Bài 5. Khái niệm Văn minh SGK Lịch sử 10 Cánh Diều

? mục 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 32, SGK Lịch Sử 10

- Đọc thông tin và quan sát Bảng 5, hãy cho biết văn minh là gì? Phân biệt văn hóa và văn minh. Con người bước vào thời kì văn minh khi có điều kiện nào?

- Trong các hình 5.2 và 5.3, hình nào vừa là biểu hiện của văn hóa, vừa là biểu hiện của văn minh? Vì sao?

Phương pháp giải:

Bước 1: Đọc lại kiến thức mục 1 Bài 5 SGK.

Bước 2: Xác định khái niệm văn minh và văn hóa.

Bước 3: Rút ra kết luận.

Lời giải chi tiết:

- Văn minh là trạng thái tiến bộ về cả vật chất và tinh thần của xã hội loài người, là trạng thái phát triển cao của nền văn hóa.

- Phân biệt văn hóa và văn minh:

- Con người bước vào thời kì văn minh khi có nhà nước.Thông thường khi nhà nước ra đời, thì chữ viết cũng xuất hiện, đó là một bước nhảy vọt trong nền văn hóa của nhân loại.

 - Hình 5.3 vừa là biểu hiện của văn hóa, vừa là biểu hiện của văn minh vì: Công trình là một biểu tượng văn hóa tiêu biểu của nền văn minh La Mã. Đây là một công trình lớn nhất được xây ở Đế chế La Mã cho thấy trình độ kinh tế, xã hội thời kỳ đó đã phát triển rất nhanh, con người có thể tính toán, xây dựng một công trình lớn.

? mục 2

Trả lời câu hỏi mục 2, trang 33, SGK Lịch Sử 10

Đọc thông tin và quan sát sơ đồ 5, hãy:

- Trình bày khái quát tiến trình lịch sử văn minh thế giới thời kì cổ- trung đại.

- Kể tên các nền văn minh tiêu biểu tương ứng với các giai đoạn của tiến trình lịch sử văn minh thế giới thời kì cổ- trung đại.

Phương pháp giải:

Bước 1: Đọc lại kiến thức mục 2 Bài 5 SGK.

Bước 2: Xác định thời gian xuất hiện các nền văn minh.

Bước 3: Kẻ trục thời gian và lấy ví dụ.

Lời giải chi tiết:

Tiến trình phát triển lịch sử văn minh thế giới thời kì cổ- trung đại:

Phương Đông:

- 3500-3000 năm TCN: Văn minh Ai Cập cổ đại, Lưỡng Hà cổ đại xuất hiện.

- 3000-2500 năm TCN: Văn minh Ấn Độ cổ- trung đại, Văn minh Trung Hoa cổ-trung đại xuất hiện.

Phương Tây:

- Khoảng 1000 năm TCN: Văn minh Hy Lạp, La Mã xuất hiện.

- Năm 1000-1500: Văn minh thời Phục Hưng xuất hiện.

Kể tên các nền văn minh:

Luyện tập

Trả lời câu hỏi mục Luyện tập trang 33 SGK Lịch sử 10

Hãy cho biết các hình ảnh dưới đây là biểu hiện của văn hóa hay văn minh. Vì sao?

Phương pháp giải:

Bước 1: Đọc lại kiến thức bài 5 SGK.

Bước 2: Xác định hình ảnh thuộc văn hóa hay văn minh.

Bước 3: Đưa ra kết luận.

Lời giải chi tiết:

Hình 5.4 biểu hiện của văn hóa. Vì trang sức là vật chất mà con người sáng tạo ra trong thời kỳ nguyên thủy mang giá trị vật chất và tinh thần, đánh dấu sự phát triển của loài người.

Hình 5.5 biểu hiện của văn minh. Vì khi con người xuất hiện nhà nước và chữ viết, nền văn minh của họ phát triển cao hơn với những công trình kiến trúc đồ sộ và đặc sắc.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi mục Vận dụng trang 33 SGK Lịch sử 10

Văn minh Văn Lang- Âu Lạc, văn minh Đại Việt ở Việt Nam thuộc giai đoạn nào của lịch sử văn minh thế giới? Vì sao?

Phương pháp giải:

Bước 1: Đọc lại kiến thức bài 5 SGK.

Bước 2: Xác định thời gian xuất hiện của Văn minh Văn Lang- Âu Lạc, văn minh Đại Việt.

Bước 3: Đưa ra kết luận.

Lời giải chi tiết:

Văn minh Văn Lang- Âu Lạc, văn minh Đại Việt ở Việt Nam ra đời khoảng thế kỉ VIII-VII TCN. Thuộc giai đoạn khoảng 2000- 1000 năm TCN.