Câu 3 (trang 65, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tuy có điểm gặp gỡ, nhưng mỗi bài thơ thu vẫn có vẻ đẹp riêng. Em hãy tìm các luận điểm thể hiện sự khác biệt ấy và nêu các lí lẽ, bằng chứng tiêu biểu mà tác giả sử dụng để làm sáng tỏ luận điểm.
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Cách 1
Tuy có điểm gặp gỡ, nhưng mỗi bài thơ thu vẫn có vẻ đẹp riêng. Các luận điểm và lý lẽ, bằng chứng tiêu biểu mà tác giả sử dụng để làm sáng tỏ vẻ đẹp của từng bài:
- Thu điếu: hay và điển hình nhất cho mùa thu Việt Nam trong ba bài:
+ Cảnh ao chuôm nông thôn đồng bằng Bắc Bộ hiện lên sống động, chân thật
+ Cái thú vị nằm ở điệu xanh, ở những cử động, ở các vần thơ và cách kết hợp với từ, với nghĩa chữ,...
- Thu ẩm: tổng hợp nhiều thời điểm, khái niệm, khái quát về cảnh thu
+ Có đêm sâu, ngõ vắng và đom đóm lập lòe
+ Cảnh chiều quê, có khói bếp quấn quýt lưng giậu
+ Bầu trời buổi chiều xanh ngắt
- Thu vịnh: mang cái hồn của cảnh vật mùa thu hơn cả, mang cái thần của cảnh mùa thu
+ Cái thần, cái hồn của cảnh thu nằm ở trời thu
+ Cây tre Việt Nam hợp với hồn thu
Cách 2
|
Văn bản |
Các luận điểm và lý lẽ, bằng chứng tiêu biểu |
|
Thu điếu |
Hay và điển hình nhất cho mùa thu Việt Nam trong ba bài: - Cảnh ao chuôm nông thôn đồng bằng Bắc Bộ hiện lên sống động, chân thật - Cái thú vị nằm ở điệu xanh, ở những cử động, ở các vần thơ và cách kết hợp với từ, với nghĩa chữ,... |
|
Thu ẩm |
Tổng hợp nhiều thời điểm, khái niệm, khái quát về cảnh thu: - Có đêm sâu, ngõ vắng và đom đóm lập lòe - Cảnh chiều quê, có khói bếp quấn quýt lưng giậu - Bầu trời buổi chiều xanh ngắt |
|
Thu vịnh |
Mang cái hồn của cảnh vật mùa thu hơn cả, mang cái thần của cảnh mùa thu - Cái thần, cái hồn của cảnh thu nằm ở trời thu - Cây tre Việt Nam hợp với hồn thu |
+ Thu vịnh phác họa khái quát những đặc điểm nổi bật về mùa thu. Trong ba bài thơ, bài Thu vịnh mang cái hồn của cảnh vật mùa thu hơn cả, cái thanh, cái trong, cái nhẹ cái cao.
+ Thu điếu dừng lại ở 1 không gian thời gian cụ thể: Trên 1 ao thu,vào 1 chiều thu,1 ông già ngồi trên chiếc thuyền bé tẻo teo. Thu điếu là điển hình hơn cả cho mùa thu của làng cảnh Việt Nam.
+ 3 bài thơ là 3 cảnh trí khác nhau, màu sắc khác nhau, âm hưởng khác nhau nhưng đều thể hiện: Tâm sự non nước đầy vơi của nhà thơ. Tài năng nghệ thuật bậc thầy của Nguyễn Khuyến: Hình tượng và ngôn ngữ đạt đến sự điêu luyện, là đỉnh cao của sự giản dị mà đầy chất thơ. Sử dụng nhiều bút pháp nghệ thuật đặc sắc (Đối ngắn rất chỉnh, gieo vần độc đáo), kết hợp nhạc điệu và âm thanh tinh tế.
Các bài tập cùng chuyên đề
Em biết những tác phẩm văn học nào viết về mùa thu? Chia sẻ với các bạn về vẻ đẹp của mùa thu trong một tác phẩm mà em yêu thích.
Văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam bàn luận về vấn đề gì? Những yếu tố nào giúp em nhận ra điều đó?
Tác giả bài nghị luận Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam đã chỉ ra đặc điểm chung nào ở ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến?
Các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng mà Xuân Diệu sử dụng trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam có vai trò như thế nào trong việc thể hện luận đề?
Tác giả đã sử dụng những cách nêu bằng chứng nào trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam? Em có nhận xét gì về cách phân tích bằng chứng của tác giả?
Xuân Diệu cho rằng: Ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến là thành công tốt đẹp của quá trình “dân tộc hóa nội dung mùa thu” và “dân tộc hóa hình thức lời thơ”. Em suy nghĩ như thế nào về nhận định trên?
Em có nhận xét gì về nghệ thuật nghị luận của văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam (cách mở đầu, dẫn dắt vấn đề, tổ chức luận điểm, ngôn ngữ, giọng văn nghị luận,…)?
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu cảm nhận của em về một hình ảnh đặc sắc trong một bài thơ thu của Nguyễn Khuyến.
Nội dung chính của đoạn trích Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam là gì? Những câu văn nào thể hiện rõ nhất nội dung ấy?
