frac{1}{4},\frac{1}{3},\frac{1}{2},\frac{2}{3};\)

b) Khi cos \(\alpha \) lần lượt bằng \(\frac{1}{4},\frac{1}{3},\frac{1}{2},\frac{2}{3}\).

Xem lời giải >>
Bài 15 :

Một cái diều có dây diều dài 8m, khi dây diều căng thì diều bay ở độ cao 6m. Hỏi khi đó dây diều tạo với phương ngang của mặt đất góc nhọn \(\alpha \) xấp xỉ bằng bao nhiêu độ (H.4.7)?

Xem lời giải >>
Bài 16 :

Số đo góc C trong Hình 1 (kết quả làm tròn đến hằng phần trăm của độ) là

A. \({59,04^o}\)

B. \({30,93^o}\)

C. \({36,87^o}\)

D. \({53,13^o}\)

Xem lời giải >>
Bài 17 :

Một thuyền đi với tốc độ 20km/h theo hướng Đông trong 1 giờ 30 phút từ vị trí P đến vị trí A. Sau đó nó sẽ đi theo hướng Bắc với cùng tốc độ trong 3 giờ 30 phút đến vị trí B (Hình 23). Tính góc so với hướng Đông mà thuyền đi từ vị trí P đến vị trí B (làm tròn kết quả đến hàng đơn vị của phút).

Xem lời giải >>
Bài 18 :

Dùng MTCT, tìm số đo của góc nhọn x (làm tròn đến phút), biết rằng:

a) \(\sin x = 0,2368\);

b) \(\cos x = 0,6224\);

c) \(\tan x = 1,236\);

d) \(\cot x = 2,154\).

Hướng dẫn (HD)

Xem lời giải >>
Bài 19 :

Hình 4.40 là mô hình của một túp lều. Tìm góc \(\alpha \) giữa cạnh mái lều và mặt đất (làm tròn kết quả đến phút).

Xem lời giải >>
Bài 20 :

Cho tam giác ABC vuông tại A có AB = 5, BC = 8. Số đo góc C là: (làm tròn đến độ)

  • A.

    \(\widehat C \approx 52^\circ \).

  • B.

    \(\widehat C \approx 38^\circ \).

  • C.

    \(\widehat C \approx 51^\circ \).

  • D.

    \(\widehat C \approx 39^\circ \).

Xem lời giải >>
Bài 21 :

Biết \(\cos \alpha  = \frac{1}{2}\) thì \(\alpha \) bằng

  • A.

    \(35^\circ \).

  • B.

    \(45^\circ \).

  • C.

    \(30^\circ \).

  • D.

    \(60^\circ \).

Xem lời giải >>
Bài 22 :

Tam giác ABC vuông tại A có AC = 6cm; BC = 12cm. Số đo góc ACB bằng

  • A.

    \(30^\circ \).

  • B.

    \(45^\circ \).

  • C.

    \(60^\circ \).

  • D.

    \(90^\circ \).

Xem lời giải >>