Tác giả cho rằng bài thơ Thu ẩm trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam là “tổng hợp của nhiều thời điểm, khái niệm, khái quát về cảnh thu”. Em hãy dẫn ra một vài lí lẽ, bằng chứng mà tác giả sử dụng để làm sáng tỏ điều đó.
Trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam, Xuân Diệu cảm nhận như thế nào về câu thơ “Làn ao lóng lánh bóng trăng loe”? Em có nhận xét gì về cách cảm nhận của Xuân Diệu?
Các cụm từ “theo tôi”, “cho nên tôi hiểu” trong đoạn trích Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam có tác dụng gì?
Tác giả văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam cho rằng các câu 2, 3, 4, 5 của bài thơ Thu ẩm “hay trong cái thực của nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, chứ không bay đi đâu xa khác”. Em hiểu như thế nào về đánh giá trên?
Đoạn trích Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam thể hiện nội dung gì? Dựa vào đâu em có thể xác định điều đó?
Tác giả đã làm sáng tỏ nhận xét “Cái hồn, cái thần của cảnh thu là nằm ở trong bầu trời, ở trên trời thu” trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam như thế nào?
Xuân Diệu đã diễn giải ý hai câu kết của bài thơ Thu vịnh trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam như thế nào? Em hãy nhận xét về cách phân tích hai câu kết của tác giả.
Em có nhận xét gì về cách tác giả nêu bằng chứng trong đoạn trích Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam?
So với cách phân tích bằng chứng trong đoạn trích Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam ở bài tập 1, cách phân tích bằng chứng trong đoạn này có gì khác biệt?
Nội dung chính của đoạn trích Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam là:
A. Trong chùm thơ thu, bài Thu điếu là điển hình hơn cả cho mùa thu của làng cảnh Việt Nam.
B. Trong chùm thơ thu, bài Thu điếu là điển hình hơn cả cho mùa thu của nông thôn miền Bắc Việt Nam.
C. Trong chùm thơ thu, bài Thu điếu mang cái thần của mùa thu xứ Bắc Việt Nam.
D. Trong chùm thơ thu, bài Thu điếu thể hiện rõ hơn cả nghệ thuật ngôn ngữ thơ Nguyễn Khuyến.
Theo tác giả văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam, so với ngôn ngữ thơ của thời Lê Hồng Đức, ngôn ngữ trong bài Thu điếu có đặc điểm gì?
A. Gieo vần khó một cách tài tình
B. Kết hợp từ đúng lúc, đúng chỗ
C. Ngôn ngữ thơ thoải mái, tự nhiên
D. Ngôn ngữ thơ có sự đối xứng hài hoà
Câu văn “Bài “Thu vịnh” có thần hơn hết, nhưng ta vẫn phải nhận bài “Thu điếu” là điển hình hơn cả cho mùa thu của làng cảnh Việt Nam (ở Bắc Bộ).” trong đoạn trích Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam sử dụng thành phần biệt lập nào?
A. Thành phần tình thái
C. Thành phần chêm xen (phụ chú)
B. Thành phần cảm thán
D. Thành phần gọi – đáp
Điểm thú vị nào sau đây của bài Thu điếu KHÔNG được tác giả đề cập trong đoạn trích Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam?
A. Màu sắc của cảnh vật
B. Các chuyển động của cảnh vật, con người
C. Cách gieo vần, kết hợp từ
D. Cách sử dụng từ láy
Nhận xét “Cái thú vị của bài “Thu điếu” là ở các điệu xanh, xanh ao, xanh bờ, xanh sóng, xanh tre, xanh trời, xanh bèo, có một màu vàng đâm ngang của chiếc lá thu rơi.” trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam đã khẳng định điều gì?
A. Màu sắc chủ đạo của mùa thu đồng bằng Bắc Bộ là màu xanh và màu vàng.
B. Bài Thu điếu gợi vẻ đẹp giản dị, chân thực của mùa thu Bắc Bộ, không hề ước lệ, sáo mòn.
C. Gam màu xanh là đặc trưng của bài Thu điếu, khác với hai bài thơ Thu ẩm và Thu vịnh.
D. Các “điệu xanh” thể hiện sự phong phú, đa dạng của màu sắc trong bài Thu điếu.
Văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam bàn luận về vấn đề gì? Những yếu tố nào giúp em nhận ra điều đó?
Tác giả bài nghị luận Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam đã chỉ ra đặc điểm gì chung ở ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến?
Các luận điểm thể hiện vẻ đẹp riêng của mỗi bài thơ thu và những lí lẽ, bằng chứng tiêu biểu mà tác giả sử dụng trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam để làm sáng tỏ các luận điểm ấy:
Các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng mà Xuân Diệu sử dụng được nhắc trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam có vai trò như thế nào trong việc thể hiện luận đề?
Tác giả đã sử dụng những cách nêu bằng chứng nào trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam? Em có nhận xét gì về cách phân tích bằng chứng của tác giả?
Em có đồng tình với nhận xét: Ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến là thành công tốt đẹp của quá trình “dân tộc hóa nội dung mùa thu” và “dân tộc hóa hình thức lời thơ” của Xuân Diệu trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam không? Lí do.
Nhận xét về nghệ thuật nghị luận trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam:
